BİZE ULAŞIN
İstanbul, 24 Mayıs (DHA) - Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi'nin (Betam) öngörüsüne göre, yılın ilk çeyreğinde Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) büyümesi negatif kalarak, "bir önceki çeyreğe göre yüzde 0.2 artış ve yıllık bazda yüzde 3.7 daralma" yönünde olacak.
Betam'dan Doç. Dr. Ozan Bakış ve Araştırma Görevlisi Furkan Kavuncu tarafından hazırlanan "Ekonomide canlanma işaretleri" başlıklı "Ekonomik Büyüme ve Tahminler: Mayıs 2019" notunda, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış öncü göstergelerin ekonomik küçülmenin durduğuna ve canlanmanın başladığına işaret ettiği belirtildi.
Betam'ın araştırma notunda şu değerlendirmeler yapıldı:
"2019 yılının ilk çeyreğinde2018 yılının son çeyreğine kıyasla mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış tüketim öncü göstergelerinde bir önceki çeyreğe kıyasla bir miktar iyileşme olmakla birlikte küçülmenin devam etmesini bekliyoruz.
"2019 yılının ilk çeyreğinde2018 yılının son çeyreğine kıyasla mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış tüketim öncü göstergelerinde bir önceki çeyreğe kıyasla bir takım iyileşmeler bekliyoruz. Geçen çeyrek sert düşüş yaşayan tüketim malı ithalatı ve ÖTV’de bu çeyrek sırasıyla yüzde 14.1 ve yüzde 17.5 artış olacağını öngörüyoruz. Son çeyrekte azalan kamu tüketim harcamalarının da bu çeyrekte yüzde 3.9 artacağını hesaplıyoruz. 2019 yılının ilk çeyreğinde diğer tüm tüketim öncü göstergelerinde azalışın bir önceki çeyreğe kıyasla yavaşlayarak sürmesini veya durmasını bekliyoruz. Dayanıksız tüketim malı sanayi üretim endeksinin ise geçen çeyrekteki yüzde 1.7’lik azalışının ardından bu çeyrekte yüzde 1.1 artacağını tahmin ediyoruz.
"Kıyaslamayı bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yaptığımızda, 2019 yılının ilk çeyreğinde pek çok göstergede nispi iyileşme bekliyoruz. Yıllık bazda tüketim malları ithalatının yüzde 31, ÖTV’nin ise yüzde 20.3 azalmasını bekliyoruz. Konut kredileri ile tüketici kredileri ve kredi kartları geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 19.6 ve 15.1 azalarak tüketim üzerindeki baskıyı artırsa da dayanıklı ve dayanıksız tüketim malları sanayi üretim endekslerinde iyileşmeler bekliyoruz (yüzde 2.5 ve -2.2). Kamu tüketim harcamalarında ise yüzde 5.1 artış öngörüyoruz.
"Yukarıda özetlenen veriler ışığında, 2019 yılının ilk çeyreğinde tüketimin bir miktar artarak toparlanmasını bekliyoruz.
"2019 yılının birinci çeyreğinde2018 yılının son çeyreğine kıyasla perakende ticaret sektörü mevcut mal stok seviyesi hariç yatırım öncü göstergelerinde azalışın yavaşlamasını veya artışa geçiş bekliyoruz. Çeyreklik bazda 2018 yılının son çeyreğinde yüzde 3.3 azalan kamu yatırım harcamalarının 2019 yılının ilk çeyreğinde yüzde 36.8 artış göstereceğini hesaplıyoruz. Ara malı üretim endeksi ve yatırım malı ithalatındaki büyümelerin negatiften pozitife dönmesi ise beklentilerimiz arasındaki diğer iyileşmeler.
"Kıyaslamayı bir önceki yılın aynı çeyreği ile yaptığımızda perakende ticaret sektörü mal stok seviyesi ve kamu yatırım harcamaları hariç tüm kalemlerde düşüşlerin sürdüğünü tespit ediyoruz. Yatırım malı ithalatı yüzde 27.6 daralırken son üç aylık üretimin geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 17.4 azalması ise dikkat çekici bir diğer gösterge. Kamu yatırım harcamalarındaki yıllık artış ise yüzde 14.2 seviyelerinde.
"Yukarıda özetlenen gelişmeler yatırımda kamunun inisiyatif aldığını gösteriyor.
"2019 yılının dördüncüçeyreğinde mevsim ve takvimetkilerinden arındırılmış reel ithalatın ve altın dışı reel ithalatın azalıştan artışa geçip sırasıyla yüzde 9.1 ve yüzde 6.4 büyümesini bekliyoruz. Reel ihracat ve altın dışı ihracatın ise sırasıyla yüzde 0.6 ve 1.8 artmasını öngörüyoruz.
"Bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla baktığımızda ithalatta çarpıcı azalışlar görüyoruz. 2019 yılının ilk çeyreğinde reel ithalatın yüzde 22.3 azalmasını, reel ihracatın ise yalnızca yüzde 1.6 artmasını tahmin ediyoruz. Bu nedenle net ihracatın büyümeye katkısının devam etmesini bekliyoruz.
"GSYH’nin tahmininde kullandığımız diğer değişkenlere baktığımızda, çeyreklik bazda perakende sektörü fiyat beklentisinin yüzde 9.2 ve hizmetlere olan talebin yüzde 1.5 azalacağını hesaplıyoruz. Bir önceki çeyrekte yaklaşık yüzde 5.0 küçülen imalatsanayi üretim endeksindeki azalışın bu çeyrekte pozitife dönerek yüzde 1.8 artmasını bekliyoruz. Elektrik tüketiminin ise yüzde 0.3 ile hafif bir artış göstereceğini öngörüyoruz.
"Geçen yılın aynı dönemi ile kıyaslandığında,2019’un ilk çeyreğinde hizmetlere olan talebin yüzde 25.4 ile belirgin bir şekilde azalacağını hesaplıyoruz. Bu 2018’in dördüncü çeyreğinde de yüzde eksi 26.4’tü. Üçüncü çeyrekte 2017’nin aynı çeyreğine kıyasla yüzde 25.5 artış, dördüncü çeyrekte ise yüzde 1.5 azalan gelecek üç ay için perakende sektörü fiyat artış beklentisinin bu çeyrekte yüzde 8.6 azalacağını bekliyoruz. Öte yandan imalat sektörü sanayi üretim endeksi, kapasite kullanım oranı ve elektrik tüketimi geçen yılın aynı çeyreğine göre daralsa da bu daralmanın 2018’in son çeyreğine kıyasla biraz hız kaybedeceğini ve bu verilerde bir miktar toparlanma bekliyoruz.
"Kesinleşen Ocak, şubat ve Mart ayı öncü göstergeleri ışığında 2019 yılının birinci çeyreğinde GSYH’nin çeyreklik bazda yüzde 0.2 artacağını; yıllık bazda ise yüzde 3.7 azalacağını tahmin ediyoruz.”
