Birleşen KOBİ'lere Kurumlar Vergisi istisnası

KOBİ’lerin, 31 Aralık'a kadar yapacakları birleşme işlemlerinden doğan kazançları Kurumlar Vergisi’nden istisna edilecek. Bakanlar Kurulu’nun, birleşme nedeniyle infisah eden kurumun birleşme tarihinin içinde bulunduğu son hesap döneminde elde ettiği kazançları ile birleşilen kurumun birleşme işleminin gerçekleştiği hesap dönemi dahil olmak üzere üç hesap döneminde elde edilen kazançları üzerinden alınacak kurumlar vergisine ilişkin oranı yüzde 75’ine kadar indirme yetkisi olacak.

Kurumlar Vergisi Genel Tebliğ Resmi Gazete’de yayımlandı. Bu Tebliğde 5904 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununda yapılan düzenlemelerin uygulanmasına ilişkin açıklamalara yer verildi. Ayrıca 1 seri nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğ’in ilgili bölümlerinde değişikliğe gidildi. Türkiye Kızılay Derneğine makbuz karşılığı yapılan nakdî bağış veya yardımların tamamı, Kanunun yürürlük tarihinden itibaren kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirilebilecek. Anılan Derneğe yapılacak ayni bağış ve yardımlar ise kurum kazancının yüzde 5’i ile sınırlı bağış ve yardımlar bölümünde yapılan açıklamalar çerçevesinde değerlendirilecek. Derneğin iktisadi işletmelerine yapılan bağış veya yardımların kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılabilmesi mümkün olmayacak. Üniversiteler ve yüksek teknoloji enstitülerine yapılan ayni veya nakdi bağış ve yardımların tamamı, beyanname üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılabilecek.

TÜZEL KİŞİLİĞİ SON EREN KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİNDE YAPILACAK TARHİYATLAR
Tasfiye edilerek tüzel kişiliği ticaret sicilinden silinmiş olan mükelleflerin, tasfiye öncesi ve tasfiye dönemlerine ilişkin olarak yapılacak her türlü vergi tarhiyatı ve kesilecek cezalar, müteselsilen sorumlu olmak üzere, tasfiye öncesi dönemler için kanuni temsilcilerden, tasfiye dönemi için ise tasfiye memurlarından herhangi biri adına yapılacak. Limited şirket ortakları, tasfiye öncesi dönemlerle ilgili bu kapsamda doğacak amme alacaklarından şirkete koydukları sermaye hisseleri oranında sorumlu olacak. Tasfiye dönemi için tasfiye memurlarının sorumluluğu, tasfiye sonucu dağıtılan tasfiye artığı tutarıyla sınırlı olacak. Anılan hüküm, maddenin yürürlüğe girdiği 3 Temmuz 2009 tarihinden itibaren konu ile ilgili olarak yapılan her türlü vergi tarhiyatı ve kesilen cezalar hakkında uygulanacak.

BÖLÜNME İŞLEMLERİNDE HİSSE DEVRİ
Türk Ticaret Kanunu’nun 404’üncü maddesine eklenen fıkra ile Kurumlar Vergisi Kanununun 19’uncu maddesine göre yapılacak bölünmelerde anılan 404 üncü madde hükmü uygulanmayacak. Bu düzenleme ile birlikte, 6762 sayılı Kanunun 404 üncü maddesinde yer alan ayın karşılığı olan hisse senetlerinin şirketin tescilinden itibaren iki yıl geçmeden başkalarına devrine izin vermeyen sınırlama, 5904 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 3 Temmuz 2009 tarihinden itibaren Kurumlar Vergisi Kanununun 19’uncu maddesine göre yapılacak bölünmelerde uygulanmayacak.

ÜRÜN SENETLERİNİN ELDEN ÇIKARILMASINDAN DOĞAN KAZANÇ, 2015’E KADAR VERGİDEN İSTİSNA EDİLECEK
5904 sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanununa eklenen ve 3 Temmuz tarihinde yürürlüğe giren geçici 76’ncı maddeyle, tarım ürünleri ticaretini kolaylaştırmak ve geliştirmek üzere oluşturulan tarım ürünleri lisanslı depoculuk sisteminin teşvik edilmesi amacıyla, ürün senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlar 31 Aralık 2014 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden istisna edildi.

VERGİ KESİNTİSİ UYGULAMASI
Ürün senetleri esas itibarıyla, standardı, nitelik ve özellikleri belirli bir tarım ürününün mülkiyetini ifade ettiğinden, ürün senedinin el değiştirmesine paralel olarak senette tanımlanan ürünün mülkiyeti de el değiştiriyor. Gelir ve kurumlar vergisinden istisna edilen bu kazançlar üzerinden, vergi kesintisi yapılması söz konusu olmayacak.

