İnşaat şirketleri ise tüketicileri korkutmamak ve satışları durdurmamak için daha önce uyguladıkları kendi finansman modellerini revize etti. Kimisi faiz artışlarını müşterilerine yansıtmıyor kimisi ise kredi faizlerinin altında vadelendirme yapacak modellere yöneliyor.
Ev sahibi olmak isteyenlerin seçim sonrası konut fiyatlarında bekledikleri artış boşa çıktı. Ancak tüketiciler bu kez de bankaların konut kredisi faizlerini yükseltmeye başlaması ise tedirgin oldu. Yüzde 0.80 oranından birkaç ay içinde yüzde 1’in üzerine doğru yükselmeye başlayan konut kredisi faiz oranlarıyla demoralize olan tüketicilere iyi haber ise inşaat şirketlerinden geldi. Şirketleri satışlar bu kararlardan olumsuz etkilenmemesi için kendi içlerindeki finansman modellerini revize etmeye başladı.
Bazı şirketler temmuz ayı içinde geçerli olacak kampanyalarında bankaların konut kredisi faiz artışını müşterilere yansıtmayarak kendi kârlılıklarından feda etmeye hazırlanıyor. Bazı şirketler ise bankaların uyguladığı faizin daha altında vadelendirme yaparak satışları kesmemenin yollarını aramaya başladı.
Şirketler konut kredisi faizlerinin geçmişte olduğu gibi 1.5 gibi oranlara yükselmeyeceğini ancak bu belirsiz durumun müşteriler üzerinde bir baskı oluşturduğunu savunuyor. İnşaat şirketleri bu belirsizlik durumunun ise müşterileri kendi finansman modellerine yönelttiğini belirtiyor.
Özellikle yaz döneminde yavaşlayacak olan konut sektörü bu sene Ramazan’ın da etkisiyle birkaç ayda hız kesecek. Bu hızın konut kredisindeki faiz oranlarından etkilenmesinden korkan şirketler ise yeni modellerle tüketicileri ev sahibi olmaya yönlendiriyor.
Yüzde 25’i peşinat olarak ödeyemeyeceklere yüzde 1’lik peşinat oranları sunulup şirketler yüzde 75’lik banka kredisini aldırdıktan sonra kalan yüzde 24’lük oranı ise kendileri faizsiz olarak 12 ile 36 ay arasında vadelendiriyor. Bunun yanı sıra BDDK’nın peşinat oranını yüzde 25’ten yüzde 40’a çıkaracağı haberleri de hem ev sahibi olmak isteyenleri hem de inşaat şirketlerini korkutan bir senaryo olarak dikkat çekiyor. Ancak inşaat sektöründeki patronların çoğu bu senaryonun gerçekleşeceğini düşünmüyor.
SÜLEYMAN VARLIBAŞ
Varlıbaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı
“Kârlılığımızdan fedakârlık edip faiz artışını yansıtmayız”
Bankaların konut kredisi faizlerinde artış öngörülüyor. Ancak biz aldığımız bir kararla temmuz ayı boyunca gelecek hiçbir artışı müşterilerimize yansıtmayacağız. Kendi kârlılığımızdan fedakarlık ederek müşterilerimizin aynı oranda kredi kullanmasını sağlayacağız. Bu arada müşterilerin demoralize olmaması için kendi finansman modellerimizi uygulamaya da devam edeceğiz. Yüzde 1 peşinat, yüzde 75 banka kredisi alana yüzde 24’ünü ise biz 18 ay yüzde 0.44 faizle vadelendirme yapıyoruz. Ayrıca peşinatın yüzde 50’sini verenlere ise yüzde 0. 87 faizle 60 ay vadelendirme yapıyoruz. Temmuz ayından sonra bir değişiklik olursa oturup yeniden bir karar alırız.
ALİ AĞAOĞLU
Ağaoğlu Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı
“Bu belirsizlikte bizim modelimiz tercih ediliyor”
Bankaların üzerinde baskı var onlar da şaşkın. Bizim kendi geliştirdiğimiz kampanyalar çok ilgi görüyor. Bu belirsizlik içinde kendi finansman modellerimizi kullanıyoruz. Yüzde 50’sini peşin veren müşterilerimize 36 aya kadar vadelendiriyoruz.Yüzde 25’ini peşin verenlere ise vade farksız 16 ay vadelendirme yapıyoruz. Özellikle de belli bir nakdi olan ev sahipleri vade farkı ödemek istemediklerinden son dönemde biraz finansman modellerimizi daha çok kullanıyor.
