BİZE ULAŞIN
Uluslararası Enerji Ajansı Baş Ekonomisti Fatih Birol, dünyadaki 5 büyük petrol ve gaz şirketinin büyük bir "kimlik bunalımına gireceği" öngörüsünde bulundu. Piyasada büyük şirketlerin rolünün giderek azalacağını söyleyen Birol, bunun da dünya petrol ve gaz piyasasında üretimin ne zaman, nasıl artacağının kararını Suudi Arabistan, Irak, İran, Birleşik Arap Emirlikleri ve Rusya’daki ulusal şirketlerin vereceği anlamına geldiğini vurguladı.
Birol, TÜSİAD’ın düzenlediği ‘Enerjide Arz Güvenliği: Fırsatlar ve Öneriler” konferansta yaptığı konuşmada, dünya petrol ve gaz piyasasına ilişkin öngörülerini aktardı ve World Energy Outlook 2007 Raporu Türkiye sunumunu gerçekleştirdi.
Birol, dünyanın yeni bir enerji düzeninin eşiğinde olduğunu belirterek, ABD, Avrupa, Japonya gibi ülkelerin enerji piyasasındaki rollerinin giderek azalacağını Suddi Arabistan, İran, Birleşik Arap Emirlikleri gibi yeni güçlerin doğacağını ifade etti. Özellikle Çin ve Hindistan'ın enerjinin ritminin ne kadar değişeceğini belirleyeceğini kaydeden Birol, "Önümüzdeki 25 yılda dünya enerji resmine damgasını vuracak olan Çin 2011'de ABD'yi geçecek ve dünyanın en fazla enerji tüketen ülkesi olacak. Dünya enerji talebindeki artışın yüzde 25'i Çin ve Hindistan'dan gelecek" dedi.
Ulusal petrol ve gaz şirketlerinin dünya petrol ve gaz piyasasındaki rolünün hızlı bir şekilde arttığına dikkat çeken Birol, büyük şirketlerin rolünün giderek azalacağını, bunun da dünya petrol ve gaz piyasasında üretimin ne zaman, nasıl artacağının kararını Suudi Arabistan, Irak, İran, Birleşik Arap Emirlikleri ve Rusya’daki ulusal şirketlerin belirleyeceği anlamına geldiğini kaydetti. Birol, büyük şirketlerin kimlik bunalımına girdiğini belirterek, bu şirketlerin petrol bağımlı yeni iş alanlarına girebileceğini söyledi. Bu şirketlerin Ortadoğu ülkelerine teknoloji satmak üzere kendilerini şekillendirdiklerini vurgulayan Birol, petrol ve doğal gaz piyasasındaki büyük şirketlerin önümüzdeki yıllarda birleşmeye gidebileceği öngörüsünde de bulundu. Fatih Birol, petrol fiyatlarının yüksel olması nedeniyle şimdilerde kar eden bu şirketlerin 5 yıl içinde bu değişimleri yaşacağını dile getirdi.
Fatih Birol, World Energy Outlook 2007 Raporu'nda dünya enerji piyasası ile ilgili şu tespitlere yer verdi:
“.Önümüzdeki 5-6 yılda petrol piyasası son derece zor bir dönemden geçecek. Talebin karşılanması için 2015'e kadar petrol üretiminin 37.5 milyon varil artması gerekiyor.
.Petrol ve doğal gazda arz güvenliği tehlikeye girecek.
.Uluslararası petrol şirketlerinin işi zor. Bunların sahip olduğu rezervler son derece yaşlı. 5 büyük üretici için petrol üretmek daha az imkanlı hale gelecek.
.Ortadoğu'dan petrol akışını sağlayan boğazlardan (Hormuz, Malacca, Suez, Bab el-Mandab) birinin herhangi bir nedenle tıkanması halinde bunun dünya ekonomisine yansıması son derece olumsuz olacak.
.Petrol üretiminin yeterince artmaması, politik ve meteorolojik nedenlerden dolayı son 30 yılda 28 kez petrol sevkıyatı krize uğradı.
.Petrol arz güvenliği gittikçe riske girecek ve petrol fiyatları yükselecek. Bundan sonra yüksek petrol fiyatlarına alışmak gerekiyor.
.Kömür elektrik üretiminin omurgasını oluşturacak. Nükleer doğalgazla yarışacak önemli bir alan olacak.
.Enerjinin yanında iklim değişikliği dünyanın önemli gündem maddelerinden biri olacak.
.Çin, Hindistan ve ABD'nin iklim değişikliği konusunda önemli adımlar atmaması durumunda dünyayı kötü günler bekliyor.
.2030'a kadar enerjide 22 trilyon dolarlık yatırım ihtiyacı olacak, bu yatırımın büyük kısmı Çin ve Hindistan'a gidecek.
.Enerji verimliliğinin ciddi şekilde artması gerekiyor. Nükleer enerji mutlaka gündeme alınmalı. Hükümetler enerji piyasasında müdahil olmamalı. Ancak enerji arz güvenliği ve çevre konusunda hükümetler ellerindeki fenerle yatırımcılara yol göstermeli.”
