Sayıştay denetimleri "elektronik analiz"le güçlenecek

MERVE ÖZLEM ÇAKIR - Sayıştay Başkanı Seyit Ahmet Baş, kamu hesaplarının denetlenmesinde, aldıkları elektronik verilerden risk unsurlarını tespit edebilmek amacıyla bir analiz grubu oluşturduklarını belirterek, "Bu ekip kamu muhasebesindeki büyük veriyi analiz edecek, böylece denetçiler daha ilgili kuruma gitmeden riskli unsurları görebilecek, denetimlerde sorunlu hesaplara rastgele örneklemeyle değil, nokta atışı ulaşabilecek." dedi.

Baş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kamu idarelerinden bazı verileri elektronik ortamdan aldıklarını, bu veriler üzerinden kamuda aynı türden harcamaları birlikte değerlendirme imkanı bulduklarını söyledi.

Kamu hesaplarının denetlenmesinde söz konusu elektronik verilerden risk unsurlarını tespit edebilmek için bir analiz grubu oluşturduklarını ifade eden Baş, bu ekiplerin kamu muhasebesindeki büyük veriyi analiz edeceğini, böylelikle denetçilerin daha ilgili kuruma gitmeden riskli unsurları görebileceklerini, denetimlerde sorunlu hesaplara rastgele örneklemeyle değil, nokta atışıyla ulaşabileceklerini bildirdi.

Baş, kamunun muhasebe sisteminde henüz istedikleri detayda veri bulunmadığına işaret ederek, Hazine ve Maliye Bakanlığının Bütünleşik Kamu Mali Yönetim Bilişim Sistemi üzerinde çalıştığını, bütün kurumların planlama aşamasında bütçeleme, ödenek gönderilmesi, harcama ve gelirlerin muhasebeleştirilmesi, bunların raporlanması gibi işlemlerinin bu sistem üzerinden yürütüleceğini vurguladı.

Bu sistemde raporların denetime hazır hale getirilmesi için Sayıştay denetçileri ve bakanlık personelinin birlikte çalıştığını anlatan Baş, şöyle devam etti:

"Söz konusu analiz çalışmaları için önümüzdeki süreçte Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Kamu İhale Kurumundan, ihtiyaç olan detaydaki verilerin ilgili kurumlardan istenmesi ve muhasebe sistemine girilmesi için talepte bulunacağız. Böylelikle denetim için ihtiyaç olan detayın bu muhasebe sistemi içinde yer almasını sağlamış olacağız. Bu bilgiler büyük veri içinde yer aldıktan sonra analiz edilerek bütün kurumlarda denetim açısından riskli görülebilecek hususları daha denetim süreçleri başlamadan önce analiz ederek görme imkanımız olacak. Bu sene personel harcamaları için söz konusu analizi gerçekleştirdik, 2018 yılı denetimlerinde personelin bu analiz sonuçlarını kullandık. Önümüzdeki dönemde aynı çalışmayı cari giderler ve yatırım harcamaları için yapmayı planlıyoruz."
\

- Analizler kamu kurumlarına tasarruf için yol gösterecek

Baş, söz konusu analiz çalışmasıyla denetimde etkinlik ve kalitenin artırıldığına dikkati çekerek, personel harcamalarının analiziyle birçok imkan sağlandığını ifade etti.

Denetim ekipleri, yerinde denetime başlamadan önce söz konusu grup tarafından personel giderlerinin analizlerinin yapıldığını belirten Baş, "Personel ödemelerinin tamamı zaman ve iş gücünden tasarruf edilerek denetlenebilir hale geldi. Böylelikle personel giderleri daha kapsamlı bir şekilde denetlenmeye başlandı ve denetimde uygulama birliği sağlandı. Bu suretle ulaşılan sonuçların topluca değerlendirilmesi imkanı elde edilerek, ücret sistemine ilişkin önerilerin oluşturulması imkan dahilinde olacaktır." diye konuştu.

Kurumların harcama kalemlerini belli anahtarlar üzerinden karşılaştırma imkanı bulacaklarını aktaran Baş, bunu ilgili kurumlarla da paylaşacaklarını, böylelikle kurumların da diğer kamu kurumlarına göre hangi alanlarda ortalamanın dışına çıktıklarını analizlerle görebileceklerini bildirdi. Baş, söz konusu analizlerin kamuda tasarruf için önemli bir yönlendirme aracı olacağını dile getirdi.
\

- Raporlar TBMM'ye sunuldu

Baş, kurumun yetki ve sorumlukları çerçevesinde 156 yıldır görevlerini en iyi şekilde yerine getirdiğini vurgulayarak, Sayıştayın TBMM adına yaptığı denetimleri dürüst, ön yargıdan uzak ve tarafsız şekilde, aynı zamanda uluslararası denetim standartlarına uygun planlayıp yürüttüğünü söyledi.

Sayıştay denetimlerinin yıllık programları çerçevesinde belirlendiğini hatırlatan Baş, "2017 yılı Sayıştay Denetim Programı dahilinde, kurum tarafından toplam 416 kamu idaresi denetlendi, bunlara ilişkin raporlar hazırlandı. Söz konusu denetimler neticesinde hazırlanan 195 rapor TBMM'ye sunuldu, 221 rapor ilgili mahalli idarelere gönderilecek. Ayrıca 75 kamu işletmesine ilişkin raporlar TBMM Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) Komisyonuna ve ilgili mercilere sunulacak."

Baş, Genel Uygunluk Bildirimi'nin 31 Ağustos'ta TBMM'ye sunulduğunu, ayrıca genel raporlardan 2017 yılına ilişkin hazırlanan Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporu, Faaliyet Genel Değerlendirme Raporu ile Mali İstatistikleri Değerlendirme Raporu'nun da TBMM'ye gönderildiğini, Kalkınma Ajansları Genel Denetim Raporu'nun da sunulacağını bildirdi.