Cari açık aldı başını gidiyor
Türkiye’nin Ocak ayı cari işlemler açığı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 28 büyüyerek 3 milyar 934 milyon dolar oldu. Ocak sonu itibariyle son bir yıllık dönemdeki cari açık tutarı 38 milyar 891 milyon dolara ulaştı.
Merkez Bankası, Ocak ayı ödemeler dengesi gelişmelerini açıkladı. Revize verilere göre geçen yılın Ocak ayında 3 milyar 74 milyon dolar olan cari açık, bu yıl aynı dönemde 3 milyar 934 milyon dolar düzeyinde çıktı.
Aylar itibariyle cari işlemler açığı verileri geriye doğru revize edildi. Buna göre geçen yılın Ocak ayında 3 milyar 74 milyon dolar olan açık, Şubat’ta 3 milyar 154 milyon, Mart’ta 3 milyar 92 milyon, Nisan’da 3 milyar 286 milyon, Mayıs’ta 3 milyar 616 milyon dolar oldu. Haziran’da 3 milyar 195 milyon dolar olan açık, Temmuz’da 2 milyar 907 milyon, Ağustos’ta 1 milyar 688 milyon dolara düştü. Eylül’de 2 milyar 273 milyon, Ekim’de 3 milyar 255 milyon, Kasım’da 3 milyar 304 milyon dolar olan açık, Aralık ayında ise 5 milyar 187 milyon dolarla rekor düzeyde gerçekleşti.
Cari işlemler açığı bu yılın Ocak ayında 3 milyar 934 milyon dolar olurken, Şubat 2007-Ocak 2008’i kapsayan son bir yıllık dönemde 38 milyar 891 milyon dolar açık verildiği bildirildi. Buna göre yıllık bazda cari açık Ocak sonunda şu ana kadarki en yüksek düzeyine ulaştı.
OCAK AYI GERÇEKLEŞMELERİ
2008 yılı Ocak ayı verilerine göre ödemeler dengesi tanımındaki dış ticaret dengesi, geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 44,1 artarak 4 milyar 518 milyon dolar tutarında açık verdi. Alt kalemler itibariyle incelendiğinde, altın dahil ithalat (CIF) harcamalarının önceki yıla oranla yüzde 53,9 artarak 16 milyar 306 milyon dolara ulaştığı; ihracat (FOB) gelirlerinin yüzde 61,4 artışla 10 milyar 596 milyon dolar ve bavul ticareti gelirlerinin ise yüzde 14,8 artarak 451 milyon dolara ulaştığı bildirildi.
Ocak ayı için yapılan tahmin sonuçlarına göre, turizm gelirleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 11 artarak 807 milyon dolara ulaştı, turizm giderleri ise yüzde 21,9 azalarak 200 milyon dolara düştü. Bunun sonucunda, Ocak ayı net turizm gelirleri yüzde 28,9 artarak 607 milyon dolara çıktı.
Hizmetler başlığının diğer önemli bir kalemi olan taşımacılıkta 2007 yılının ilk ayında 18 milyon dolar olan net giriş, bu yılın aynı ayında 14 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti.
Yurt içinde yerleşik inşaat şirketlerinin yurt dışında gerçekleştirdikleri inşaat hizmetlerinden kaynaklanan net döviz girişi, yüzde 29,1 artarak 71 milyon dolar oldu.
Yurt dışında yerleşik kişilerle gerçekleştirilen sigorta ve reasürans işlemlerine ilişkin verilerden oluşan sigorta hizmetleri kalemi, 2008 yılının ilk ayında geçen yılın aynı ayına oranla yüzde 55,1 azalarak 44 milyon dolar net gider kaydetti.
Bu gelişmeler sonucunda, 2007 yılının ilk ayında toplam 394 milyon dolar olan Hizmetler Dengesi kalemindeki fazla, bu yılın ilk ayında yüzde 36,3 artışla 537 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti.
Ücret ödemeleri ve yatırım geliri kalemlerinden oluşan gelir dengesi kalemi, yüzde 69,1 azalarak 135 milyon dolar net çıkış kaydetti.
