Sebze ve meyve fiyatları düşecek

**Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı hakkında bilgi verdi.

**

Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı ile tarladan sofraya kadar izlenebilir, güvenli bir ticaret ve tüketim dönemi başlayacağını kaydetti.

Ergün, tasarı ile ilgili yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye'deki sebze ve meyve ticaretini yeniden düzenlemek amacıyla bakanlığı tarafından hazırlanan tasarının, 6 Ocak 2010'da TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabi Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunda görüşülmeye başlanacağını bildirdi.

Ergün, 20 madde ve 1 geçici maddeden oluşan tasarının, mevcut 552 sayılı "Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname"yi yürürlükten kaldıracağını belirtti.

Türkiye'de, 2008 yılı sebze üretim miktarının yaklaşık 27,2 milyon ton, meyve üretim miktarının ise yaklaşık 15,6 milyon ton olarak gerçekleştiğini ifade eden Ergün, toptancı hal fiyatları baz alındığında bu miktarlara ilişkin yıllık toplam işlem değerinin yaklaşık 40 milyar lira olduğunu kaydetti.

Sebze ve meyve ticaretinin yıllardır çözüm bekleyen sorunlarının tüm sektör mensupları tarafından da bilindiğine ve sektörün çözüm bekleyen temel sorunlarının başında da kayıt dışılığın geldiğine işaret eden Ergün, sektörde kayıt dışılık oranının yaklaşık yüzde 70'ler oranında olduğuna dikkati çekti.

Malların haller üzerinden pazarlanma zorunluluğunun da sektörde serbest rekabeti olumsuz yönde etkileyen sorunların başında geldiğini ifade den Ergün, aynı şekilde rüsum ve komisyon oranlarının da ticareti zorlaştıracak ve kayıt dışılığı artıracak düzeyde olduğunu kaydetti.

Türkiye'de hala müzayede, depolama, tasnifleme ve ambalajlama tesisleri ile laboratuvar ve soğuk hava depoları bulunmayan çok sayıda toptancı hali bulunduğunu belirten Ergün, bu nedenle malların yaklaşık yüzde 25'inin, tüketim merkezlerine ulaşmadan pazarlama sürecinde zayi olduğunun altını çizdi.

Sebze ve meyvelerin gıda güvenliği ve izlenebilirliğinin sağlanmasına imkan veren mekanizmaların bulunmamasının da sektörün karşı karşıya olduğu bir diğer sorun olduğuna işaret eden Ergün, üreticilerin haklarını korumaya yönelik düzenlemelerin de yetersiz olduğunu vurguladı.

"ÜRÜN KÜNYESİ"
Ergün, tüm bu sorunların çözülebilmesi için hazırlanan tasarı ile başta tüketici konumunda bulunan 72 milyon vatandaş olmak üzere sektörde yer alan tüm tarafların haklarını adil bir şekilde yeniden düzenlemek suretiyle, "tarladan sofraya kadar güven duygusu" oluşturmayı amaçladıklarını belirtti.

Sebze ve meyve satıcılarına getirilecek 'ürün künyesi' ibraz etme sorumluluğu ile, vatandaşların artık tükettikleri sebze ve meyveler hakkında "üretim tarihi, üretici, üretildiği yer" gibi gerekli olan bilgilere rahatlıkla ulaşabileceğini ifade eden Ergün, ayrıca pazar yerleri ve semt pazarlarıyla ilgili yapılacak düzenlemelerle buralarda vatandaşları rahatsız eden uygulamaların önlenebileceğini kaydetti.

Ergün, düzenleme ile birlikte Sanayi ve Ticaret Bakanlığında oluşturulacak "Hal Kayıt Sistemi"nin uygulamaya alınmasıyla sektördeki kayıt dışılığın büyük ölçüde önleneceğini bildirdi.

DÜZENLEMENİN AMACI
Ergün, toplumun tüm kesimlerini ilgilendiren söz konusu düzenlemenin hazırlanmasındaki temel amaçları şöyle sıraladı:

"-Sektörde rekabetçi bir yapının sağlanması

-Kayıt dışılığın önlenmesi

-Üreticinin emeğinin karşılığını alabilmesi

-Tüketicinin, yeterli, kaliteli, güvenilir, sağlıklı ve uygun fiyatlı mal talebinin karşılanabilmesi

-Maliyetlerin düşürülmesi, gıda güvenliğinin temin edilmesi

-Toptancı halleri ile pazar yerlerinin çağdaş bir altyapıya kavuşturulması, üretici ve tüketicilerin hak ve menfaatlerinin korunması, meslek mensuplarının faaliyetlerinin düzenlenmesi."

TASARI İLE GETİRİLEN DÜZENLEMELER
Ergün, bu çerçevede tasarı ile getirilen bazı düzenlemeleri şöyle sıraladı:

"-Sebze ve meyve ticaretinin daha sağlıklı fiziki mekanlarda ve gıda güvenliğine uygun olarak yapılmasını sağlamak amacıyla toptancı hallerinin belli standartlara sahip olarak kurulması, mevcut hallerin de 5 yıl içinde kanunun öngördüğü asgari standartları sağlaması

-Toptancı hale bildirilmek kaydıyla, toptancı hal dışında da alım satım yapılabilmesi, böylece, ticarete serbestliğin getirilmesi, alternatif pazarlama kanallarının oluşturulması, rekabetin temin edilmesi, maliyetlerin azaltılması,

-Bakanlığımız bünyesinde elektronik ortamda merkezi hal kayıt sisteminin kurulması, böylece, alım ve satıma konu malların miktar ve fiyatlarına ulaşılabilmesi, meslek mensuplarının kayıt altına alınabilmesi, üreticilerin ürünlerini daha çok kar edebilecekleri pazarlara yönlendirebilmesi

-Hal içi ve dışı işlem maliyetlerinin azaltılması, bu çerçevede hal içinde ve dışında satılan mallar üzerinden alınan rüsum oranlarının düşürülmesi,

-Semt pazarlarının modern bir yapıya kavuşturulması, tüketicilere daha düzenli ve hijyenik bir ortamda alış veriş imkanının sunulması, bu çerçevede belediyelerin, gerekli her türlü tedbirin alınması için görevli ve yetkili kılınması,

-Üreticilerin, kendi ürettikleri malları doğrudan tüketicilere satabilmesi amacıyla, semt pazarlarında toplam satış yeri sayısının en az yüzde 10'unun üreticilere tahsis edilmesi,

-Üretici örgütlerinin rüsum ödemeksizin toptancı hal içinde ve dışında toptan olarak vergi mükelleflerine satış yapabilmelerine imkan sağlanması ve bu doğrultuda üreticilerin örgütlenmelerinin teşvik edilmesi,

-Üreticiler ile meslek mensupları arasında veya meslek mensuplarının kendi aralarında çıkan uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla il merkezleri ile gerekli görülen ilçe merkezlerinde hal hakem heyetlerinin oluşturulması,

-Malların izlenebilirliğinin sağlanması amacıyla ürün künyesi uygulaması getirilmesi."