Elektrik dağıtımında gölge oyunları

**Elektrik Mühendisleri Odası (EMO), “Fener Işığında Gölge Oyunları” Raporu’yla elektrik dağıtım bölgeleri üzerindeki ilişkiler yumağına dikkat çekti.

**

Elektrik dağıtımında “yandaş sermaye yapılanmasının” tüm detaylarını ortaya döken EMO, Aydem’e ortak edilen Küre İletişim ile Akedaş’a hülle yöntemiyle sokulmak istenen Asel Şirketi’nin Deniz Feneri eV davası sanıkları Aykut Zahid Akman ve Kanal 7’yle bağlantılarını ortaya koydu. Raporda, bu şirketlerin ticari ilişkilerinin İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne uzantısı deşifre edildi.

EMO “Fener Işığında Gölge Oyunları” Raporu’yla elektrik dağıtım bölgeleri üzerindeki ilişkileri masaya yatırdı. Elektrik dağıtım ihaleleri için hazırlanan şartnamelerin, yandaş şirketlerin alıcı şirketlere monte edilmesini sağlayacak bir içeriğe sahip olduğu tespitine yer verilen raporda, elektrik dağıtım ihaleleri şartnamelerine bundan önceki kamu ihaleleri ve özelleştirme ihalelerinde görülmemiş bir şekilde alıcı şirketin hissedarlık yapısının değiştirilmesine olanak sağlandığı vurgulandı. EMO, raporunda Meram Elektrik Dağıtım’ın devrinde de bu yandaş ortaklık kuralı denilebilecek olan hükmün işletildiğine işaret etti.

Elektrik dağıtımında danışmanlık hizmetlerinden, şirket yapılanmalarına kadar “yandaş sermaye yapılanmasının” tüm detayları ortaya döken EMO, raporunda Aydem’e ortak edilen Küre İletişim ile Akedaş’a hülle yöntemiyle sokulmak istenen Asel Şirketi’nin Deniz Feneri eV davası sanıkları Aykut Zahid Akman ve Kanal 7’yle bağlantılarını ortaya koydu. Raporda, bu şirketlerin ticari ilişkilerinin İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne uzantısı deşifre edildi.

AYDEM’DE ÖNCE REKABET KURULU DEVRE DIŞI BIRAKILDI
Raporda Aydın-Denizli-Muğla elektrik dağıtım bölgesi ihalesinin 17 yıl önceki ihaleye dayanılarak 15 Ağustos 2008 tarihinde devredildiğine dikkat çekerek, 8 Mayıs 2008 tarihli Rekabet Kurulu’nun kararının ardından şirkete giren yeni ortak ve bu ortağın ilişkileri bütün açıklığıyla ortaya konuldu. Ancak Ticaret Sicil Gazetesi’nde hisse devrine ilişkin ilana rastlanmadığının altı çizildi. Rekabet Kurulu kararı sonrasında Aydem’e yeni ortak olarak giren Küre İletişim Grubu’nun izine, ancak 26 Haziran 2008 tarihli Ticaret Sicil Gazetesi’nde sermaye artışı sırasında rastlanıldı. Aynı tarihte yayımlanan şirketin ikinci bir ilanında da Aydem’in ilk ortaklığında bulunan Emin Erdoğan’dan boşalan Yönetim Kurulu üyeliğine Küre İletişim Grubu Sanayi ve Ticaret A.Ş.’yi temsilen Ali Murat Korkmaz’ın atandığı duyuruldu.

EPDK DA DEVRE DIŞI KALDI
Bu arada sermaye artışı yapıldığı görülen ilanla şirket ana sözleşmesinde değişikliğe gidildi. Küre İletişim, Aydem’e yüzde 9 ortaklık payı ile ortak oldu. Böylece, yüzde 10 ve üzerinde gerçekleştirilen pay devirlerinde onayının alınması gereken Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), yüzde 9 ortaklık payı ile devre dışı bırakılmış oldu.