Ocak ayında uzun ve kısa vadeli kredilere ilişkin faiz giderleri, önceki yılın aynı ayına oranla yüzde 29,1 artarak 546 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Cari transferler kalemi, yılın ilk ayında yüzde 75 büyüyerek 182 milyon dolar giriş kaydetti. Diğer sektörler kalemi altında yer alan işçi gelirleri yüzde 63,4 büyüme kaydederek 116 milyon dolar gelir kaydederken, diğer transferler kalemi 27 milyon dolar olarak gerçekleşti.
OCAK’TA 6 MİLYAR DOLAR SERMAYE GİRİŞİ
Ocak ayında finans hesaplarında gerçekleşen net sermaye girişi, geçen yıla oranla yüzde 93,4 artarak 5 milyar 973 milyon dolar oldu.
Doğrudan yatırımlar kalemi altında, Türkiye’deki yabancı sermayeli şirketlerin yurt dışındaki ortaklarından kullandıkları kredileri ve yurt dışında yerleşik kişilerin Türkiye’de gerçekleştirdikleri gayrimenkul alımlarını da içeren “yurt dışında yerleşik kişilerin yurt içinde yaptıkları net yatırımlar”, 881 milyon dolar olarak gerçekleşti. Alt kalemler itibariyle incelendiğinde, yurt dışında yerleşik kişilerin Türkiye’de gerçekleştirdikleri net taşınmaz alımlarının yüzde 36,7 azalarak 229 milyon dolara düştüğü tahmin edilirken, Türkiye’deki yabancı sermayeli şirketlerin yurt dışındaki ortaklarından 44 milyon dolar net kredi kullanımı gerçekleşti.
Yurt içinde yerleşik kişilerin geçen yılın Ocak ayında 1 milyar 50 milyon dolar olan yurt dışında yaptıkları net yatırımlar bu yıl aynı ayda 147 milyon dolara düştü. Bu gelişmelerle, doğrudan yatırımlar kaleminde bu yılın Ocak ayında 734 milyon dolar net giriş gerçekleşti.
PORTFÖY YATIRIMLARI
Geçen yılın Ocak ayında 3 milyar 124 milyon dolar net sermaye girişi kaydedilen portföy yatırımlarında bu yılki net giriş 242 milyon dolarda kaldı.
Varlıklar kapsamında, yurt içinde yerleşiklerin yurt dışında menkul değer alım-satımları yoluyla 512 milyon dolar tutarında net alım yapıldı.
Yükümlülükler bölümü incelendiğinde Genel Hükümetin, Ocak 2008 ayında yurt dışında tahvil ihracı yoluyla 1 milyar dolar tutarında borçlandı ve 1 milyar 610 milyon dolar tutarında tahvil geri ödemesi yaptığı, bunun sonucunda 610 milyon dolar net geri ödeme gerçekleştirildiği görüldü.
Hisse senetleri piyasasında, geçen yılın Ocak ayında 1 milyar 290 milyon dolar tutarında net satış gerçekleştiren yurt dışında yerleşik kişiler, bu yılın aynı ayında da 497 milyon dolar net satış yaptılar. Öte yandan devlet iç borçlanma senetleri piyasasında, geçen yıl Ocak ayında 2 milyar 986 milyon dolar tutarında net alım gerçekleştiren yurt dışı yerleşikler, bu yılın Ocak ayında da 1 milyar 861 milyon dolar tutarında net alım yaptı.
Ticari ve nakit krediler ile mevduatlardan oluşan “diğer yatırımlar” kaleminde geçen yılın Ocak ayında 2 milyar 846 milyon dolar net çıkış gerçekleşirken, bu yıl aynı ayda 5 milyar 604 milyon dolar net giriş oldu.
Rezerv varlıklar kapsamında yer alan resmi rezervlerde geçen yılın Ocak ayında 2 milyar 583 milyon dolar, bu yılın aynı ayında ise 607 milyon dolarlık artış görüldü.
