Uluslararası döviz piyasaları

(ULUKARTAL CAPİTAL)

Ulukartal Capital Tarafından Hazırlanan Haftalık Uluslararası Döviz Piyasaları Raporu:

"ABD ekonomisi, yılın ilk çeyreğinde yüzde 5.7 daraldı. Ticaret Bakanlığı'nın revize ettiği gayri safi yurtiçi hasıla rakamlarına göre, ABD ekonomisi Ocak-Mart döneminde yüzde 5.7 küçüldü. Geçen ay açıklanan verilerde ekonomi yüzde 6,1 daralmıştı. Bakanlığın açıkladığı ilk verilere göre, bir yıldır ilk kez, ilk çeyrekte şirketlerin vergi sonrası kârları yüzde 1,1 arttı.Şirketlerin vergi sonrası kârları, geçen yılın son çeyreğinde yüzde 10.7 gerilemişti. Dünyanın ikinci büyük ekonomisine sahip olan Japonya'da açıklanan imalat verileri olumlu karşılandı.Ülkede sanayi üretimi Nisan'da son 56 yıldır görülmemiş bir oranla yüzde 5.2 arttı. Beklenti Japonya'da sanayi üretiminin yüzde 3.3 artacağı yönündeydi.Böylece sanayi üretimi arka arkaya ikinci ay yükselmiş oldu. Japonya'da gayrİ safi yurtiçi hasıla , ilk çeyrekte yüzde 15.2 ile rekor daralmasını gösterdi. Japon hükümetinin toplamda 2.2 trilyon doları bulan kurtarma paketleri ülkedeki talebin toparlanmasına katkıda bulundu. İhracat Mart'ta Nisan ayına göre yüde 1.9 yükseliş gösterdi. Japonya'da işsizlik oranının 2010 yılı sonunda yüzde 6'yı bulması bekleniyor. Japon ekonomisinde ikinci çeyrekte büyümenin yeniden yakalanabileceğini belirten analistler, aşağı yönlü risklerin halen sürdüğünü ifade ediyor. ABD'li ünlü ekonomist Nouriel Roubini, Güney Kore'nin başkenti Seul'de bir teknoloji forumu sırasında gazetecilere yaptığı açıklamada, ''ilerlemeci ekonomik açılım ve liberalleşmenin önceden merkezden kontrol edilen ekonomide bile faydalı değişikliklere yol açabileceğini düşünüyorum'' dedi. Çin modelinin daha önce merkezi planlı ekonominin önemli siyasi değişiklikler olmaksızın nasıl liberalleşebileceğini ve ekonomik açıklığın ''bir tehdit olmadığını'' gösterdiğini belirten Roubini, hükümetin istihdam sağlaması ve geliri artırması halinde rejimin uzun süre iktidarını koruyabileceğini ve ekonomik liberalleşmenin bir ülke için yararlı olabileceğini kaydetti.