KÜRE İLETİŞİM’DEN DENİZ FENERİNE...
EMO’nun raporuna göre, Aydem’e ortak yapılan Küre İletişim, tesadüfen ortaklığa dahil olmuş bir şirket değil. Aksine elektrik dağıtımındaki yandaş sermaye yapılanmasının bir parçası olarak dikkat çekiyor. Küre İletişim ile Akedaş Elektrik Dağıtım şirketine ortak yapılmak istenen Asel şirketinin sahiplerinin ortak başka şirketleri bulunuyor. Bu zincirleme ortaklık yapısı ise Deniz Feneri eV davası sanıklarına ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile ticari ilişkilere kadar uzanıyor. Bu ticari ilişkilerde kilit ismin Kasım Aykut olduğu, Aykut’la birlikte işin içine Kanal 7 ve Türkiye Deniz Feneri’nin de dahil olduğu belirtiliyor. EMO raporunda, Küre İletişim’in sahiplerinin ortak olduğu Akes şirketiyle, Akedaş’a ortak edilmek istenilen Asel’in ortaklarından olan Kasım Aykut’un, Zekeriya Karaman, Mustafa Çelik, İsmail Karahan ve Ahmet Hüküm ile birlikte Yeni Pasifik İnşaat Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş’de ortaklıkları bulunduğunu belgeleriyle ortaya koyuyor.

KÜRE’NİN PATRONLARI ENERE ALTYAPI’DA AYKUT’LA ORTAK
Rapor’a göre Aydem’e ortak yapılan Küre iletişimin sahiplik yapısı 28 Ekim 2005 tarihli Ticaret Sicil Gazetesi’ne göre yüzde 70’le Ali Murat Korkmaz, yüzde 27’yle Nüket Korkmaz’a ait. Şirkette Dursun Güleryüz, Aydın Boyar ve Tevfik Yusuf Urfalı’nın da yüzde 1’er ortaklık payı bulunuyor. Bu ortaklık yapısına dikkatli bakıldığında, Akedaş’a ortak olarak sokulmak istenen Asel şirketinin ve Deniz Feneri Davası sanıklarıyla bağlantının zincirleri daha net ortaya çıkıyor. Küre İletişim şirketinin büyük ortakları Ali Murat Korkmaz, Nüket Korkmaz ile küçük ortak Dursun Güleryüz’ün, daha sonra Enera Altyapı adını alacak Arz Gayrimenkul’de kilit isim Kasım Aykut’la ortak oldukları görülüyor. Şirket ortakları arasında Esat Ertaç Erbesler de bulunuyor. Şirketin diğer ortakları Sakarya Bolu Elektrik Dağıtım A.Ş. ile Akes.

ŞİRKETLER ARASINDAKİ BAĞLANTI İSİM KASIM AYKUT
Asel şirketinin ortaklık yapısı incelendiğinde Enera Altyapı’daki Esat Ertaç Erbesler ile Kasım Aykut isimleri dikkat çekiyor. Asel’de Havva Aykut’un da ortaklığı bulunuyor. Asel’de bulunan Kasım Aykut, Havva Aykut ve Esat Ertaç Erbesler üçlüsünün ortak olduğu diğer bir şirket ise Akes. Asel, Enera Altyapı ve Akes’te ortaklığı bulunan Kasım Aykut, Zekeriya Karaman, Mustafa Çelik, İsmail Karahan ve Ahmet Hüküm ile birlikte Yeni Pasifik İnşaat Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş’de de ortaklıkları bulunuyor. EMO’nun Ticaret Sicil kayıtlarından yaptığı araştırmaya göre bu şirket, 4 Aralık 2003 tarihinde Pasifik Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş adıyla kuruldu. Ortakları Yuzuf Tüzün, Türkiye Deniz Feneri Genel Başkan Yardımcısı Mevlüt Koca, Ceyda Erman, Müsiad Denetim Kurulu Üyesi Süleyman Yeğenler ve Kasım Aykut’tan oluşuyor. 15 Eylül 2004 tarihinde şirketin adı Yeni Pasifik inşaat Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş yapılırken, Aykut Zahid Akman Yönetim Kurulu Başkanlığı’na getirildi. Kasım Aykut'un, Aykut Zahid Akman'a hisse devri yaptığına ilişkin herhangi bir bildirim Ticaret Sicil kayıtlarında yer almazken, Kasım Aykut'un ortaklıktan çekildiği, Aykut Zahid Akman’ın ise ortak olarak Olağan Genel Kurul toplantısı kararlarının altında imzasının yer aldığı tespit edildi. 21 Mart 2005 tarihli Ticaret Sicil Gazetesi'ndeki ilanda Ortaklar Kurulu toplantısı sonucunda alınan karara yer verilirken, kararın altında Kasım Aykut'un değil Aykut Zahid Akman’ın imzası yer aldı.

