Türkiye, enerji üssü mü oluyor?
Türkiye ve Rusya'nın, petrol, gaz ve nükleer dahil birçok alan ve enerji projesinde anlaşması, Rusya'nın bölgedeki gücünü artırmasının ve Türkiye'nin de enerji üssü olma hedefine yaklaşmasının önünü açtı.
Rusya Başbakanı Vladimir Putin ve İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi'nin günü birlik dünkü Ankara ziyaretlerin Türkiye ve Rusya arasında, Güney Akım doğalgaz boru hattından Mavi Akım II doğalgaz hattının yapımına, mevcut Batı hattından doğalgaz alım kontratının uzatılmasından Samsun-Ceyhan ham petrol boru hattına petrol sağlamaya kadar toplam 20 anlaşma ya da protokole imza atıldı.
Reuters'in haberine göre, Türkiye ile Rusya'nın anlaştığı en önemli konuların başında ise Temmuz ayında hükümetlerarası anlaşması Ankara'da imzalanan Nabucco projesinin rakibi olarak kabul edilen ve bunun yapımını engelleyebileceği savunulan Güney Akım projesinin önünün açılması geliyor.
Son yıllarda sorun yaşadığı Ukrayna'yı by-pass ederek doğalgazını Avrupa'ya taşımak isteyen Rusya, hattı geçirmek için karasularını kullanmak istediği Türkiye'den sismik araştırma yapmak için gerekli izni aldı. Böylece, kaynak sorunu da bulunmayan Güney Akım projesi, Nabucco'ya göre önemli bir avantaj sağlamış oldu.
Başbakan Tayyip Erdoğan, Putin ile birlikte yaptıkları açıklamada, Türkiye'nin Güney Akım'a destek verdiğini belirterek, "Güney Akım ve Nabucco birbirinin alternatifi değil, bir çeşitlilik olarak ifade etmek çok daha uygun...Güney Akım projesinin Avrupa enerji güvenliği açısından büyük önemi var" değerlendirmesinde bulundu.
Güney Akım'ın yapılacak olmasının Nabucco'nun önünü tamamen kesmediğini kaydeden Putin ise, Hazar ve Rusya'nın üretim hacminin iki projeye de yetebileceğini vurguladı.
Rusya Enerji Bakanı Sergei Shmatko da, Güney Akım projesinde inşaatın en geç 2010'da başlayacağını kaydederek, "İnşaatın gecikmesini gerektirecek önemli bir sebep görmüyorum" dedi.*****
SAMSUN-CEYHAN'DA RUS PETROLÜ
İki ülke arasında imzalanan protokolle Türk Çalık Enerji ile İtalyan ENI tarafından temeli atılan ancak petrol bulunamadığı için ilerleme sağlanamayan yılda 50 milyon ton başlangıç kapasiteli Samsun-Ceyhan boru hattına da Rusya'nın petrol desteği sağlandı.
"Rusya, Türkiye ve İtalya, Samsun-Ceyhan ham petrol boru hattında da beraber olacak" diyen Erdoğan, "Samsun- Ceyhan'dan gelecek petrolün gerek rafine edilmesi ve gerek dünyaya verilmesi anlamında bir çeşitlilik olacak, Ceyhan'ın pozisyonu güçlenecek" şeklinde konuştu.
Putin de Samsun-Ceyhan hattının yapımına destek vereceklerini vurgulayarak, "Hazar ve Rusya'nın petrol üretimi o kadar yüksek ki, bu, iki proje arasında (Burgaz ve Samsun-Ceyhan) paylaşılabilir" şeklinde konuştu.
Reuters'a bilgi veren enerji yetkilileri de, protokolde hatta ne kadar petrol verileceği konusunda bir miktarın yer almadığını ancak Rusya'nın Samsun-Ceyhan ham petrol hattını fizıbl hale getirecek kadar petrol taahhüt ettiğini vurguladılar.*****
NÜKLEER SANTRAL
Putin ve Erdoğan yaptığı görüşmede, Türkiye'nin ilk nükleer santralinin gerçekleştirilmesi için açılan ve değerlendirmesi halen devam eden ihaleye ilişkin gelişmeleri de ele aldılar.
