Vizesiz seyahat süreci nasıl işleyecek?

AB Komisyon Başkan Yardımcısı Frans Timmermans’ın duyurduğu karara göre Türkiye vize serbestisi için gereken tüm koşulları sağlarsa ve AB içindeki siyasi onay süreci olumlu ilerlerse, Türkiye vatandaşları Haziran ayının sonundan itibaren Avrupa’ya kısa dönemli seyahatlerini vizesiz gerçekleştirebilecek.

Bu süreçle ilgili merak edilen soruları ve yanıtlarını İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Brüksel Daimi Temsilcisi Haluk Nuray cevapladı.

Vize serbestisi ne zaman uygulanmaya başlayacak?

Komisyonun önerisi Avrupa Parlamentosu ve ardından üye ülkeler tarafından onaylanırsa yasa, AB’nin Resmi Gazetesi’nde yayınlacacak ve hemen sonra vize serbestisi yürürlüğe girmiş olacak. Nuray tüm koşullar sağlanırsa Haziran sonuna kadar sürecin tamamlanacağı ve 1 Temmuz itibariyle Türkiye vatandaşlarının vize serbesti hakkı doğacağını düşünüyor.

Vize serbestisi ne haklar sağlıyor?

Vize serbestisi Türkiye vatandaşlarına Schengen bölgesindeki bir ülkeye her altı ayda bir kez olmak üzere azami 90 güne kadar turistik, iş, aile ve diğer seyahatleri gerçekleştirme hakkı sağlıyor. Vize muafiyeti AB içinde çalışma imkanı sağlamıyor. Schengen bölgesine girişte seyahat nedeni ve yeterli mali olanaklara sahip olunduğunun ispatlanması gerekecek. Sınır polisleri, şüphelendikleri kişileri ülkeye sokmayabilir.

Vizesiz seyahat İrlanda ve İngiltere dışındaki AB üyelerinde, AB’ye üye olmayan ancak Schengen bölgesinde bulunan İzlanda, Liechtenstein, Norveç ve İsviçre’de geçerli olacak.

1 Temmuz’dan itibaren vizesiz Avrupa’ya gidilebilecek mi?
Süreçte herhangi bir olumsuzluk yaşanmazsa evet. Ancak mevcut Türk pasaportlarıyla bu mümkün değil. AB parmak izi, fotoğraf ve yüz tanıma gibi unsurların bulunduğu AB standartlarına uygun çipli pasaportlar olmadan hiç kimsenin sınırlardan vizesiz kabul edilmeyeceğini açıkladı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise çipli pasaportların 1 Haziran’dan itibaren dağıtılmaya başlanacağını açıkladı.

AB vize serbestisine fren mekanizmasından söz ediyor. Bu ne demek?

AB ülkeleri Türkiye’ye vize serbestisi sürecinde bir sorun yaşanırsa süreci askıya alabilecek bir mekanizmanın bulunmasını istiyor. Bu mekanizma Komisyon’un önerileri arasında yer alıyor. Nuray Türkiye’de kriterlerle ilgili bir gerileme yaşanması ya da Türkiye’den çok sayıda mülteci başvurusu olması durumunda bu mekanizmanın devreye girebileceği yorumunda bulundu.

AB Komisyonu’nun tavsiyesi ne anlama geliyor?

Nuray Komisyon’un tavsiyesi sonucu Türkiye’nin AB’ye vize istenen ülkeler listesinden çıkarılmasına yeşil ışık yakıldığını ifade ediyor. Türkiye’nin vize serbestisine yönelik 72 koşulun tamamını acilen yerine getirmesinden sonra son kararı Haziran ayında toplanan üye ülkeler verecek. Türkiye yolsuzlukla mücadele, verilerin korunması, tüm AB üyesi ülkelerle adli işbirliği, Avrupa Birliği'nin polis örgütü EUROPOL'la daha sıkı işbirliği ve terörle mücadele yasaları ve uygulamalarının gözden geçirilmesi gibi 5 alanda atmak zorunda.

Bu noktadan sonra teknik süreç nasıl ilerleyecek?
Komisyon’un önerisi önce Avrupa Parlamentosu’na (AP) gidecek. Parlamento’da Dış İlişkiler Komitesi ile Temel Hak ve Özgürlükler Komitesi’nde öneri görüşülecek ve oylanacak. Kabul edilmesi durumunda AP Genel Kurul oturumunda ele alınacak ve değişiklik önerileriyle şekilenecek nihai metin oylamaya sunulacak. Öneri, oylamada kabul edilirse Haziran ayında toplanan AB üye ülkelerinin onayına sunulacak.