ALİ DUMANKAYA
Dumankaya İnşaat Yönetim Kurulu Üyesi
“Finansman modelimiz bankalarla yarışıyor”
Son yıllarda bizim geliştirdiğimiz finansman modelleri banka kredisi ile yarışır oldu. Yüzde 50 peşinatta 40 ay vade farksız kredilendiriyoruz. Yüzde 25 peşinatta ise 24 ay vade yapıyoruz. Belli miktar parası olan bankaya gitmek istemiyor. Satışlarımızın yüzde 50’si banka kredisi yüzde 50’si ise kendi finansman modelimizle oluyor. Bankalar kredi faizlerindeki artışları henüz müşterilere yansıtmaya başlamadılar. Ben piyasada bundan daha farklı bir tablo beklemiyorum. Birkaç puanlık artışlarla bu durum Ramazan boyunca da devam eder. Ayrıca BDDK’nın bu konudaki tavrı da çok önemli olacak. Ancak konut kredisi faizlerin yüzde 1’in çok üstüne çıkacağını düşünmüyorum. Ekonomi soğutma çalışmaları içinde konutun ayrıca düşünülmesi gerekir. Çünkü sektörün cari açığın artışına hiçbir etkisi yok. Hatta tam tersi.
MUSTAFA KELEŞ
Keleşoğlu İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı
“Bankadan daha uygun faiz üzerinde çalışıyoruz”
Şu anda üzerinde çalıştığımız yeni bir finansman modeli var. Kısa dönemli vade farksız modellerin yanı sıra daha uzun dönemli krediler için bankaların faiz oranlarının da altında bir orandan kendi içimizde bir finansman modelini uygulamaya koymaya çalışıyoruz. Henüz sonuçlandırmadık. Ancak bu kampanyalar Autopia ve Pelican Residence projelerimizde uygulamayı düşünüyoruz.
SÜLEYMAN ÇETİNSAYA
Öztaş İnşaat Yönetim Kurulu Üyesi
“Bankalar sözünde duruyor”
Avrupa Konutları projelerimizde yüzde 25 peşinatla satış yapıyoruz. Kendimiz bir finansman modeli geliştirmedik bankalarla anlaşmalı olarak satış yapıyoruz. Bankalarla yüzde 0.80 ile 0.85 arasında değişen bir orandan anlaşmalarımız var. Son birkaç haftada üç puanlık bir artış oldu. Bunun çok olumsuz yansımalarını göreceğimizi düşünmüyoruz ancak çünkü bankalar sözünde duruyor. İleride değişiklikler yaparlar mı bilmiyoruz. Bizden yüzde 0.98’e yükseltelim diye öneren bankalar da var.
ALTAN ELMAS
Sur Yapı Yönetim Kurulu Başkanı
“15 taksidi biz ödüyoruz”
Exen İstanbul’da ev sahiplerimizin 15 aylık taksitlerini kendimizin üstlendiği bir kampanyamız devam ediyor. Bunu 3 Temmuz’a kadar uzattık. Açıkçası bu süre boyunca artan kredi maliyetlerini de biz üstlendik. Bu kampanyada ev sahipleri peşinatı ödedikten sonra projenin teslimine kadar hiçbir para ödemiyor. Teslimden sonra ise kredi taksitlerini bankaya ödemeye başlıyor. Şu anda kredi faizleri hâlâ yüzde 1’in altında olduğu için çok riskli bir durum söz konusu değil. Yüzde 1 sektörümüz için kabul edilebilir bir oran. Ancak yüzde 1’in üstüne çıkarsa o zaman alternatif yeni modeller üretmeye başlarız. Bankalarla anlaşıp maliyetin bir kısmını üstlenebiliriz. Bunun yanı sıra yüzde 50’sini peşin ödeyene 36 aya kadar sıfır faizle vadelendirdiğimiz kampanyamızı da 48 ya da 60 aya daha uygun faiz koşullarıyla vadelendirebiliriz.
MESUT TOPRAK
Astay Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı
“Şimdilik problem yok faizler artarsa sancısını çekeriz”
Şu anda özel olarak uyguladığımız bir kampanya yok. Biz projelerimizde yüzde 25 peşinat ve banka kredisi ile satış yapıyoruz. Hatta müşterilerin büyük bir kısmı peşin alım yapıyor. Bundan sonra faizler daha ne kadar artar, ne kadar sancısını görüyoruz bilmiyoruz. Böyle bir durum olursa biz de bir model geliştiririz. Nitelikli konutlar olduğu için finansmanı kendimiz karşılama ihtiyacı duymuyoruz.
Krediler yüzde 15 arttı
Haziran* Mayıs Nisan Mart Şubat Ocak
65.9 64.6 63.2 61.2 59.7 58.5