*****
GM'in iflas mahkemesine gitmesi, Amerikan şirketler tarihinin, Lehman Brothers ve Worldcom'un ardından üçüncü büyük iflası anlamına geliyor. General Motors'un iflastan korunma yasasından çıkmasını kolaylaştıracak bir gelişme kreditörler kanadında yaşandı. General Motors'un kreditörlerinin çoğunun, hükümetin 27 milyar dolarlık borca karşılık yeni General Motors'tan hisse alma teklifini kabul ettiği bildirildi. Bu, General Motors'un iflastan korunma sürecinden çıkmasını hızlandıracak bir gelişme olarak yorumlanıyor. Bir zamanlar ABD'nin ekonomik gücünün sembolü olan General Motors'un, iflas sürecinden 60 ila 90 gün arasında çıkması hedefleniyor. Rusya Sağlık ve Sosyal Kalkınma Bakanı Tatlana Galikova yaptığı açıklamada, işsizlik oranında düşüş eğiliminin ortaya çıkmaya başladığını belirterek, mayıs ayı sonundaki resmi işsiz sayısının 2 milyon 230 bin kişiye kadar yükseldiğini söyledi.Rusya Devlet İstatistikler Komitesi tarafından 1 mayısta yapılan açıklamada, ülkedeki işsiz sayısının 7,7 milyon olduğu, bunun da çalışan nüfusun yüzde 10,5'ine denk geldiği kaydedilmişti.Başbakan Yardımcısı Aleksandır Jukov da yaptığı açıklamada, Rusya'da ikinci bir kriz ve işsizlik dalgası olmaması gerektiğini belirterek, İşsiz sayısının toplamında artış olabilir ama biz bir bütün olarak çalışma hayatındaki iklimi değiştirdiğimize ve durumun önümüzdeki dönem iyileşeceğine inanıyoruz dedi. GM'in hızla gelişen operasyonlarının olduğu Çin'in, iflas sürecinden etkilenmeyeceği belirtildi. GM Çin'in Yöneticisi Kevin Wale, ABD'deki fabrikalar kapanırken, Çin'de 5 yıl içinde yeni bir fabrika açmayı planladıklarını söyledi. Wale, GM Çin'in 5 yıllık planı çerçevesinde, yıllık satışları ikiye katlamayı ve 30 yeni model üretmeyi planladıklarını ifade ederek, ''Bizim operasyonlarımız ayrı ve karlı, çok iyi fonlanmış durumda ve gelecekteki yatırımlar için de fonlarımızı oluşturduk. Büyüme aktivitemizde herhangi bir değişiklik beklemiyoruz'' diye konuştu.Çin'in en büyük otomobil üreticilerinden biri olan GM, bu yıl 5 ayda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 33 artışla 670 bin araç sattı. Sadece Mayıs ayındaki 156 binlik satış ise geçen yıl mayısa göre yüzde 75'lik bir artış anlamına geliyor.

*****

Euro Bölgesi'nde işsizlik oranı Eylül 1999'dan beri en yüksek seviyeye ulaştı. Euro Bölgesi'ni oluşturan 16 ülkede işsizlik oranı Mart ayındaki yüzde 8.9 seviyesinden yüzde 9.2'ye yükseldi. Avrupa Birliği'nye üye ülkeler arasında en yüksek işsizlik oranı yüzde 18.1 ile İspanya'da oldu. İspanya'da bu oran Mart ayında yüzde 17.3 olmuştu. Letonya'nın işsizlik oranı ise Mart ayındaki yüzde 16.1 seviyesinden yüzde 17.4'e yükseldi. Euro Bölgesi'nin en büyük ekonomisi Almanya'da ise işsizlik yüzde 7.6'dan yüzde 7.7'ye, ikinci büyük ekonomisi Fransa'da ise yüzde 8.8'den yüzde 8.9'a yükseldi. Amerikan Merkez Bankası Başkanı Ben Bernanke, Kongre ve yönetimden, rekor seviyelerdeki bütçe açığını azaltma stratejisi başlatmasını istedi.

Temsilciler Meclisi Bütçe Komisyonunda yapacağı konuşmanın notlarına göre Bernanke, bütçe açığını azaltmada başarısız olunmasının yatırımcının güvenini azaltacağı ve ekonominin uzun dönemde durumunu tehlikeye atacağı uyarısında bulundu ABD'de mayıs ayında araç satışları bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 30 geriledi.

