Türk bankacılık sisteminin toplam aktif büyüklüğü yılın ilk dokuz ayında yüzde 8 dolayında büyüyerek 525.4 milyar YTL’ye (436 milyar dolar) ulaştı.
Türkiye Bankalar Birliği, bankacılık sektörünün üçüncü çeyreğe ilişkin toplulaştırılmış mali bilgilerini açıkladı. Buna göre sektörün Eylül sonunda 525 milyar 356 milyon YTL’ye ulaşan toplam aktiflerinin gayri safi milli hasılaya oranı yüzde 84 olarak tahmin edildi. Bu oran 2006 yılının tümünde yüzde 85 olmuştu.
Geçen yılın aynı dönemine göre ise toplam aktifler YTL bazında yüzde 14, dolar bazında ise yüzde 42 arttı.
BİLANÇO BÜYÜMESİ
Bankacılık sektörünün toplam bilançosu, 2007 yılının üçüncü çeyreğinde, ikinci çeyreğe göre 9.3 milyar YTL artış kaydetti. Bu artışın yüzde 25 oranındaki 2.3 milyar YTL’si mevduattan; yüzde 53 oranındaki 5 milyar YTL’si özkaynaklardan, yüzde 28 oranındaki 2.7 milyarı da diğer pasiflerden geldi. Mevduat dışı kaynaklar, yurt dışından sağlanan kredilerin azalmasına bağlı olarak geriledi. Pasif taraftan ve aktif değişiminden sağlanan kaynakların tamamına yakını kredilere ayrıldı. Likit aktifler ve finansal varlıklar geriledi. Duran ve diğer aktiflerdeki artış sınırlı kaldı.
Bankacılık sektörünün toplam bilançosu, 2007 yılının dokuz ayında, geçen yıl sonuna göre 40,5 milyar YTL artış kaydetti. Bu artışın yüzde 52 oranındaki 21.3 milyarı mevduattan; yüzde 28 oranındaki 11.4 milyarı özkaynaklardan, yüzde 18 oranındaki 7.2 milyarı diğer pasiflerden kaynaklandı.
Mevduat dışı kaynaklardaki artış sınırlı kaldı. Sağlanan kaynakların 38,8 milyar YTL ile yüzde 96’sı kredilere, yüzde 13’ü (5,3 milyar YTL) finansal varlıklara ayrıldı.
Aktif toplamı, 2007’nin ilk dokuz ayında, mevduat bankaları grubuna dahil olan; Fonbankasında azalırken, diğer bütün banka gruplarında arttı. Kalkınma ve yatırım bankaları grubunun aktif toplamı ise yüzde 16 oranında artış gösterdi.
KARLILIK RASYOLARI DÜŞTÜ
Karlılık rasyoları üçüncü çeyrekte geriledi. 46 bankadan yalnızca 5’inin zarar açıkladığı bu dönemde toplam kar hacmi, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 35 artarak 11 milyar 410 milyon YTL’ye ulaştı.
Yabancı para net genel pozisyonu 29 milyon dolar fazla verdi; bilanço içi açık pozisyon artarak 17,8 milyar dolara yükseldi. Yabancı para (YP) aktiflerin YTL karşılığının toplam aktifler içindeki payı 4 puan azalarak yüzde 30’a; YP kaynakların YTL karşılığının toplam pasifler içindeki payı ise yine 4 puan azalarak yüzde 32’ye geriledi.
Geçen yıl sonuna göre, toplam aktifler mevduat bankalarında yüzde 8, kalkınma ve yatırım bankalarında ise yüzde 16 oranında arttı. Aynı dönem itibariyle, özel bankaların toplam aktifler ve krediler içindeki payı 1’er puan azalırken; yabancı sermayeli bankaların payı ise 1’er puan arttı.
2006 sonuna göre, aktif büyüklüğüne göre ilk beş ve on bankanın aktif ve kredi içindeki payları azaldı; mevduat içindeki payları ise değşmedi.
Kredilerin toplam aktiflere oranı bir önceki yıl sonuna göre 4 puan artışla yüzde 49 oldu. Mevduatın krediye dönüşme oranı, tüm sektör itibariyle, Aralık 2006’ya göre 7 puan artarak yüzde 77’ye çıktı. Eylül 2007 itibariyle, bu oran kamu bankalarında yüzde 46, özel bankalarda yüzde 86 ve yabancı sermayeli bankalarda yüzde 104 oldu.
Toplam aktiflerin yüzde 49’u, kaynakların ise yüzde 78’inin bir yıldan daha kısa vadeli olduğu belirlendi.
Sektör özkaynakları, dokuz aylık dönemde yüzde 20 oranında artarak 69,4 milyar YTL (57,6 milyar dolar) oldu. Serbest özkaynakların toplam aktiflere oranı yükseldi. Özkaynak karlılığı, yıllık bazda yüzde 20 oldu. Finansal kurumların toplam piyasa değeri 2006 yıl sonundaki 59 milyar dolardan, Eylül 2007 itibariyle 106 milyar dolara yükseldi. Bilanço dışı işlemler “türev finansal araçlar” ile “taahhütler” kalemlerindeki artışa bağlı olarak büyüdü.
AKTİF BÜYÜKLÜĞÜNDE ZİRAAT, KREDİLERDE GARANTİ
Eylül sonu itibariyle Ziraat 77 milyar 89.5 milyon YTL ile aktif büyüklüğünde 46 banka içinde birinci oldu. Aktiflerde bu bankayı 76 milyar 461.2 milyon YTL ile İş Bankası, 64 milyar 363.5 milyon YTL ile Akbank izledi.
Toplam kredi hacminde ise 34 milyar 714.5 milyon YTL ile Garanti ilk sırada yer alırken, ardından 33 milyar 301.5 milyon YTL ile Akbank, 32 milyar 125.1 milyon YTL ile İş Bankası geldi.
Toplam mevduat büyüklüğünde de Ziraat 65 milyar 628.3 milyon YTL ile birinci olurken, bu bankayı 43 milyar 499.1 milyon YTL ile İş Bankası, 39 milyar 89.2 miloyn YTL ile Akbank izledi.
Toplam öz kaynak büyüklüğünde ise birinci sırada 11 milyar 4.6 milyon YTL ile İş Bankası bulunuyor. Bu bankayı 10 milyar 128.7 milyon YTL ile Akbank, 6 milyar 485.2 milyon YTL ile Garanti izliyor.
Ziraat toplam şube sayısında bin 248, personel sayısında da 20 bin 11’le birinci durumda.