Cari açık kriz etkisiyle yüzde 85 geriledi
Küresel krizin yarattığı durgunluğun etkisiyle cari açık Nisan ayında yüzde 76,1 oranında azalarak 1 milyar 239 milyon dolara düştü. Ocak-Nisan döneminde cari açık, yüzde 84,8 oranında azalarak 2 milyar 659 milyon dolara geriledi.
Merkez Bankası, Ödemeler Dengesi Nisan verilerini açıkladı. Buna göre Nisan ayında cari açık, 2008 yılının aynı ayıyla karşılaştırıldığında yüzde 76,1 oranında azalarak 5 milyar 179 milyon dolardan 1 milyar 239 milyon dolara düştü. Alt kalemler itibarıyla, ödemeler dengesindeki dış ticaret açığının geçen yılın Nisan ayına göre yüzde 71 oranında düşerek 1 milyar 466 milyon dolara gerilemesi, hizmetler dengesi kaleminden kaynaklanan net gelirlerin yüzde 78,2 oranında artarak 727 milyon dolara yükselmesi ve gelir dengesi kaleminden kaynaklanan net giderlerin yüzde 6,8 azalarak 604 milyon dolara düşmesi, bu yılın Nisan ayı cari açığının bir önceki yılın aynı ayına göre azalmasında etkili oldu. Öte yandan, aynı ayda cari transferlerden kaynaklanan girişler yüzde 5,5 oranında azalarak 104 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Sonuç olarak, bu yılın Ocak-Nisan döneminde cari açık, geçen yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında yüzde 84,8 oranında azalarak 17 milyar 473 milyon dolardan 2 milyar 659 milyon dolara geriledi.
ALTIN GİRİŞİ İKİ KAT ARTTI Alt kalemler itibariyle bakıldığında; parasal olmayan altın kaleminden kaynaklanan net girişler, geçen yılın Ocak-Nisan dönemine göre yaklaşık iki kat artarak 3 milyar 555 milyon dolara ulaştı.
Nisan ayı tahmini veriler olmak üzere, 2009 yılının ilk dört aylık döneminde turizm gelirleri 2008 yılının aynı dönemine oranla yüzde 6 azalarak 3 milyar 601 milyon dolara, turizm giderleri de yüzde 4,4 artarak 1 milyar 150 milyon dolara yükseldi. Bunun sonucunda, söz konusu dönemde net turizm gelirlerinin yüzde 10,1 oranında azalarak 2 milyar 451 milyon dolar olarak gerçekleştiği tahmin edildi.
Yurtiçinde yerleşik inşaat şirketlerinin yurtdışında gerçekleştirdikleri inşaat hizmetlerinden kaynaklanan net döviz girişi, 2008 yılının Ocak-Nisan dönemine oranla yüzde 10 artarak 318 milyon dolar oldu.
Yatırım geliri kaleminin altında büyük ölçüde kar transferlerinden oluşan doğrudan yatırımlar ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda gerçekleşen net çıkış, sırasıyla yüzde 18,5 oranında düşüşle 745 milyon ve yüzde 1,7 oranında artışla 1 milyar 840 milyon dolar olurken; portföy yatırımlarından kaynaklanan net giriş yüzde 0,6 oranında düşüşle 173 milyon dolar olarak gerçekleşti.
SERMAYE ÇIKIŞI VAR
Finans hesaplarında geçen yılın Ocak-Nisan döneminde 17 milyar 30 milyon dolar net sermaye girişi gerçekleşmişken, bu yılın aynı döneminde 3 milyar 206 milyon dolar tutarında net sermaye çıkışı oldu.
Yabancıların yurtiçinde yaptıkları net yatırımlar, 2008 yılının ilk dört aylık döneminde 5 milyar 490 milyon dolar olarak gerçekleşmişken bu yılın aynı döneminde yüzde 45,1 azalışla 3 milyar 16 milyon dolar oldu. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye’de gerçekleştirdikleri net gayrimenkul alımlarının 2008 yılının aynı dönemine oranla yüzde 62,5 azalarak 385 milyon dolara düştüğü tahmin edilirken, Türkiye’deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları kredilerle ilgili olarak 361 milyon dolar net kredi kullanımı gerçekleştirildi.
2008 yılının Ocak-Nisan döneminde 3 milyar 451 milyon dolar net sermaye çıkışı olan portföy yatırımlarında bu yılın aynı döneminde de 2 milyar 334 milyon dolar tutarında net çıkış gerçekleşti.
Yabancılar hisse senedi piyasasında bu yılın Nisan ayında 841 milyon dolar tutarında net alım yaparak Ocak-Nisan 2009 döneminde toplam 403 milyon dolar net alım gerçekleşti. Öte yandan, devlet iç borçlanma senetleri piyasasında bu yılın Nisan ayında yapılan 273 milyon dolar tutarındaki net satımla birlikte Ocak-Nisan 2009 döneminde yurtdışı yerleşiklerce toplam 2 milyar 916 milyon dolar tutarında net satım gerçekleştirildi.
Ticari ve nakit krediler ile mevduatlardan oluşan kalemde 2008 yılının Ocak-Nisan döneminde 15 milyar 503 milyon dolar net giriş gerçekleşmişken, 2009 yılının aynı döneminde 7 milyar 273 milyon dolar net çıkış oldu.
Finans hesaplarının kalemi olan rezerv varlıkların içinde bulunan resmi rezervler, 2008 yılının Ocak-Nisan döneminde 826 milyon dolar, bu yılın aynı döneminde 3 milyar 853 milyon dolar azalış gösterdi. (ANKA)
