BİZE ULAŞIN
MEHMET FATİH ERDOĞDU - Ortadoğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) Kuzey Afrika Çalışmaları Koordinatörü Gökhan Bozbaş, Türkiye ile Libya arasında imzalanan mutabakatın bölgede dengeleri değiştirecek bir adım olduğunu belirterek, "Doğu Akdeniz'de gaz ya da başka maden bulunduğu takdirde bunun Avrupa'ya taşınması Türkiye ve Libya'nın ortaklık kurduğu alandan gerçekleştirilecek." dedi.
Bozbaş, AA muhabirine, Türkiye ile Libya arasında imzalanan Akdeniz'de Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılması Mutabakatı'nı değerlendirdi.
Bölgeyle ilgili yoğun tartışmaların yaşandığı bir dönemde Türkiye'nin yeni bir oyun kuruyor olmasının önemine işaret eden Bozbaş, mutabakatın, taraflar arasındaki ticari ilişkileri dolaylı olarak etkileyebileceğini dile getirdi.
Mutabakatın bölgede dengeleri değiştirecek bir adım olduğunu söyleyen Bozbaş, "Doğu Akdeniz'de gaz ya da başka maden bulunduğu takdirde bunun Avrupa'ya taşınması Türkiye ve Libya'nın ortaklık kurduğu alandan gerçekleştirilecek." diye konuştu.
Yunanistan'ın anlaşmayı geçersiz kılmak ya da durdurmak için çalıştığını belirten Bozbaş, "En azından Doğu Akdeniz'deki mevcut taşımacılık sınırlarının ortaya konulması çok kritik bir adım oldu." ifadesini kullandı.
Bozbaş, mutabakat ile iki ülke arasındaki deniz taşımacılığı faaliyetlerinin sorunsuz bir şekilde işleyeceğinin de ilan edildiğine dikkati çekerek şunları kaydetti:
"Libya'daki ticaretimizin doğrudan artması için bu ülkenin önce siyasi istikrara kavuşması lazım. Bu anlaşma Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Yunanistan ve Mısır'ı doğrudan etkiliyor. Bu ülkelerin mutabakatı onaylamaları gerekecek. İsrail ve Mısır'ın bizim aleyhimize başlattığı bir oluşum vardı. Türkiye, Libya'yı yanına çekerek karşı bir hamle yaptı. Tunus ve Cezayir şu anda bu anlaşmayı yakın zamanda onaylayacak iki ülke. Uluslararası aktörlerin ya da diğer devletlerin de bu anlaşmayı tasdik etmesi hem tanınırlığını artıracak hem de ömrünü uzatacaktır."
- Muhtıralar 27 Kasım'da imzalanmıştı
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti Başkanlık Konseyi Başkanı Fayez Al Sarraj'ı 27 Kasım'da kabul etmiş ve aynı gün İletişim Başkanlığı, Türkiye ile Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti arasında "Güvenlik ve Askeri İşbirliği Mutabakat Muhtırası" ile iki ülkenin uluslararası hukuktan kaynaklanan haklarının muhafazasını hedefleyen "Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası"nın imzalandığını duyurmuştu.
Akdeniz'de Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi dün TBMM Genel Kurulunda kabul edilmişti.
Aynı saatlerde, Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti Başkanlık Konseyi de "Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası" ile "Güvenlik ve Askeri İşbirliği Mutabakat Muhtırası"nı onaylamıştı.
- İki ülke dış ticaret hacmi 8 milyar dolara yaklaştı
Türkiye ile tarihi ve kültürel bağları bulunan Libya, enerji sektöründen elde ettiği gelir sayesinde kişi başına düşen milli gelir bakımından Afrika'nın en zengin ülkelerinden biri konumunda bulunuyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, iki ülkenin 2014-2018 dönemi ticaret hacmi yaklaşık 8 milyar dolar seviyesinde. Türkiye'nin Libya'ya ihracattan elde ettiği gelir yaklaşık 6,8 milyar dolar olarak gerçekleşirken, mücevher, mobilya, tavuk eti, halı, demir çelikten yarı mamuller, hijyenik havlular başlıca ihraç ürünleri arasında yer alıyor.
Libya ekonomisi açısından petrol ve doğal gaz kritik öneme sahip. Ülkenin ihracat gelirinin yüzde 98'i petrol ve doğal gazdan sağlanıyor.
TÜİK verilerine göre Türkiye ile Libya arasında 2014-2018 dönemi dış ticaret rakamları (dolar) şöyle:
Yıl İhracat İthalat 2014 2.059.898.194 243.756.449 2015 1.419.759.829 195.795.977 2016 906.107.194 161.021.128 2017 880.729.072 247.965.471 2018 1.498.324.798 367.009.858 Toplam 6.764.819.087 1.215.548.883