*****

Otomotiv piyasasından elde edilen verilere göre, mayıs ayında araç satışları beklentilerin üzerine çıkarak, yıllık bazda 10 milyon adeti buldu. Fransa'da işsizlik oranı ilk çeyrekte yüzde 8,7'ye yükselerek, son iki yılın en yüksek seviyesine ulaştı.Ulusal İstatistik Kurumu INSEE'nin verilerine göre, geçen yıl son çeyrekte yüzde 7,6 olan işsizlik oranı bu yılın ocak-şubat döneminde yüzde 8,7'ye çıktı. Veriler, işsizliğin ülkede genç insanların en büyük sorunu olmaya devam ettiğini de gösterdi.INSEE'ye göre, Avro Bölgesi'nin ikinci büyük ekonomisine sahip Fransa'da, 15-24 yaş arasındaki gençler için işsizlik oranı bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 24,2 oldu. Ukrayna ekonomisi bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 21 küçüldü. Parlamento Mali Denetim Komisyonu'na göre, Ukrayna ekonomisi 2009'un ocak-mart döneminde yüzde 21 daraldı. Komisyon, ayrıca işsiz sayısının, maden ve kimya sektöründe binlerce kişinin işten çıkarılması nedeniyle geçen yıldan bu yana 879 bin arttığını belirtti.Devlet Başkanı Viktor Yuşçenko, bu yılın ilk çeyreğinde ekonominin yüzde 23 küçüleceği tahmininde bulunmuştu. Ancak, geçen ay tarım dışı istihdamda 345 bin kişi ile Eylül ayından bu yana en ılımlı azalış meydana geldi. Çalışma Bakanlığının açıkladığı veriler, işten çıkarmaların 4 aydır üst üste azaldığına işaret ediyor.

*****

İÇ GÜNDEM Türkiye İstatistik Kurumunun açıkladığı dış ticaret verilerine göre, Nisan'da dış ticaret açığı ise yüzde 61 oranında azalarak, 6 milyar 525 milyon dolardan 2 milyar 543 milyon dolara geriledi.

İhracat yüzde 33.3 azalarak, 7 milyar 576 milyon dolar oldu. İthalat da yüzde 43.4 azaldı ve 10 milyar 119 milyon dolar olarak gerçekleşti.

2008 Nisan ayında yüzde 63.5 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2009 Nisan ayında yüzde 74.9'a yükseldi. Dünya Bankası'ndan yapılan yazılı açıklamada, Türk Özel Sektörü Yenilenebilir Enerji ve Enerji Etkinliği Projesi kapsamında verilecek kredinin 500 milyon dolarlık kısmının Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası, 100 milyon dolarlık kısmının ise Temiz Enerji Fonu'ndan karşılanacağı belirtildi. Açıklamada, son yıllarda gerçekleşen ekonomik büyümeye paralel olarak Türkiye'deki enerji talebinin hızla arttığı, buna karşın Türkiye'nin enerji güvenliği ile, sera gazı emisyonları başta olmak üzere iklim değişikliği etkilerini azaltmak gibi ikili bir tehditle karşı karşıya olduğu belirtildi. ürkiye'nin açıkladığı mali paketlerin GSYH'ye oranı da, 2009 yılı için yüzde 0,8, 2010 yılı için de yüzde 0,3 olarak belirlendi.Merkez Bankası tarafından açıklanan Finansal İstikrar Raporunda yer alan verilere göre, küresel krizin ortaya çıkmasının ardından gerek gelişmiş, gerekse gelişmekte olan ülkeler, geleneksel ve geleneksel olmayan para politikası önlemleri ve finansal sisteme ilişkin önlemleri devreye soktu.

*****

Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu , uzun süredir diğer ülkelere kıyasla yüksek olduğu nedeniyle gündemde olan akaryakıt fiyatlarının, kanuna aykırı şekilde tespit edildiğine karar verdi. EPDK, serbest piyasa koşullarına da uymayacak şekilde belirlenen fiyat politikalarında değişiklik yapılması için akaryakıt şirketlerine 20 gün süre tanıdı. Reuters'a değerlendirmede bulunan yetkililer, dağıtım şirketlerinin bu sürede durumlarını düzeltmemeleri halinde, EPDK'nın şirketler hakkında soruşturma açabileceği gibi Türkiye çapında akaryakıt dağıtım ve bayi satışlarına yönelik tavan fiyat belirleyebileceğini ifade ediyorlar. Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, AK Parti Grup Toplantısı öncesi gazetecilerin, ÖTV indirimi uygulamasına ilişkin sorularını cevaplandırdı.Ergün, 15 Haziran'da bitecek ÖTV indirimi uygulamasına devam edilip edilmeyeceğine ilişkin soru üzerine, 3 aylık indiriminin sonuçlarının değerlendirileceğini ve bu doğrultusunda karar verileceğini bildirdi. Mart, Nisan ve Mayıs aylarındaki 3 aylık uygulama sürecini bir bütün olarak ele alacaklarını bildiren Ergün, ''Bu uygulama sürecinde neler ortaya çıktı? Sektörlerdeki hareketlilik ne oldu? Bunu bir görelim. Bunun analizinden sonra tekrar bir değerlendirme yapacağız. Önümüzdeki
Ekonomi Koordinasyon Kurulu toplantısında bir değerlendirme yapacağız. Analizler çerçevesinde konuyu Bakanlar Kurulu toplantısına götüreceğiz. Bakanlar Kurulu'nda bir değerlendirmeyle karara varacağız'' diye konuştu.

