BİZE ULAŞIN
Dün açıklanan rakamlardan sonra kira artış oranları da belli oldu. Yıllık bazda yüzde 48.69'a çıkan enflasyon son 19 senenin zirvesini gördü. Bakan Nebati, Nisan ayını işaret etmişti. DW Türkçe'ye konuşan ekonomistler, enflasyonun yıl sonuna kadar yüzde ellilerin üzerinde seyredeceğini ifade ediyor.
TÜİK'ten yaklaşık bir saat önce Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) tarafından da ocak ayına ilişkin enflasyon verileri paylaşıldı. ENAG verilerine göre ocakta aylık tüketici enflasyonu yüzde 15,52 olarak hesaplanırken son bir yıldaki artış ise yüzde 114,87 olarak paylaşıldı.
Japon Nikkei Asia'ya değerlendirmelerde bulunan Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, enflasyonun nisanda yüzde 50'ye ulaşmadan tepe yapmasını beklediklerini belirterek "Umarım yanılmam" dedi. Ancak enflasyonun seyri konusundaki bu beklentinin gerçekleşme ihtimali ekonomistlere göre oldukça zayıf. Buna göre enflasyon uzun süre yüzde 50'nin üzerinde seyredecek.
Gelinen noktada enflasyonun seyri noktasında böyle bir beklentiye girmenin yanlış olacağını belirten ekonomist Özlem Derici Şengül, "Beklentimiz bu yönde değil. Maalesef şubatta 50'nin üzerine çıkacağız gibi görünüyor. Bu martta da devam edecek. Bütün yıl boyunca da 50'nin üzerinde seyredeceğini düşünüyoruz" dedi.
Elektrik ve doğalgaz zamlarının enflasyon üzerindeki etkisinin şubat ayında da devam edeceğini söyleyen Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Eğitim ve Teknoloji Üniversitesi Öğretim Üyesi Atılım Murat da, "Muhtemelen şubat ayında yüzde 50'nin üzerini göreceğiz. Bu tabloda nisan ayında yüzde 50'nin altında enflasyon biraz iyimser kalıyor. Zaten ocak ayında yüzde 50'ye dayandı. Şubat ayında da bu yükseliş devam edecek" ifadelerini kullandı.
Murat'a göre Türkiye için kritik nokta yüzde 50-55 seviyesinin görülmesinin ardından oradan dönüşün sağlanabilmesi. "Bu dönüşü sağlamak zorundayız" diyen Murat, "Çünkü kontrolümüzde olmayan çok fazla şey var. Sadece TÜİK verilerine bakmayalım. İstanbul Ticaret Odası'nın enflasyonunu gördük. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu'nun enflasyonunu gördük yani enerji ve gıda fiyatlarındaki artışın önüne geçmek çok zor. Dünyada enerjide kusursuz bir fırtına var şu anda.
Sadece Rusya-Ukrayna gerginliğinden bahsetmiyorum. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üretimi arttırıyor ama ona rağmen brent petrolün fiyatı düşmüyor. Petrol 100 dolara doğru gidiyor. 125 doları gösteren tahminler var ve Türkiye artık bir dolarlık artışı bile anında pompaya yansıtıyor. Yani bizin bu maliyet artışları konusunda bir manevra alanımız da kalmadı. Dolayısıyla artan enerji fiyatlarının yansımaları da devam edecek ve enflasyonu düşürmek kolay olmayacak" yorumunda bulundu.
Ekonomist Özlem Derici Şengül'e göre enflasyonun seyri konusunda iki farklı senaryo var: "Benim çizdiğim patikaya göre biraz yılın ikinci yarısının nasıl şekilleneceğine bakacağız. Eğer emtia fiyatlarında bir gevşeme olur ve çip krizi azalırsa bir rahatlama olabilir. Buna aralıktaki baz etkisini katarsak yıl sonunu 50'nin altında bitirebiliriz. Ama tepeyi ben eylül-ekim aylarında bekliyorum. Burada da her şey iyi giderse yüzde 55'leri görebiliriz. Ama kötü senaryo olursa 60'ları konuşabiliriz. Buradan düşüşte de yıl sonunda kötü senaryoya göre 50'lerde, iyi senaryoya göre 42-43'lerde olabilir."
Şengül'e göre üretici fiyatlarında da şubat ayından itibaren 3 haneli oranlarla karşılaşacağız. Üretici enflasyonunda şubat itibari ile yüzde 100'ün üzerine çıkılacağını söyleyen Şengül, "Burada da üretici fiyatlarındaki artıştan tüketici fiyatlarına olan geçişkenlik sürebilir. Personel ücretlerinde, elektrik ve doğalgazdaki artışların etkilerini göreceğiz. Son tüketici bunu önümüzdeki süreçte görebilir. Bu da maliyet tarafında bir rahatlama olmayacak demek. Kuvvetli büyümeden ekonomik yavaşlamaya doğru gidiyoruz. Alım gücü düşüyor bu da talep enflasyonunu törpüleyebilir" değerlendirmesinde bulundu.