YENİ PASİFİK ENERJİ, BEYAZ İLETİŞİM A.Ş.’YLE AYNI ADRESTE
Yeni Pasifik Enerji 15 Ocak 2008 tarihli Ticaret Sicil Gazetesi'nde yer alan ilanla birlikte Ankara'dan İstanbul'a taşındığını duyurdu. Şirketin yeni adres bildirimi oldukça dikkat çekiciydi: Deniz Feneri eV davası sanıklarının ortak olduğu Yeni Dünya İletişim ve Beyaz İletişim A.Ş. şirketinin kayıtlı olduğu aynı adres bildirilmişti. Bu arada Yeni Dünya İletişim ve Beyaz İletişim A.Ş'nin ortakları olan Zekeriya Karaman Yeni Pasifik şirketinin Yönetim Kurulu Başkanlığı’na getirilirken, Mustafa Çelik Yönetim Kurulu Başkan Yardımcılığına, İsmail Karahan’da Yönetim Kurulu üyeliğine atandı. 17 Ocak 2008 tarihli Ticaret Sicil Gazetesi kayıtlarına bakıldığında ise Deniz Feneri eV davası sanıklarının ortak olduğu Yeni Dünya İletişim, Beyaz İletişim, Yeni Pasifik Enerji adındaki 3 şirketin adres değişikliği yapılarak Otakçılar Cad. No: 60'dan No: 78"e taşındıkları tespit edildi.

YENİ PASİFİK ENERJİ’NİN ADI HAYAT GÖRSEL YAYINCILIK OLDU
28 Şubat 2008 tarihine gelindiğinde ise Pasifik Enerji olarak iş hayatına başlayan

şirketin Yeni Pasifik enerji adından sonra bu kez Hayat Görsel Yayıncılık A.Ş. ismiyle üçüncü ismini aldı. Ticaret Sicil Gazetesi'nde hiç hisse devrine ilişkin kayda rastlanmamasına rağmen, burada şirketin başlangıçtaki ortaklarının ve Aykut Zahid Akman'ın

ortadan yok olduğu, yalnızca ilk başta ortak görünen sonra izi kaybolan Kasım Aykut'un

kaldığı, buna karşılık Zekeriya Karaman. Mustafa Çelik, İsmail Karahan ve Ahmet Hüküm'ün

ortak olduğu görüldü. Kanal 7'nin yeni sahibi olan Hayat Görsel'deki bu ortaklık ise

Deniz Feneri eV davası sonrasında tartışmalı olan Yeni Dünya İletişim’in bölünmesi

operasyonuyla ilişkili. Kanal 7'nin eski sahibi olan Yeni Dünya İletişim şirketi bölünerek,

televizyon işletme birimine ait aktifleri Hayat Görsel şirketine (14 milyon 196 bin 793 TL)

ayni sermaye olarak konulmuş ve bunun karşılığında Yeni Dünya İletişim ortakları Hayat

Görsel şirketinde hisse sahibi oldu. Buna ilişkin ilanlar 7 Ocak 2009 ve 10 Mart 2009

tarihli Ticaret Sicil gazetelerinde yayımlandı.

SBD, 30.1 MİLYON DOLAR TAZMİNATA MAHKUM ETTİRDİ
EMO’nun raporunda Küre İletişim Grubu’nun ve Ali Murat Korkmaz’ın ortak olduğu Sakarya Bolu Elektrik Dağıtım A.Ş.’yle (SBD) ilgili önemli bir bilgiye de yer verildi.

