Bankaların kredi riski artıyor
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) Başkanı Tevfik Bilgin, 15 Mayıs itibariyle yüzde 4.5 düzeyine gelen kredilerin takibe dönüşüm oranının sene sonunda en kötü senaryoda yüzde 7-8'ler düzeyinde olmasını beklediklerini söyledi.
ING Bank Genel Müdürlüğünde düzenlenen Türkiye Bankalar Birliği 52. Genel Kurul Toplantısında konuşan Bilgin, global krizin finansal anlamda en üst seviyede olduğu ayları, 2008'in son 3 ayı ile 2009'un ilk 3 ayını kapsayan 6 aylık süreç olarak düşündüklerini son 2 ayda ise krizin biraz kanıksandığını ve finansal sistemden reel sektöre kayma olduğunu gözlemlediklerini kaydetti.
Bilgin "Eylül 2008'den mayıs 2009'a kadar sekiz aylık sürede bankacılığımız kredileri ve mevduat düzeyi bakımından, kurlardaki değişmeleri ve parite etkisini giderdiğimiz zaman kredili mevduat düzeyi bakımından 8 ay önceki halini koruma gayreti içinde olmuştur. Yurt dışı kaynaklar oldukça gerilemiştir. Mevduatın ortalama vadesi 28 güne düşmüştür. Bankalarımız gelecekle ilgili beklentilerinde daha ihtiyatlı davranmaya başlamışlardır. Bunu da kredi politikalarına yansıtmışlardır" dedi.
Son günlerde kredilerdeki tedirginliğin bir miktar azalmış olmakla beraber, hala eski günlerdeki performansından çok uzakta olduğunu anlatan Bilgin, dünya bankacılık sistemiyle karşılaştırıldığında Türk bankalarının performansı ve duruşunun farklı bir boyutta olduğunu ifade etti.
Tevfik Bilgin, şöyle konuştu: "Mevduatın krediye dönüşümü, yüz liralık mevduatın ne kadarı kredi olarak kullanılıyor anlamında baktığımız rasyo, Ekim 2008 başında en yüksek düzeyi olan yüzde 92'ye ulaşmıştı. 15 Mayıs 2009'da ise bu oran yüzde 83,1'e gerilemiştir. Aynı tarihlerde hazine bonosu, devlet tahvili gibi menkul değerlere dönüşüm oranı ise yüzde 43,8'den yüzde 46,8'e yükselmiştir. Bu 8 aylık süreçte mevduatın krediye dönüşüm oranında yüzde 8,7 puan azalma, mevduatın menkul değerlere dönüşüm oranlarında ise 5 puanlık bir artış
söz konusudur.
Bankalarda, krizin şiddetli günlerinde mevduat ve kredilerde birbirleriyle bağlantılı bir azalma yaşanmıştır. Bankaların kredi portföyü takibe dönüşüm oranı eylül 2008'de yüzde 3,1'iken 15 Mayıs 2009'da yüzde 4,5 düzeyine gelmiştir. Beklentimiz sektör genelinde 2009 yıl sonunda, bankacılık sistemi kredileri takip oranının en kötü senaryolarda yüzde 7-8'ler düzeyinde olacağı yönündedir."
Kredi kartları takip oranının Aralık 2008'de yüzde 6,52'iken bu oranın 15 Mayıs 2009'da yüzde 8,79 düzeyine hızla yükseldiğini aktaran Bilgin, bankacılık sisteminin Mart 2009 sonu itibariyle 5,2 milyar TL kar açıkladığını, 2009 yılının tamamında, yılın kalan aylarında bir miktar azalmakla beraber bu karın 2008 karını yakalayabileceğini düşündüklerini ifade etti.
Bilgin, kredi kalitesindeki bozulma ihtimaline ve beklenmedik olumsuz gelişmelere karşı bugün elde edilen karları bir tampon gibi gördüklerini fakat bankacılıkta karların süreklilik arz eden gerçek işlemlerden elde edilmesi gerektiğini vurguladı.
Bilgin sözlerini şöyle sürdürüdü:
"Dünya gündemine bakıldığında son 1 yıl içinde krizde ortalama yüzde 18'lik sermaye yeterliliği rasyosuyla giren, açık pozisyon taşımayan banka katili riskli türev ürünleri kullanarak 5-6 yıl çok iyi karlar yapmaktansa bu ürünlere girmeyerek kendi kendilerine sınır koyan, batıdaki muadilleri 1 lira sermaye ile 40 liralık iş yaparak o kadar getiri elde ederken 1 lira ile 8 liralık iş yaparak daha fazlaya tamah etmeyen, 2001'deki kredi portföyünün yaklaşık 10 katı büyüklüğünde bir portföyle krize gidip bunu olabildiğince yönetmeye çalışan, kriz tecrübesi batılı meslektaşlarından çok daha derin olan, birbirlerini kötülemeden aynı gemide olma anlayışıyla hareket eden ve birçok ülkede genel kurulu toplama gücü kalmamışken gayet kendinden emin bir şekilde 52. genel kurulunu yapabilen bankalarımız ve bankacılarımız hakkındaki takdirleri sizlere bırakmak istiyorum."