Rus-Türk konsorsiyumu tarafından verilen teklifin revize edilip edilmeyeceğine yönelik bir soruya Putin, şu karşılığı verdi: "Nükleer santral konusunda ilave birtakım çalışmalara ve hesaplamalara ihtiyacımız var, kWh birim fiyatıyla ilgili Türkiye'nin soruları var. Biz HES'lerde üretilen fiyata yaklaşmış bulunuyoruz, inşaat maliyetimiz dünyadaki projelerden iki misli daha ucuz, ama yine de değerlendirme yapacağız. Rus konsorsiyumunun kazandığı nükleer santral projesi önemli, bu konuda Erdoğan ile mutabakata vardık, çalışmalarımızı sürdüreceğiz."*****
MAVİ AKIM II
Türkiye ve Rusya'nın uzun süredir üzerinde çalıştığı ve İsrail'e kadar uzatılması planlanan Güney Akım II'nin yapımı konusunda da ilerleme sağlandı.
Putin, "Mavi Akım'ın uzatılması ve gazın Türkiye üzerinden ihraç edilmesi konusunda anlaştık, Türkiye transit bölge haline geliyor" dedi.
Başbakanlar, Rusya, Türkiye ve İtalya'nın Mavi Akım'daki işbirliğinin bundan sonraki süreçte de devam edeceğini, Mavi Akım II'nin Lübnan, Suriye, İsrail ve Kıbrıs'a uzatılacağını kaydettiler.*****
DOĞALGAZ ANLAŞMASI
Bu arada Türkiye ve Rusya, 2011 yılında sona erecek olan ve yılda 6 milyar metreküp doğalgazın alındığı Batı hattı kontratını da uzatma konusunda anlaşmaya vardı.
"Batı hattının sözleşmesinin daha uygun fiyatlardan uzatılması konusunda da anlaştık" diyen Putin, Türkiye'de doğalgaz depolarının inşaatı ve elektrik enerjisinin Türkiye'ye satışı konusunda da mutabakata ulaştıklarını bildirdi.
Öte yandan, Tüpraş, Aksa Enerji, Çalık, TPAO, TETAŞ da, Rus ortaklarıyla çeşitli belgelere işbirliğine ilişkin imzalar attılar.*****
**"AVRUPA'NIN NABUCCO PROJESİ GERİ PLANA DÜŞÜYOR"
**
Almanya'nın önde gelen siyasi dergilerinden ''Der Spiegel'', Türkiye ve Rusya arasında ''South Stream'' boru hattının yapılması konusunda varılan anlaşmanın, AB'nin Nabucco boru hattı projesini arka plana attığını yazdı.
Derginin haberinde, Rus hükümetinin söz konusu anlaşmayla rakip proje olan Nabucco'dan önce davranmak ve böylece doğal gaz sevkiyatı için Ukrayna'dan bağımsız hale gelmek istediği görüşüne yer verilerek, ''Avrupa'nın Nabucco projesi arka plana düşüyor'' denildi.
Rusya Başbakanı Vladimir Putin ile Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın, ''South Stream''in Nabucco'ya rakip olmadığını, bunların birbirinden ayrı projeler olduğunu söylediklerine de işaret edilen haberde, Rusya'nın bu anlaşmaya karşılık Türkiye'nin bölgede önemli bir enerji noktası haline gelme çabalarına destek vereceği savunuldu.
Avrupa'nın, doğal gaz ihtiyacının dörtte birini, Türkiye'nin de üçte ikisini Rusya'dan sağladığına dikkati çekilen haberde, Türkiye ve Rusya arasında varılan anlaşmalarla Rusya'dan doğal gaz temininin güvence altına alındığı, aynı şeyin Nabucco projesi için söylemenin henüz mümkün olmadığı ifade edildi.
Nabucco projesine iştirakı bulunan Avusturya'daki petrol ve doğal gaz şirketi OMV'nin başkanı Wolfgang Ruttenstorfe ise, her iki projeye de ihtiyaç duyulduğunu, bu nedenle ''South Stream'' ve Nabucco projelerinin hiç bir şekilde birbirine rakip olmadıklarını söyledi.