*****

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, TÜFE Mayıs ayında yüzde 0.64 artarken, ÜFE yüzde 0.05 geriledi. CNBC-e anketinde TÜFE'nin 0.45, ÜFE'nin yüzde 0.61 artması bekleniyordu.Yıllık enflasyon TÜFE'de yüzde 5.24'e inerken, ÜFE'de yüzde -2.46 olarak gerçekleşti. Enflasyon TÜFE'de Temmuz 1970'den beri en düşük düzeye indi. Beş aylık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 1.71, üretici fiyatlarında 2.3 oldu. 'Çekirdek enflasyon' yerine açıklanan TÜFE göstergeleri geçen ay, mevsimlik ürünler hariç yüzde 0.04 azalırken, işlenmemiş gıda ürünleri hariç ise 0.69 arttı. Fiyatlar, enerji hariç yüzde 1.13, işlenmemiş gıda ürünleri ve enerji hariç yüzde 1.29 arttı. Merkez Bankası brüt döviz rezervleri, 29 Mayıs tarihi itibariyle 632 milyon dolar artarak 67 milyar 378 milyon dolara çıktı. Merkez Bankasının brüt döviz rezervleri, 22 Mayıs tarihi itibariyle 66 milyar 746 milyon dolar idi.22 Mayısta 70 milyar 171 milyon dolar olan Merkez Bankasının toplam rezervleri ise 29 Mayıs itibarıyla 70 milyar 803 milyon dolara çıktı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 1.5 yıldır hazırlıkları süren yeni teşvik sisteminin ve istihdam önlemlerinin detaylarını bir basın toplantısıyla açıkladı.Dünya ekonomisinin kendi kendine bu krizden çıkamayacağını belirten Erdoğan şunları söyledi: "Bu nedenle ülkeler art arda mali önlem paketlerini devreye aldılar. Böylece üretim ve istihdamdaki daralma yavaşladı. Ancak para politikası önlemleri tek başına yeterli olmuyor. Küresel ekonominin bu yıl yüzde 1.3 daralması bekleniyor.Türkiye de artık küresel bir aktör haline geldi.

*****

EUR/USD
Geçtiğimiz haftaya 1.4105 seviyelerinden başlayan kotasyonda hafta boyunca satış hareketleri görüldü. Hafta boyunca 1.3931-1.4337 bandında hareket eden kotasyonda haftanın ilk işlem gününde gelen alışlarla yukarı yönlü hareket eden kotasyonda 1.4245 seviyelerine yükseliş yaşandı. İkinci gün alışların devam etmesi sonucu 1.4330 seviyelerine kadar yükseliş devam etti. Çarşamba günü ilk saatlerde haftanın en yüksek seviyesi olan 1.4337 seviyeleri test edilirken sonrasında yaşanan satış baskısıyla 1.4108 seviyelerine gerileme yaşandı. Perşembe günü yatay hareketler yaşanan kotasyonda Cuma günü ABD tarım dışı istihdam verisiyle beraber satış baskısı ağırlık kazandı. Verinin beklentilerinde altında dolara olumu etki edecek şekilde gelmesi kotasyonda haftanın en düşük seviyesi olan 1.391 seviyelerine kadar satışa sebep oldu. Hafta kapanışını 1.3967 seviyelerinden gerçekleştiren kotasyonda önümüzdeki hafta satış hareketleri görülebilir. Aşağı yönlü hareketlerde ilk destek seviyesi 1.3820 seviyeleri olurken bu seviyelerin kırılması durumunda bir sonraki destek seviyeler 1.3670 seviyeleri olarak karşımıza çıkacaktır. Olası yukarı yönlü hareketlerde ise ilk direnç seviyeleri 1.4080 seviyeleri olurken bu seviyelerin üzerine doğru hareketlerde 1.4225 seviyeleri takip eden bir sonraki seviyeler.

