2008'i görenler, 2009'u görmek istemiyor
Piyasalarda kötümser bir bakış açısından çok, endişeli bir bakış açısıyla hareket ediyoruz.
Dünyanın en büyük organizasyonları ve yatırım şirketleri hergün geleceğe yönelik verileri olumsuz yönde revize ediyorlar. Her ay toparlanma beklentileri bir çeyrek öteye atılıyor. Halbuki 2007’i görenler, 2008’i özlemle bekliyorlardı. Beklenen olmadı ve 2008 yılı kriz yılı oldu. Şimdi 2008’i görenler, 2009’u görmek istemiyorlar.
Türkiye olarak global akışı tersine döndürmek gibi bir gücümüz yok. Global akış kötü iken, kendi içimizde akışı iyiye çevirme gibi bir şansımız da yok. 2008 yılında global kriz yaşandı, Türkiye etkilendi. 2009 yılında global gidişata göre Türkiye yön bulacak.
Türkiye dışa kapalı bir ekonomi olmadığı için 2009 yılında yaşanacak kötüleşmelerden ya da iyileşmelerden etkilenecek. Türkiye’nin 2009 yılı politikası ya defansif olabilir ya da agresif olabilir. Bu iki tercihe göre Türkiye’nin kaderi belirlenir.
Dünyanın bu krizden ne zaman çıkacağını önceden kestirebilmek münkün değil. Tek kestirilebilen tüketimin yaklaşık 1 seneden fazladır ertelendiğidir. Ertelenen talebin süresi, kriz ile birlikte uzadıkça ve faiz oranları düşük kalmaya devam ettikçe güçlü bir toparlanma beklentisi de devam edecektir.
Ertlenen talebin gerçekleşmesi ve ekonomide çarkların yeniden dönmesi, güvenle sağlanacaktır. Kriz nasıl çığ gibi gelmişse, talebin gerçekleşmesi ve enflasyonist ufak çaplı gelişmeler ertelenen taleplerin de gerçekleşmesiyle belli bir toparlanma dönemi sonrasında çığ gibi gerçekleşebilecek.
2008’in kötü geçmesi, 2009’a bakış açısını kötüleştirebilir ama geleceğin neler getireceğini ancak gelecek gösterecektir. Türkiye’nin geçmişten bu yana büyüme gelişimine bakıldığında, ekonominin ne kadar hızlı dinamikler içerisinde gerçekleştiği görülür.
Bu yüzden 2009 yılı içerisinde yurtdışında gerçekleşecek toparlanmanın ya da daralmanın, Türkiye’nin büyümesi üzerinde etkisi yüksek olacaktır. Türkiye IMF ile gireceği 2009 yılında defansa geçmiştir. IMF’li Türkiye, yurtdışında yaşanacak krizlerden daha az etkilenecektir. Fakat 2009 yılı süpriz bir yıl olursa bu kez nimetlerden daha az etkilenecektir.
(Turkish Yatırım Menkul Değerler)