KOBİLERDE BİRLEŞME İŞLEMLERİ Tebliğ’de, Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin (KOBİ) 31 Aralık 2009’a kadar yapacakları birleşme işlemlerine ilişkin hükümlere yer verildi. 2008 yılının Aralık ayına ilişkin olarak verilen sigorta bildirgesine göre 10’dan az veya 250’den fazla işçi çalıştıran işletmeler anılan madde çerçevesinde KOBİ olarak değerlendirilmeyecek. Bir işletme, 250’den az işçi çalıştırmakla birlikte, 2008 hesap döneminin sonu itibarıyla yıllık net satışlar veya net aktif toplamı 25 milyon TL’den fazla ise yine KOBİ kapsamında değerlendirilmeyecek. Aynı şekilde, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra kurulan işletmelerde KOBİ olarak değerlendirilmeyecektir.

KOBİ BİRLEŞMELERİNDE KURUMLAR VERGİSİ İSTİSNASI
KOBİ’lerin 31 Aralık 2009 tarihine kadar birleşmeleri halinde bu birleşmeden doğan kazançların kurumlar vergisinden istisna edileceği hükme bağlandı, birleşme nedeniyle infisah eden kurumun birleşme tarihinin içinde bulunduğu son hesap döneminde elde ettiği kazançları ile birleşilen kurumun birleşme işleminin gerçekleştiği hesap dönemi dahil olmak üzere üç hesap döneminde elde edilen kazançları üzerinden alınacak kurumlar vergisine ilişkin oranı yüzde 75’ine kadar indirme hususunda Bakanlar Kuruluna, maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esasları belirleme hususunda da Maliye Bakanlığına yetki verildi. 31 Aralık’a kadar yapılan birleşmelerde, birleşilen kurum tarafından münfesih kurumun birleşme tarihindeki sabit kıymetlerinin rayiç bedelle, diğer kıymetlerinin ise 213 sayılı Vergi Usul Kanununun değerleme hükümlerine göre değerlemek suretiyle bir bütün halinde devralınması ve bilançosuna kaydedilmesi, birleşmeden doğan kazançların tamamının birleşme tarihi itibarıyla birleşilen şirketin sermayesine eklenmesi, birleşilen kurumun, münfesih kurumun tahakkuk etmiş ve edecek vergi borçlarını ödeyeceğini ve diğer ödevlerini yerine getireceğini; münfesih kurumun, birleşmenin Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edildiği tarihten itibaren otuz gün içinde birleşme nedeniyle vereceği kurumlar vergisi beyannamesine ekli bir taahhütnameyle taahhüt etmesi gerekecek.

Ayrıca birleşme sonrasında üç yıl süreyle aylık ortalama bazda birleşilen kurum ile münfesih kurum tarafından 1 Nisan 2009 tarihinden önce verilen son aya ilişkin sigorta bildirgelerine göre istihdam edilenlerin toplamından az olmamak üzere aylık istihdam sağlanması şartlarıyla birleşme işlemlerinden doğan kazançlar kurumlar vergisinden istisna edilecek. Söz konusu istisna kazançlar, kurum kazancına dahil edildikten sonra yıllık kurumlar vergisi beyannamesinin “Zarar Olsa Dahi İndirilecek İstisna ve İndirimler” bölümünde ilgili satıra yazılmak suretiyle beyan edilecek. Münfesih kurumun birleşme tarihine kadar olan faaliyet kazançları ise bu istisna kapsamında bulunmayacak.

İNDİRİMLİ KURUMLAR VERGİSİ UYGULAMASI
Birleşme nedeniyle infisah eden kurumun, birleşme tarihinde sona eren hesap döneminde elde ettiği kazançlar, birleşilen kurumun birleşme işleminin gerçekleştiği hesap dönemi dahil olmak üzere üç hesap döneminde elde ettiği kazançlar anılan geçici maddenin onbirinci fıkrasına göre belirlenen indirimli kurumlar vergisi oranı uygulanmak suretiyle vergilendirilecek.

KOBİ birleşmelerinde, birleşen veya birleşilen şirketlere anılan Kanunun 13 üncü maddesine göre ilişkili kişi sayılanlar tarafından istihdamın veya faaliyetin kaydırılması gibi sadece teşviklerden yararlanmak amacıyla yapılan işlemlerin bulunması halinde, teşviklerden yararlanılamayacak.