Eğer AP’den "hayır" yanıtı çıkarsa, konu bir sonraki oturuma ertelenerek süreç geciktirilebilir. Ancak Nuray AB ülkelerinde Türkiye’ye vize serbestisi sağlanması yönünde siyasi bir iradenin bulunduğunu ve hükümetlerin kendi parlamenterlerini etkileyebileceğini düşünüyor.

AP kararı bağlayıcı mı? Karar olumsuz çıkarsa ne olacak?

AP vize serbestisine onay vermezse konu AB ülkelerinin gündemine gelemeyecek ve süreç tıkanacak. İKV Brüksel Temsilcisi Haluk Nuray Parlamento kararının kritik olduğunu ve insan hakları konusunda AP’de Türkiye karşıtı bir tutumun görüldüğünü söylüyor.

Karar olumlu çıkarsa ne olacak?

AP kararı "evet" olursa AB Konseyi Adalet ve İçişleri Bakanları düzeyinde 9-10 Haziran tarihlerinde toplanacak ve önerinin kabulü için nitelikli çoğunluk yetecek. Nitelikli oy çoğunluğu için, oylamaya katılan üye ülke sayısının yüzde 55’inin ve toplam nüfuslarına göre yüzde 65’inin "evet" demesi gerekiyor.

Tek bir ülke süreci durdurabilir mi?

Hayır. Karar nitelikli oy çoğunluğuyla alındığı için tek bir ülkenin itirazları işe yaramayacak. Nuray Türkiye’nin Avrupa’ya göçmen akınını azaltmada etkili olduğunun ve Ankara’nın yükümlülüklerini yerine getirdiğinin görülmesinden sonra AB içinde özellikle büyük ülkelerin bunu desteklediğini söylüyor.

Hangi ülkeler vize serbestisine destek veriyor hangileri karşı çıkıyor?
Destek veren ülkelerin başında Fransa, Almanya, İtalya ve Yunanistan var. Avusturya, Doğu Avrupa ülkeleri pek istekli olmasa da büyük ülkelerin ağırlığını koyacağı görüşü hakim.

Pasaportlar ne olacak? Bilmeniz gerekenler

AB Komisyonu'nun tavsiye kararıyla Türk vatandaşları için vizesiz Avrupa yolu açıldı.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, karar sonrasında pasaportlarla ilgili önemli açıklamalar yaptı.

PASAPORTLAR HAZIR MI?

Pasaport konusundaki çalışmaların tamamlanmak üzere olduğunu belirten Çavuşoğlu, "Uzun süredir hazırlıklarımız devam ediyordu. Yeni çipli pasaport konusunda herhangi bir sıkıntı olmayacak" dedi.
NE ZAMAN YENİLENECEK?

Dışişleri Bakanı, 1 Haziran'dan itibaren pasaportların yenileneceğini belirtti.

KİM NE KADAR ÖDEYECEK?

PASAPORTLAR HANGİ ÜLKELERDE GEÇERLİ OLACAK?

Biyometrik pasaportlar AB üyesi ülkelerde geçerli olacak. Bu ülkelere vizesiz gidilebilecek.

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, geriye kalan şartların yerine getirilmesi durumunda Türk vatandaşları için vizelerin en geç haziran ayı sonunda kaldırılmasını isteyen bir tavsiye kararı aldı.

Vize serbestisi onaylanırsa, karar AB Resmi Gazetesi'nde yayımlanarak yürürlüğe girecek. Bu durumda Türkiye vatandaşları, Haziran ayı sonundan itibaren şu ülkelere gitmek için vizeye ihtiyaç duymayacak:

Fransa

Almanya

Finlandiya

Portekiz

İsveç

Danimarka

Avusturya

İspanya

İtalya

Yunanistan

Norveç

İsviçre

Malta

Belçika

Çek Cumhuriyeti

Estonya

Hollanda

İzlanda

Letonya

Lihtenştayn

Litvanya

Lüksemburg

Macaristan

Polonya

Slovakya

Slovenya

Vatikan

Türk vatandaşları turistlik ve ziyaret amaçlı seyahatlerinde bu ülkelerde 180 güne kadar kalabilecek.

İrlanda

Schengen üyesi olmadığı için İrlanda'ya vize uygulaması sürecek