BİZE ULAŞIN
Talep enflasyonu tüketici talebindeki artışla başlar. Normalde satıcılar bu şekilde bir artışı daha fazla arzla karşılar. Ancak yeteri kadar arz mevcut olmadığında satıcılar, fiyatları yükseltmek zorunda kalır. Bu durum, fiyat enflasyonu olarak da bilinen talep enflasyonu ile sonuçlanır. Bu olay enflasyonun en yaygın nedenlerinden biridir.
Talep enflasyon terimi genellikle yaygın bir fenomeni tanımlar. Yani, tüketici talebi, birçok tüketim malının mevcut arzını aştığında, talep enflasyonu devreye girerek, yaşam maliyetinde genel bir artışa neden olur.
Talep enflasyonu, toplam arz ve talepteki dengesizliğin etkilerini tanımlayan Keynesyen iktisat teorisinin bir ilkesidir. Bir ekonomideki toplam talep, toplam arza oranla güçlü bir şekilde ağır bastığında fiyatlar yükselir. Bu durum, enflasyonun en yaygın nedenlerinden bir tanesi olarak tanımlanır.
Keynesyen iktisat teorisinde istihdamdaki bir artış, tüketim malları için toplam talepte de artışa yol açar. Şirketler talebe yanıt olarak üretimlerini artırabilmek için daha fazla insanı işe alır. Firmalar ne kadar çok insan işe alırsa, istihdam o kadar artar. Sonunda tüketim mallarına olan talep, üreticilerin bu ürünleri tedarik etme kabiliyetini geride bırakır.
Talep enflasyonuna neden olan faktörlerden ilki büyüyen bir ekonomidir. Kişiler kendilerine güven duyduklarında, tasarruf etmek yerine daha fazla harcama yaparlar. Daha iyi işler ve zam alacaklarını da düşünüyor olabilirler. Evlerinin ve diğer yatırımların değerinin artacağı hakkında güçlü sinyaller görebilirler. Ya da yönetim mekanizmasının ekonomiyi yönlendirmek için doğru hamleleri yaptığını düşünüyorlar olabilirler. Böyle bir durumda daha fazla kredi alırlar. Çok fazla borç almazlarsa, bu sağlıklı bir enflasyon nedenidir. Bu durum kademeli ve istikrarlı fiyat artışları yaratır.
İnsanların enflasyon beklentileri varsa, gelecekte daha yüksek fiyatlardan kaçınmak için şimdi bir şeyler satın alacaklardır. Bu, talebi artırır ve talep enflasyonu yaratır. Enflasyon beklentisi bir kez devreye girdiğinde bunu ortadan kaldırmak zordur.
Para arzının aşırı genişlemesi de talep enflasyonun özelliklerinden biri olabilir. Bu durumda çok az mal için harcanabilecek çok fazla para var demektir. Bu, çok fazla para basıldığında ortaya çıkabilir. Aşırı para arzı, hiperenflasyonun birincil itici gücüdür.
Hükümet harcamalarının artması da talep enflasyonunu etkileyebilir. Örneğin, askeri harcamalar askeri teçhizat fiyatlarını yükseltir. Hükümet vergileri düşürdüğünde, talebi de yönlendirir. Tüketiciler, mal ve hizmetlere harcama yapmak için daha fazla isteğe bağlı gelire sahiptir. Bu arzdan daha hızlı arttığında enflasyon yaratır. Örneğin, ipotek faiz oranları için vergi indirimleri konut talebini arttırır.
Yeni teknolojilerin ortaya çıkması da talep enflasyonuna sebebiyet verebilir. Elektrikli araçlarda, teknolojinin ucuzlamasına rağmen yaşanan artış buna örnek olarak gösterilebilir. Ürün pazarlaması da aynı şekilde talep enflasyonunun yolunu açabilir.
