2020 Yılı Bütçesi Plan ve Bütçe Komisyonunda

Nükleer Düzenleme Kurumu (NDK) Başkanı Zafer Demircan, 2020'de NDK tarafından Akkuyu Nükleer Güç Santrali (Akkuyu NGS) projesi kapsamında 344 saha ve inşaat denetimi, 480 ekipman ve imalat denetimi gerçekleştirmesi planlandığını, bu sayılara bağımsız üçüncü taraf gözetim firmalarının yapacakları faaliyetlerin ise dahil olmadığını söyledi.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, NDK'nin 2020 yılı bütçesine ilişkin sunum yapan Demircan, geçmişte Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) bünyesinde sürdürülmekte olan düzenleyici ve denetleyici fonksiyonların, uluslararası gereklilikler dikkate alınarak NDK bünyesinde yeniden düzenlendiğini belirtti.

NDK'nin toplam 130 personel tarafından yönetildiğini belirten Demircan, "Kurumumuz adına yetiştirilmek üzere yurt dışına gönderilecek 130 öğrencinin işlem süreçleri devam etmektedir." ifadelerini kullandı.

- Akkuyu'da 3. ünite inşaat lisansı değerlendirme sürecinde

Demircan, Akkuyu Nükleer Santrali ile ilgili bugüne kadar yapılan işlemleri şöyle sıraladı:

"Akkuyu Nükleer Santrali'nin 1'inci ünitesi için sınırlı çalışma izni ve inşaat lisansları 2017 Ekim ve 2018 Nisan aylarında, 2'nci ünite sınırlı çalışma izni ise 2018 Kasım ayında verilmiştir. 2'nci ünitenin inşaat lisansı ise 2019 Ağustos ayında verilmiştir. Santralin 3'üncü ünite inşaat lisansı başvurusunun değerlendirme süreci ise devam etmektedir."

Nükleer güvenliğe ilişkin denetim faaliyetleri kapsamında yapılan çalışmalara ilişkin ise Demircan, Akkuyu NGS projesinin yer seçimi ve saha karakterizasyonu aşamalarından başlayarak işletmeden çıkarma da dahil olmak üzere projenin tüm aşamalarında NDK denetimine tabi olduğunu hatırlattı.

- 2019'da toplam 4 bin 400 denetim

NDK'nin konusunda yetkin, yerli ve yabancı gözetim firmaları ile birlikte inşaat ve saha denetimleriyle, ekipman ve imalat denetimi faaliyetlerini yürüttüğünü dile getiren Demircan, şu bilgileri paylaştı:

"NDK tarafından yerinde inceleme, araştırma ve tespit yapmak üzere, inşaat ve saha denetimi için 5 gözetim uzmanı, ekipman ve imalat denetimi için ise 8 gözetim uzmanı olmak üzere 13 uzman yerleşik olarak görevlendirilmiştir. Son 6 ay içerisinde NDK denetçileri ve gözetim uzmanları tarafından 91 adet ekipman-imalat denetimi ve 86 adet inşaat denetimi gerçekleştirmiştir. 2019 yılı içerisinde NDK denetçileri ve gözetim uzmanları tarafından 113 adet imalat denetimi ve 144 adet inşaat-saha denetimi gerçekleştirilmiştir.

Ayrıca NDK denetimlerine ek olarak tesisler, yetkilendirilmiş bağımsız ve nükleer denetim kuruluşları vasıtasıyla, ulusal ve uluslararası gerekliliklere göre sürekli olarak denetlenmektedir. Bu kapsamda, bağımsız üçüncü taraf denetim ve gözetimi yapmak üzere yerli ve yabancı 6 firma NDK tarafından yetkilendirilmiştir. Mevcut durumda Akkuyu projesinde 4 firma bağımsız üçüncü taraf denetim ve gözetimi faaliyeti gerçekleştirmektedir. Söz konusu şirketler tarafından 2019 yılı içerisinde 1900 adeti saha ve inşaat faaliyetlerine yönelik 2500 adeti ise ekipman ve imalat faaliyetlerine yönelik olmak üzere yaklaşık 4 bin 400 adet denetim ve gözetim faaliyeti gerçekleştirilmiştir."

2020'de NDK tarafından Akkuyu NGS projesi kapsamında 344 saha ve inşaat denetimi, 480 ekipman ve imalat denetimi gerçekleştirilmesinin planlandığını ifade eden Demircan, bu sayılara bağımsız üçüncü taraf gözetim firmalarının yapacakları faaliyetlerin dahil olmadığını ekledi.

Demircan, NDK'nin uluslararası örgütleri tarafından da desteklendiğini belirterek, "Diğer ülkelerin düzenleyici kurumları ile yapmış olduğumuz ikili iş birliği anlaşmaları, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansının (UAEA), Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı'nın (OECD) ve Avrupa Birliği'nin nükleer güvenliğe ilişkin misyonları ve teknik iş birlikleri vasıtasıyla, kurumumuzca halihazırda devam eden lisanslama ve denetim faaliyetlerine destek sağlanmakta ve kurum alt yapısı güçlendirilmektedir." diye konuştu.

NDK barışçıl kullanım ilkesi esas alınarak nükleer enerji ve yoğunlaştırıcı radyasyona ilişkin faaliyetlerin yürütülmesi sırasında çalışanların, halkın, çevrenin ve gelecek nesillerin olası zararlı etkilerden korunması amacıyla uygulanması gereken temel tedbir ve esaslar ile tarafların sorumluluklarını belirlemek ve bu faaliyetler üzerine düzenleyici kontrol yetkisini kullanmak amacıyla 2 Temmuz 2018 tarihli 702 sayılı KHK ile kuruldu.