Türk dizilerinin yurt dışı reytingi hizmet ve mal ihracatını artırdı

MERVE ÖZLEM ÇAKIR - Yurt dışında büyük ilgi gören, ihraç edildikleri ülkelerde Türkiye imajına, ürünlerinin tanıtımına katkı sağlayarak hizmet ve mal dış satımının artmasında etkili olan Türk dizilerinin ihracat tutarı geçen yıl itibarıyla 500 milyon dolara ulaştı.

Film ve televizyon sektörünün ülke ekonomilerinde sahip olduğu pay her geçen gün artarken, sektör katma değeri yükselen bir endüstri dalı olarak öne çıkıyor.

AA muhabirinin Ticaret Bakanlığı verileri ve sektör temsilcilerinden aldığı bilgilere göre, gerek Türkiye'deki izleyicilerin Türk dizilerine olan ilgisi gerek ihracat başarısıyla büyüyen sektörde her sezon yaklaşık 50 ila 70 yeni dizi televizyon kanalları ya da "platform sitelerde" yayına giriyor.

Türk yapımı diziler Orta Doğu'dan Balkanlar'a, Afrika'dan Orta Asya, Uzak Doğu ve Güney Amerika'ya kadar pek çok kıtada gösterilirken, yaklaşık 146 ülkede 700 milyon kişi tarafından izlendi.

Dizilerin bölüm başına ortalama 4 bin dolar tutarındaki satış fiyatı son 5 yıl içinde 400 bin dolara kadar yükseldi. 2013'te 150 milyon dolar civarında olan Türk dizi ihracatının tutarı, 2017'de yaklaşık 350 milyon dolara, 2018 yılında da 500 milyon dolara çıktı.

- Diziler Türk mallarının tanıtımına katkıda bulunuyor

Yayınlandıkları ülkelerde en çok izlenen yapımlar arasına girmeyi başaran Türk dizileri ihraç edildikleri ülkelerde Türkiye imajına ve ürünlerinin tanıtımına katkı sağlayarak hizmet ve mal dış satımının artmasında etkili oluyor.

Türk dizilerinin büyük bir kısmının yayınlandığı Latin Amerika ve Karayip ülkelerinden Venezuela, Brezilya, Peru, Paraguay, Dominik Cumhuriyeti, Arjantin, Uruguay ve Şili'ye mal ihracatında son 3 yılda istikrarlı bir artış yakalandı. 2016 ile 2018 yılları kıyaslandığında Venezuela'ya ihracat yüzde 572, Dominik Cumhuriyeti'ne yüzde 155, Paraguay'a yüzde 105, Peru'ya yüzde 88 ve Şili'ye yüzde 78 arttı.

Söz konusu yapımlar Latin Amerika'nın yanı sıra Afrika, Batı Avrupa, Orta Avrupa ve Balkanlar coğrafyasında da ciddi ölçüde izleniyor. Örneğin, "Kara Sevda" ve "Kara Para Aşk" dizilerinin beğeniyle seyredildiği İspanya'ya ihracat 2016'ya kıyasla 2018'de yüzde 55 artış gösterdi.

Romanya, Hırvatistan, Karadağ ve Sırbistan'a, "Kara Sevda", "Kara Gül" ve "Bir Zamanlar Çukurova" dizileri ihraç edilirken, diziler bu ülkelerde Türk malı ürünlerin ve trendlerin takip edilmesinde etkili oldu.

Afrika'da da Türk dizileri beğeniyle izleniyor. Bu ülkelerin birçoğuna mal ihracatında da son 3 yılda artış görüldü. "Kara Para Aşk" dizisinin satışının yapıldığı Senegal, Tanzanya ve Kenya'ya ihracat sırasıyla yüzde 153, yüzde 134 ve yüzde 63 artış gösterdi. "Beni Affet" dizisinin izlendiği Fas'a dış satım da aynı dönemde yüzde 35 arttı.

Türk dizilerinin son dönemde özellikle Güney Amerika ülkelerinde popüler olmasıyla Türkiye'ye bu bölgeden gelen turist sayısında da geçen yıl itibarıyla yüzde 46 artış yaşandı.

Sektör temsilcilerince, önümüzdeki dönemde dizilerin yayımlandığı ve beğeniyle seyredildiği bu ülkelere yönelik sağlık ve eğitim turizmi, gastronomi ve yolcu taşımacılığı gibi hizmet sektörleri ihracatında da olumlu gelişmeler olacağı değerlendiriliyor.

- Film sektörü ihracatı "TURQUALITY" ile büyüyor

Sektörün ihracatının geliştirilmesi, uluslararası rekabet gücünün artırılması için Ticaret Bakanlığınca da birçok başlıkta destek veriliyor.

Yurt içinde yerleşik film dağıtımcısı veya yapımcısı şirketlerle film platosu/stüdyosu işletenlerce Türkiye'de üretilen sinema filmi, belgesel, televizyon dizisi, animasyon ve program formatlarının ihracatına yönelik faaliyetlerine, marka tescili, belgelendirme, danışmanlık, fuar katılımı, reklam, tanıtım, pazarlama destekleri sağlanıyor.

Film sektörünün yer aldığı hizmet ihracatı da "TURQUALITY Programı" kapsamına destekleniyor.

- "Gümüş" ile başlayan serüven kıtaları aşıyor

İlk olarak 2008'de "Gümüş" isimli Türk dizisinin Orta Doğu'ya satılmasıyla başlayan ilgiyle, dizinin final bölümü 22 ülkede 85 milyon izleyiciye ulaştı.

Sektörde 2016 yılında 11'incisi gerçekleştirilen Uluslararası Seul Drama Ödülleri'nden "Jüri Özel Ödülü" ile dönen "Kara Sevda", 2017 yılında da 11 kategoride toplam 18 ülkeden dizilerin katıldığı Emmy Ödüllerinde "En İyi Dizi" dalında finale kalan dört yapım arasından ödülle döndü.

"Muhteşem Yüzyıl" da 86 ülkeye ihraç edilmekle birlikte Japonya'da gösterilen ilk Türk dizisi oldu.

"Binbir Gece" dizisinin Macaristan'da yayınlanmasından sonra Türkçe öğrenmek üzere kurslara başvuran Macar vatandaş sayısında belirgin artış gözlemlendi.

"Beni Affet" Fas'ta yüzde 65 reyting yakalayarak Fas televizyon sektörü pazarında önemli bir üstünlük elde etti.

Söz konusu Türk dizileri haricinde yurt dışına pazarlanan pek çok Türk dizisi bulunmakla birlikte, 20 Dakika, Annem, Adını Feriha Koydum, Arka Sokaklar, Aşk-ı Memnu, Bir İstanbul Masalı, Çalıkuşu, Diriliş Ertuğrul, Ezel, Hatırla Sevgili, Hayat Şarkısı, Öyle Bir Geçer Zaman Ki ve Kösem Sultan da yayınlandığı ülkelerde geniş hayran kitlelerine ulaştı.