*****

JAPON YENİ USD/JPY kotasyonu geçtiğimiz haftaya 95.45 seviyelerinden başlarken hafta boyunca alış yönlü hareketler görüldü. Hafta boyunca 94.43-98.87 bandında hareket eden kotasyonda haftanın ilk işlem gününde açılışın ardından gelen sert satışlarla haftanın en düşük seviyesi olan 94.43 seviyeleri test edildi. Aynı gün ilerlen saatlerde gelen alışlarla 96.79 seviyelerine yükseliş yaşandı. Salı günü yaşanan satış baskısıyla 95.32 seviyelerine tekrar gerileyen kotasyonda Çarşamba günü alışların yenilenmesiyle 96.41 seviyelerine yükseliş tekrarlandı. Alışlar Perşembe günü 6.96 seviyelerine doğru devam ederken Cuma günü sertleşerek haftanın en yüksek seviyesi olan 98.87 seviyeleri yukarıda test edildi. Hafta kapanışını 98.65 seviyelerinden yapan kotasyonda önümüzdeki hafta başı alış sonrasında satış hareketleri görülebilir. Aşağı yönlü hareketlerde ilk destek seviyeler 97.30 seviyeleri olurken bu seviyelerin kırılması durumunda bir sonraki destek seviyeler 95.76 seviyeleri olacaktır. Yukarı yönlü hareketlerin yaşanması durumunda ise ilk direnç seviyeleri 100.20 seviyeleri olurken bu seviyelerin üzerine hareketlerde 101.75 seviyeleri bir sonraki direnç seviyeler olarak karşımıza çıkacaktır.

*****

GBP/USD GBP/USD parite çifti geçtiğimiz hafta 1.6175 seviyelerinden haftaya başladı. Hafta boyunca 1.5938-1.6661 bandında hareket eden kotasyonda hafta boyunca alış hareketleri ağırlıklı yaşandı. Haftanın ilk işlem gününde gelen alışlarla birlikte yukarıda 1.6469 seviyelerine yükseliş yaşandı. Salı günü ilk saatlerde 1.6323 seviyelerine gerileme yaşanırken sonrasında alışların sürmesi kotasyonu 1.6569 seviyelerine taşıdı. Çarşamba günü başlayan satış baskısı ilk olarak 1.6239 seviyelerine doğru yaşandı. Perşembe günü satışların devam etmesiyle 1.6081 seviyelerine kadar satış devam etti. Haftanın son işlem günü olan Cuma günü satışlar sertleşerek seyrini sürdürürken aşağıda haftanın en düşük seviyesi olan 1.5938 seviyeleri test edildi. Hafta kapanışını 1.5978 seviyelerinden gerçekleştiren kotasyonda önümüzdeki hafta önce alış sonrasında satış hareketleri devam edebilir. Yukarı yönlü hareketlerin yaşanması durumunda 1.6200 seviyeleri ilk direnç seviyesi olurken bu seviyelerin kırılması durumunda 1.6446 seviyeleri bir sonraki direnç seviyeleri olacaktır. Olası aşağı yönlü hareketlerin yaşanması durumunda aşağıda ilk destek seviyesi 1.5723 seviyeleri olurken bu seviyelerin altında bir sonraki destek seviyesi 1.5470 seviyeleri olacaktır.