24 Kasım 1996 tarihli ihale sonucunda SBD Sakarya-Bolu Elektrik Dağıtım A.Ş ile 7 Ocak 1999 tarihinde Enerji Bakanlığı arasında imtiyaz sözleşmesi imzalandığının anımsatıldığı raporda, “Bu sözleşme 4 Eylül 2000 tarihinde uluslararası tahkimin uygulamaya geçirilmesinin ardından özel hukuk sözleşmesi olarak değiştirildi. Danıştay tarafından ihale yapılırken kamu yararının değerlendirilmemiş olması nedeniyle Bakanlar Kurulu'nun görevlendirme kararını iptal etti. Böylece devletin sağladığı olanakla imtiyaz sözleşmesini özel hukuk sözleşmesine çevirerek tahkim olanağına kavuşan şirket, ICC'de Türkiye aleyhine dava açmış ve hakem heyeti kararıyla Türkiye devleti şirkete tazminat ödedi. SBD, 20 Mart 2004 tarihli hakem heyeti kararıyla faiziyle birlikte 30.1 milyon dolar tazminata mahkum ettiren şirket olarak tanınmaktadır. SBD şirketinde kuruluşundan itibaren KÜRE İletişim yüzde 10, Ali Murat Korkmaz’ın da kişisel olarak yüzde 15 pay sahibi bulunuyor” denildi.

AKEDAŞ BAĞLANTISINI SAĞLAYAN ALİ MURAT KORKMAZ
Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) kurucusu olarak görülen Ali Murat Korkmaz'ın ise Akedaş bağlantısını sağlayan danışman olduğu belirtildi.

YENİ ORTAKLIK İÇİN HÜLLE YÖNTEMİ
EMO’nun raporunda Akedaş şirketine yeni ortak alımının, 7 Ocak 1999 tarihinde imzalanmış olan imtiyaz sözleşmesine aykırı olduğu belirlendiğine yer verildi. Rapora göre imtiyaz sözleşmesindeki yasağı delmek için de hülle yöntemine başvurulduğu ortaya çıktı. Rekabet Kurulu'nun 14 Ocak 2009 tarihli devir işlemi için izne gerek olmadığına ilişkin kararı, hülleli devir işlemi yapılmaya çalışıldığını belgeledi. Şirket adına kuruma yapılan başvuruda, 7 Ocak 1999 tarihli imtiyaz sözleşmesine göre Hazine Müsteşarlığı ile Rekabet Kurumu’nun uygun görüşü ve Enerji Bakanlığı’nın izni olmadıkça ortaklık paylarının değiştirilemeyeceği ve şirkete yeni ortak alınamayacağı bildirildi. Bu nedenle şirketin sermaye artırımına gideceği, ortakların sermaye artırımına katılmayacağı ve böylece şirket hisselerinin yüzde 20’sinin Asel’e teslim edileceği anlatıldı. EMO’nun raporuna göre hukuka karşı bu hile yöntemine Enerji Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı da geçit verdi. Rekabet Kurulu'nun pazar payı ve ciro büyüklüğü açısından inceleme yaparak izne gerek olmadığına ilişkin devre yeşil ışık yakan kararını verdiği gün, ÖYK kararı çıkartıldığı ileri sürüldü. ÖYK'nın bu kararının Resmi Gazete'de yayımlanmadığı ve Özelleştirme İdaresi sayfasında duyurulmayarak gizlendiği iddia edildi.

