Finansal risk nedir? Finansal risk çeşitleri ve yönetimi

Tüm finansal işlemler kayıp riski dahilindedir. Yatırımcıların alım-satım yaptıkları sırada para kaybı yaşamaları sebebiyle ortaya çıkan finansal risklerin yönetilebilmesi çok önemlidir. Bu noktada da kategorilere ayrılan finansal risk çeşitleri hakkında temel bilgilere sahip olmak gerekir.

Finansal Risk Nedir?

Para ya da değerli varlıkların alım ve satım süreçlerinde bir kayıp yaşama olasılığına finansal risk denir. Herhangi bir finansal işlem her zaman risk taşır ve bu risk olağan karşılanır. Finansal risk, finansal beklentilerdeki değişimlere ve deneyime bağlı olarak kurumdan kuruma farklılık gösterir.

Finansal Risk Yönetimi Nasıl Yapılır?

Finansal risk yönetimi, küçük işletmelerde genellikle işletme sahibi ya da üst düzey yöneticiler tarafından gerçekleştirilir. Orta ve büyük işletmelerde ise özel bir finansal risk yönetim uzmanının kontrolündedir. Finansal risk yönetim uzmanı sadece bir şirketin karşılaşabileceği riskler hakkında tahminlerde bulunmaz, aynı zamanda bu risklere karşı olası çözümler de sunar, uygular ve değerlendirme yapar.

Finansal Risk Çeşitleri Nelerdir?

Finansal riskleri kategorilere ayırmanın çeşitli yolları vardır. Finansal risk çeşitleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

Yatırım riski

Alım satım faaliyetleri ile ilgili risklerdir. Yatırım riskleri çeşitlidir ancak, çoğu piyasa fiyatlarının dalgalanmasıyla ilgilidir.

Piyasa riski

Bir varlığın fiyatının dalgalanması piyasa riski olarak adlandırılır. Yatırımcılar genellikle hem doğrudan hem de dolaylı olarak piyasa riskleriyle karşılaşabilirler.

Doğrudan piyasa riski, bir varlığın fiyatında ters yönde değişim olması durumunda tacirin yaşayabileceği kayıplarla alakalıdır.

Likidite riski

Yatırımcıların belirli bir varlığı fiyatlarda önemli bir değişiklik yaşanmadan hızla satamaması ya da alamaması riskine denir.

Kredi Riski

Finansal risk kategorileri arasında bulunan kredi riski, borç veren kişinin karşı tarafın sözünü yerine getirememesi sebebiyle para kaybetme riskine denir.

Operasyonel Risk

İç süreçler, sistemler ya da prosedürlerdeki hatalardan dolayı ortaya çıkan finansal kayıp riskine operasyonel risk adı verilir. Bu hatalar bir insan hatası olarak ya da kasti kötü niyetli eylemler sonucu yaşanabilir.

Operasyonel risklerin ortadan kalkması için bütün şirketlerin periyodik güvenlik denetlemeleri yapması gerekir. Güvenilir prosedürler kullanması ve etkin bir iç yönetimi benimsemesi önemlidir.

Operasyonel riskler aynı zamanda şirketin operasyonlarını dolaylı yoldan etkileyen, deprem, fırtına ve diğer doğal afetlerden dolayı da ortaya çıkabilir.

Uyumluluk Riski

Bir şirketin kendi yetki sınırları dahilinde kanunlara ve yasal düzenlemelere uygun hareket etmemesinden kaynaklanan kayıplar uyumluluk riski olarak açıklanır. Bu risklerden kaçınmak için birçok şirket Para Aklama Karşıtı ve Müşterini Tanı gibi belirli prosedürler kullanır.

Sistemik Risk

Belirli bir olayın, belirli bir piyasada ya da sektörde olumsuz bir etki yaratması olasılığı sistemik risk olarak adlandırılır. Sistemik riskler aynı sektörde yer alan şirketler arasındaki yüksek korelasyondan etkilenir.