*****

USD/TRY Geçtiğimiz hafta kotasyonda başlangıç 1.5380 seviyelerinden yapıldı. Hafta boyunca aşağıya gitme eğilimi içerisindeki USDTRY kuru, 1.5150 seviyelerindeki güçlü destek seviyesini hafta içerisinde birkaç kere denedikten sonra bu bölgelerden gelen alımlarla her seferinde bir miktar yükseliş yaşadı. Genelde sakin geçen haftada USDTRY kotasyonu haftayı 1.5150 ile 1.5460 arasında geçirdi. Haftanın ilk üç günü yaşanan satışların ardından 3 defa denenen 1.5150 seviyesinin aşağıya kırılamayacağı Çarşamba günü anlaşılınca, bu seviyeden bu defa daha sert bir biçimde gelen alışlarla kotasyon Çarşamba gününü 1.5460 düzeyinden kapattı. Bu alış hareketinde Çarşamba günü genel olarak doların kuvvetlenmesinin katkısı büyüktü. Perşembe günü yeniden yönünü aşağıya çeviren kotasyon, günü 1.54 düzeyinin altında kapatırken, haftanın son işlem gününde de hafif aşağı eğilimin devam etmesiyle beraber 1.5250 düzeyleri görüldü. Tarım dışı istihdam verisinin ardından bir miktar alış gelmesi sonucunda USDTRY kotasyonu haftayı 1.5365 düzeyinden kapattı. Bu hafta yatay bir seyir izlemesini beklediğimiz USDTRY kurunda yukarı yönlü hareketlerde ilk direnç seviyeler 1.5470 seviyeleri olurken bu seviyelerin kırılması durumunda bir sonraki direnç seviyeler 1.5750 seviyeleri olacaktır. Olası satış hareketlerinin görülmesi durumunda ise aşağıda ilk destek seviyeleri 1.5150 seviyeleri olurken bu seviyelerin kırılması durumunda 1.4905 seviyeleri bir sonraki destek seviyeleri olarak karşımıza çıkabilir.

*****

ALTIN Altın fiyatlarında geçtiğimiz haftaya başlangıç 979$ seviyelerinden oldu. Haftanın geneline baktığımızda önce alışlarla 990$ seviyelerinin test edildiğini, ardından da 990$ seviyesinin direnç olarak ortaya çıkmasının anlaşılmasıyla satış yönlü hareketlerin yaşandığı görülecektir. Hafta boyunca 990$-953$ bandında hareket eden kotasyonda haftanın ilk üç işlem gününde gelen alışlarla iki defa 990$ seviyelerinin denendiğini gördük. Ancak, çarşamba günü gelen sert satışlarla ikinci kez geçilemeyen 990$ seviyesinden 960$ seviyelerine dek gerileme yaşandı. Çarşamba günü 962$ seviyelerinden kapandı. Satışların devamının beklendiği Perşembe günü ise önce kar realizasyonuyla başlayan hareket, günün sonuna doğru alım dalgasına dönüştü ve altın günü 980$ seviyesine yükselerek kapattı. Ancak beklenen satışlar Cuma günü gelecekti.. Tarım dışı istihdam rakamlarının açıklanmasının ardından yoğunlaşan satış hareketi, Çarşamba günü görülen en dip seviyelerin de kırılmasıyla beraber iyice belirginleşti ve altın fiyatları haftayı, haftanın tamamında gördüğü en dip seviyeler olan 954$ seviyelerinden kapattı. Haftalık kapanışın, haftanın en düşük seviyesinden kapanması bu hafta için olumsuz bir sinyal üretmekte. Bu hafta başı önce biraz tepki alışı sonrasında ise satış yönlü hareketleri görebiliriz. Aşağı yönlü hareketlerde ilk destek seviyeler 944$ Seviyeleri olurken bu seviyelerin kırılması durumunda bir sonraki destek seviyeleri 934$ Seviyeleri olarak karşımıza çıkabilir. Yukarı yönlü hareketlerin yaşanması durumunda ise ilk direnç seviyeleri 966$ seviyeleri olurken bu seviyelerin kırılması durumunda diğer direnç seviyeleri 990$ seviyeleri olacaktır."