ZAHİD AKMANLA BAĞLANTI BELİRLENDİ
Akedaş'a ortak yapılmaya çalışılan Asel Gayrimenkul şirketinin ortaklarının Deniz Feneri eV davası kapsamında yer alan sanıklar ve halen RTÜK üyesi olan eski RTÜK Başkanı Zahid Akman'la ticari ilişkileri olduğu belirlendi. Ayrıca Asel Gayrimenkul şirketinin ortakları, kamuoyunda Ali Dibo alarak bilinen ilişkiler içerisinde, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden iş alan şirketlerde de yer aldıklarına dikkat çekildi. Asel şirketinde hem kişisel olarak hisse sahibi olan hem de Eska şirketindeki ortaklık payıyla Asel'de hak sahibi olan Ercan Sami Erbesler'in Deniz Feneri eV davasında tartışmalı olan Beyaz Holding'e, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nden de iş alan Merkez Medya şirketinin devredilmesinde rol oynadığı tespit edildi.

AKMAN ELİYLE, BEYAZ HOLDİNG’E ŞİRKET DEVRİ
Akedaş'a yeni ortak yapılmaya çalışılan şirketin ortaklarının ilişkileri incelendiğinde çeşitli isim değişikliklerinin ardından Merkez Eğitim Organizasyon adını alan şirket ile İdeal Medya ve Asal Eğitim şirketi dikkat çekiyor. EMO raporunda ilk etapta Merkez Eğitim Organizasyon adını alan şirketin ortaklık yapısını ortaya döktü. İlk kurulduğunda adı Rey Medya olan şirketin Merkez Medya’ya dönüştüğü dönemde, Ercan Sami Erbesler'in şirketteki tüm hisselerini eski RTÜK Başkanı ve halen RTÜK üyesi olan Deniz Feneri EV davasıyla ilgili de adı geçen Aykut Zahid Akman'a devrettiği belirlendi. Bu devir işlemi Ticaret Sicil Gazetesi'nde 9 Aralık 2004 tarihinde yayımlandı. Ercan Erbesler'in 18 Kasım 2004 tarihinde Akif Aksoy'a ait hisseleri devralarak şirket hisselerinin 3'te 2'sine sahip olduğu, 1 ay bile geçmeden bu hisselerin tümünü Zahid Akman'a devrederek Akman'm şirketin büyük ortağı olmasını sağladığı ortaya konuldu. Rey Medya'da ortak olarak görünen Ayşe Sümeyra İleri'nin Zahid Akman'a şirketin çoğunluk hisselerinin devredildiği dönemlerde de ortaklığını sürdürdüğü, ancak şirketteki 3'te 1’lik hissesini 21 Aralık 2004 tarihli Ticaret Sicil Gazetesi'ne göre Numan Usta'ya devrederek ortaklıktan ayrıldığı belirlendi. Merkez Medya bünyesinde ortak olan Ayşe Sümeyra İleri'nin, Akedaş'a ortak yapılmaya çalışılan Asel şirketinde hisse sahibi olan Bahriye Betül Kani ile ortak ayrı bir şirketin de sahibi olduğu ortaya çıktı. Beyaz Holding’in oluşumunda eşit hisseye sahip 5 ortaktan biri olarak yer alan Zahid Akman, Ercan Erbesler'den devraldığı hisselerle Merkez Medya'da büyük ortak olarak sahip olduğu hisselerin tümünü 8 Ağustos 2005 tarihinde Beyaz Holding A.Ş'ye devrederek şirketin holdinge geçmesini sağladı. Merkez Medya şirketinin kamuoyunda da tartışılır olması, Beyaz Holding ve Deniz Feneri eV davasının ardından Merkez Medya şirketinden Beyaz Holding çekiliyor. Merkez Medya 24 Mart 2008 tarihli Ticaret Sicil Gazetesi'ne göre isim değişikliği yapılarak. Merkez Eğitim Organizasyon ve Sosyal Hizmetler Ltd. Şti.'ye dönüştürülürken; 28 Mart 2008 tarihli Ticaret Sicil Gazetesi'ne göre de Beyaz Holding hisselerinin tamamını Ömer Önder Ercan'a devrederek şirketi bırakıyor. Ömer Önder Ercan da şirket hisselerini 13 Haziran 2008 tarihinde Mahmut Sançiçek'e devrederek ortaklıktan ayrılıyor.

İKİNCİ ŞİRKET İDEAL MEDYA
Bu ilişkiler içerisinde ikinci bir şirket olarak İdeal Medya yer alıyor. İdeal Medya şirketi son noktada Merkez Eğitim Organizasyon’a dönüşen Merkez Medya şirketine bağlanıyor.

