Borsa yatırımcısı verdiğini alabilecek mi?
Turkish Yatırım Menkul Değerler tarafından "Ya Herşey Naylonsa" başlığıyla hazırlanan günlük bültende hisse senetleri piyasası için en zor dönemlerden biri yaşandığı belirtildi.
Bu zor dönemler sonrasında yatırımcıların büyük karlar elde ettiği kaydedilen bültende şu değerlendirme yapıldı;
"Hisse senedi yatırımcıları için en zor dönemlerden birini yaşıyoruz. Bu zor dönemler sonrasında yatırımcılar hep büyük kazançlar elde etmişlerdir.
Bu zor dönemi birlikte atlattıktan sonra yine yatırımcılarımız büyük karlar elde edecektir. Güçlü bir düşüş trendi düşüşün devamını gösterirken, gelen ekonomik veriler piyasalardaki verileri etkilemiyor. Bu yüzden olumlu ekonomik veriler eşliğinde düşen piyasaların nedeni esasında psikolojisinden kaynaklanıyor.
Bu kadar güçlü bir düşüş trendinde hiçbir ekonomik veri eşliğinde tepki hareketi doğmuyor ve yada her cılız tepki yükseliş umutlarını bir kez daha kırıyor. Manzara böyle olunca açıklanacak verilerinde pek bir önemi kalmıyor. Hatta üst düzey yetkililer tarafından yapılan olumlu açıklamalar bile piyasalar tarafından inandırıcı gelinmiyor. Yurtdışında analistler petrolün fiyatını ve bankaların sermaye ihtiyacının limitini sonsuza götürüp her gün düzenli kar ve fiyat tahminlerini aşağı yönlü revize ediliyor. Kısa vadeli tahminlerdeki revizyonlarda analistler sonsuza kadar haklı fakat baz alınan veriler ne kadar tutarlıdır.
Öyle ya geçen üç ay önce 88dolar olan petrol fiyatları şimdi 143 dolar seviyesine kadar yükselmiştir. Son üç ayda yüzde 60 üzerinde petrol fiyatlarında yaşanan yükseliş sonrasında, petrol fiyatlarında nasıl bir model çizebilirler. 2000’li yıllara gelinirken teknoloji devrimi yaşanmıştı. Modeller ve fiyatlandırmalar öyle modeller ile yapılmıştı ki, internet adreslerinde (dot-com) bir daha kapatılamayacak balonlar oluşmuştu. İnternet balonu patladığından bu yana tam sekiz yıl geçti.
Sekiz yıl önceye göre internet adresleri (dot-com) 1/5’ine gerilemiş durumdadır. O günlerde internet sitelerinin ederinin limitini sonsuza götürülüyordu. Yine içinde bulunduğumuz dönemin benzeri İran devriminde yaşandı. 1980 yılında 100 dolar olan petrol fiyatları daha beş sene öncesine kadar 20 dolar seviyesindeydi. Petrol fiyatlarında çok kısa sürede hızlı yükselişler sonrasında uzun vadelere yayılan düşüşler görülür. Bunun nedeni alternatif enerjiye yönelim ve ek üretim kapasitesi için yapılacak yatırım ve sonuçlarının alındığı döneme kadar geçen zamandır. Petrol fiyatları düştüğünde alternatif enerjiye yatırım biter,petrol yeniden artar.
Şu anda petrol fiyatlarının artışını görüyoruz. Tahmin edilenin aksine petrol fiyatlarının limitini sonsuza değil, sıfıra alınması gerekecek. Giffen paradoksuna göre, petrolün ikamesi vardır ama suyun ikamesi yoktur. Şu anda varsayımlar ve balonlar üzerine kurulu, uzun vadede tutarlığı yok. Kısa vadeli bu tutarsızlıkların sonucunda olumsuz etkilenen sektörler ve hisseler, uzun vadede büyük kazançlar doğuracaktır. Balonlar naylondur, naylonlar ise gerçek değildir."
