Savaş uçakları tehditleri yerli çözümle aşacak

GÖKSEL YILDIRIM - Savaş uçaklarına yönelen füze tehditlerinin atlatmasını sağlayan sahte hedefleri için yerli "salma çekme mekanizması" geliştirdi.

Bilkent Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü öğrencileri Alpay Bilgiç, Arda Doruk Çerçiler, Berkay Çelik, Endercan Özzeybek, Emirhan Tamer, Barış Özkasap ve Onur Kılınç, ASELSAN için başta Milli Muharip Uçak olmak üzere Türk savaş uçaklarının güvenliğini sağlayacak bir çözüm üretti.

Savaş uçaklarına güdümlenmiş düşman füzelerini yanıltarak koruma sağlayan elektronik sistemler olan sahte hedefler, tehditlere karşı kullanılan en etkin savunma mekanizmalarından birini oluşturuyor.

Sahte hedefler, düşman silahlarını kendi üzerine çekip savaş uçaklarını koruyor. Sahte hedef mekanizmasının tehlike fark edildiğinde kullanılması, tehlike atlatıldıktan sonra ise içeri alınması isteniyor. Çünkü bir görev esnasında birden fazla tehditle karşılaşılması söz konusu olabiliyor.

Hava saldırılarında zamanın önemi dolayısıyla sahte hedefin çok kısa sürede salınabilmesi gerekiyor. Sahte hedeflerin çalışma prensiplerinden ötürü uçaktan daha önce belirlenmiş bir ölçüde uzaklaştırılması önem taşıyor.

Söz konusu sahte hedefler pahalı mekanizmalar oldukları için kullanımdan sonra risk teşkil etmemesi durumunda uçağa geri alınıp muhafaza edilmesine ihtiyaç bulunuyor. Sahte hedefin birden fazla kez kullanılabilmesi için kullanımdan sonra mekanizma içerisine uygun bir konumda yerleştirilmesi gerekiyor. Sahte hedefi geri çekmenin tehlikeli olduğu olağan dışı durumlarda kablonun kesilerek sahte hedefin uzaklaştırılması kritik önemde bulunuyor.

Şu an satın alınabilen bu tür mekanizmaların tasarım bilgileri gizleniyor. Gizli bilgilere sahip bu sistemler üzerinde değişiklik yapılamıyor ve yerli uçaklara istenildiği gibi uyarlanamıyor. Bu nedenle yerli ürün ihtiyacı ortaya çıkıyor.

- Tekrar kullanım sorununa çözüm

Bilkent Üniversitesi öğrencileri tüm ihtiyaçları dikkate alarak, gerekliliklere ve standartlara uygun bir sahte hedef salma çekme mekanizmasının tasarımı, analizi ve üretimi üzerinde çalıştı.

Geliştirilen çözüm, çekme salma mekanizması, sarma mekanizması ve kesme mekanizmasından oluşuyor.

Salma işlemi 2 adet sabit kuvvet yayında depolanmış enerjiyle sağlanıyor. Sahte hedefin mekanizma içinde ve fırlatırken dışarıda muhafazasını, aynı yönde ve senkronize çalışan kelepçeler gerçekleştiriyor.

Acil durumlarda kullanılacak kesme mekanizması ise RF sinyallerini taşıyan kabloyu tek seferde kesebilecek şekilde tasarlandı.

Yerli çözümü, dünyadaki diğer sistemlerden ayıran en büyük farklılık ise sarma mekanizmasında yatıyor. Mevcut sistemlerde sahte hedef düzgün sarma-salma sorunundan dolayı, aynı uçuşta birden fazla kez kullanılamıyor. Geliştirilen tasarım sayesinde kablo düzgün bir şekilde sarılıp, salınabiliyor. Bu sayede de sahte hedefin bir uçuşta birden fazla kez kullanılabilmesine mümkün oluyor.

- Özgün çözüm ihtiyacına cevap verecek

Proje ekibinin verdiği bilgilere göre, yurt dışından temin edilen ürünlerin bu sistemi barındırmayan uçaklara ya da yerli projelere entegrasyonunda ciddi güçlükler yaşanıyor. Bu durum özgün çözüm ihtiyacının önemini artırıyor.

Geliştirilen prototiple sahte hedefi uçaktan 180 metre uzağa fırlatılabiliyor. Sahte hedefin tehdidin ortadan kalkmasının ardından tekrar uçağa alınması, 50 bin dolar ve üzerinde maliyetler dikkate alındığında önemli bir ekonomik katkı sağlıyor. Tehlike durumunda ise sahte hedef kesilebiliyor.

Prototip ürün, Milli Muharip Uçak için geliştirilse de Türkiye'nin envanterindeki diğer uçaklara da uyarlanabilecek.

Test süreçlerinde ortaya çıkabilecek ihtiyaçlar ve mekanizmanın takılacağı uçağa göre boyut, tasarımlarda herhangi bir kısıtlılık olmaksızın değişebilecek.

Mekanizmanın birkaç yıllık süreçte uçağa takılabilir niteliğe getirilmesi hedefleniyor.