üçüncü şirket ise Asal Eğitim oluyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nden aldığı ihalelerle dikkat çeken Asal Eğitim şirketinde de İdeal Medya ve Merkez Medya şirketlerindeki bazı isimlerle karşılaşılıyor. Asal Eğitim, Akedaş'a ortak yapılmak istenen Asel Gayrimenkul şirketindeki Erbesler isminin de damgasını vurduğu bir şirket olarak karşımıza çıkıyor.

MERAM EDAŞ. ELEKTRİK DAĞITIM BÖLGESİNİN DEVRİ
EMO’nun raporunda bir süre önce devri yapılan Konya, Karaman, Ereğli, Niğde, Aksaray, Nevşehir, Kırşehir ve Akşehir'i kapsayan Meram elektrik dağıtım bölgesinde de ihaleyi kazanan şirketin değiştiği vurgulandı. İhaleye rakip olarak giren iki şirketin ihale sonrası ortaklık kurduklarının altı çizildi. Raporda, “Meram ihalesinde, en yüksek teklifi Alsim Alarko vermiş, ikinci sırada Kiler Alışveriş Hizmetleri, üçüncü sırada ise Cengiz İnşaat yer almıştır. Rekabet Kurulu'nun yaptığı inceleme üzerine ÖYK da 30 Nisan 2009 tarihinde bölge dağıtım şirketinin Alsim Alarko'ya satılmasına karar vermiştir. Ancak devir öncesinde Alsim Alarko'nun ihalede rakibi olan ve üçüncü sırada yer alan Cengiz İnşaat ile ortaklık kurarak Alcen adlı şirketi kurduğu görülmektedir. Bir şirketin tek başına ihaleye girip kazandıktan sonra rakibi olan şirketi yanına ortak olarak alması nasıl açıklanabilir? Üstelik bu şirketin Başbakan Tayyip Erdoğan'la yakın ilişkileri olduğu bugüne kadar çeşitli vesilelerle kamuoyuna yansımıştır. Nitekim kamuya ait olan Eti Alüminyum ile birlikte Cengiz inşaat şirketine Oymapınar Barajı da bedelsiz olarak devredilmiş, aynı şirket yine özelleştirme yoluyla Karadeniz Bakır İşletmeleri'ni de devralmıştır. İhalede rakip olan firmaların ihale sonuçlandıktan sonra aynı iş için ortaklık ilişkisine girmeleri ihalenin güvenilirliğini de sorgulanır hale getirmektedir” denildi.

İHALE ŞARTNAMESİNDE YANDAŞ ORTAKLIK KURALI
Elektrik dağıtım ihaleleri için hazırlanan şartnamelerin, yandaş şirketlerin alıcı şirketlere monte edilmesini sağlayacak bir içeriğe sahip olduğu tespitine yer verilen raporda, Elektrik dağıtım ihaleleri şartnamelerine bundan önceki kamu ihaleleri ve özelleştirme ihalelerinde

görülmemiş bir şekilde alıcı şirketin hissedarlık yapısının değiştirilmesine olanak sağlandığının üzerinde duruldu. Şartnamedeki hükmün “İhale sonucunda ÖYK tarafından tüzel kişiye satışın yapılmasına karar verilmesi halinde, teklif sahibinin talebi durumunda idarece belirlenecek süre içerisinde sermayesin en az yüzde 51’ini ihaleye teklif veren teklif sahibinin oluşturacağı bir anonim şirket kurulacak ve hisse satış sözleşmesi bu surette kurulacak anonim şirket ile yapılacak. Bu düzenlemeye göre ihalede kazanan şirketin devralmak için oluşturacağı şirkete yüzde 49’a kadar başka bir şirketin ihale sonrası girmesine olanak tanınıyor. Meram Elektrik Dağıtımı’nda da bu yandaş ortaklık kuralı denilebilecek olan hükmün işletildiği vurgulanıyor. (ANKA)