Anonim şirket nedir? Anonim şirket nasıl kurulur, özellikleri nelerdir?

Anonim şirketler tüzel kişi statüsündedir. Bir unvanları vardır ve sözleşme ile belirlenmiş bir ticari amaçları bulunmaktadır. Bu şirketler genel kurula ve yönetim kuruluna sahiptir. Kuruluş aşamasında Ticaret Bakanlığı'ndan izin almak gerekir. Anonim şirket nasıl ve kaç kişi ile kurulur?

Anonim şirket nedir?

Anonim şirket, yasal olan her türlü ekonomik faaliyeti yürütmek amacıyla kurulabilen bir şirket türüdür. Anonim şirketler tüzel bir kişidir ve kurumsal vergi mükellefidir. Tek bir kişi veya sınırsız sayıda ortak ile kurulabilir. Genellikle yüksek işlem hacmi ve geliri fazla olan kuruluşlar tarafından tercih edilir. Şahıs şirketlerinin aksine sabit bir vergi oranı vardır. Ayrıca ortaklar da sahip oldukları pay oranında sorumluluğa ve hakka sahiptir.

Anonim şirket, borsalarda hisseleri satın alınabilen, yani halka arz edilmesi mümkün bir şirket türüdür. Bu şirketlere halka açık anonim şirketler denir. Halka açık olanlar dışında da anonim şirket türleri vardır. Bu türler ortak sayılarına ve özelliklerine göre ayrılırlar. Anonim şirket türleri;

• Aile anonim şirketleri,
• Holdingler,
• Çok uluslu anonim şirketler,
• Halka açık anonim şirketler,
• Özel yasalarla kurulan anonim şirketleri şeklinde listelenir.

Anonim şirket özellikleri nelerdir?

Şirketler tercih edilme sebebi olan veya onları dezavantajlı yapan özelliklere sahiptirler. Bu nedenle kişiler bu özelliklere bakarak hangi tür şirket kuracaklarına karar verirler. Ayrıca bir şirketin artık dezavantajlı olduğu zamanlarda şirket türü değiştirilebilir.

Anonim şirketlerin özellikleri şunlardır:

• Bir veya sınırsız sayıda ortak ile kurulabilirler.
• 2022 yılında %20 oranında vergi oranıyla yükümlüdürler. Bu oran gelire göre değişmez.
• Hissedarlar ortaklıktan çıkarılamaz.
• Hisseler noter onayı olmaksızın sözleşme yoluyla devredilebilir.
• En az 50.000 TL sermaye ile kurulurlar.
• Hisse senedi ve tahvil çıkarma hakları vardır.
• Ortaklar sahip oldukları sermayeye göre yükümlülüğe ve hakka sahiptir.
• Yönetim kurulu ile şirketlerin yönetimi sağlanır. Ortakların yönetim kurulunda olması zorunlu değildir.
• Yönetim kurulu üyelerini genel kurul seçer. Yönetim kurulu üyeleri en fazla 3 sene görevde kalabilir. Bu kişiler tekrar seçilebilir.
• Şirket unvanı, sermaye konusundaki maddeler ve şirket amacı ana sözleşmede bulunur. Ana sözleşme bakanlık izni ile değiştirilebilir.
• Şirketin en az bir denetçisi vardır.
• Sermayesi 200.000 TL ve üzeri olan anonim şirketlerde avukat olması zorunludur.
• Hisselerin menkul kıymet olarak el değiştirmesi mümkündür.
• Kurucuların biri veya tamamı yabancı uyruklu olabilir.

Anonim şirket ilkeleri nelerdir?

Anonim şirketler ülke ekonomisinde kayda değer bir yer tutar. Bu şirketler %20 oranında vergi verir ve bu nedenle vergi kaynağı olmaları açısından önemlidir. Anonim şirketlerin kuruluşunda, faaliyetlerinde, ortakların veya alacaklıların haklarının korunmasında yönetim mekanizması rol alır. Bu nedenle anonim şirket ilkeleri kanunen korunmaktadır. Anonim şirket ilkeleri şu şekildedir:

• Çoğunluk ilkesi
• Sermayenin korunması ilkesi
• Sınırlı sorumluluk ilkesi
• Devletin ilgilenmesi ilkesi
• Kamuoyu aydınlatma ilkesi
• Sermayeye katılma oranına göre haklardan yararlanma ilkesi
• Dışarıdan denetleme ilkesi
• Eşit işlem ilkesi
• Yabancı bir mal varlığını işletme ilkesi
• Emredici hükümler ilkesi

Anonim şirket nasıl kurulur?

Anonim şirketler sermaye şirketleridir. Ayrıca ticari amaçlarla kurulurlar. Anonim şirketlerin kurulmasında Ticaret Bakanlığı izni olması gerekir. Anonim şirketler kurulurken bir veya birçok kişi bu şirketin sahibi olabilir. Şirket kurulurken şirket unvanı ve amacı belirlenir, bunlar esas sözleşme ile güvence altına alınır. Şirket kurucuları ve sermaye payları de bu sözleşmede yer alır. Anonim şirket kuruluş aşamasında mali müşavirin görev alması gereklidir.

Anonim şirket kurulurken belirlenen unvan, ticari amaç ve şirket sahiplerinin imzaları notere tasdik edilmelidir. Şirket ana sözleşmesinin Ticaret Sicili Memurluğuna onaylatılması gerekir. Daha sonrasında bankaya gidilerek sermayenin 4'te 1'i şirket hesabına yatırılmalıdır. Bu miktar banka hesabında bloke edilir ve şirket kurulduktan sonra hesaptaki bloke kaldırılır.

Anonim şirket vergi mükellefidir. Vergi tabelası olması gereklidir. Ticari amaçlarla kurulan bu şirketler Ticaret Odasına kaydolmalıdır. İşletme ve ticari unvanı onay aldığında, bu onayın ilanı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanmalıdır.