BİZE ULAŞIN
Gayri safi kelimesinin anlamı eskimeni dikkate alınmazdır. Yani yurt içi sınırlarını, hasılayla elde edilen sonuçlar anlamına gelir. Eskime payı ve aşınma değeri gsyih için dikkate alınmaz. Kişi başına düşen gsyih nomial seviyedeyse ülkelerin yaşam maliyeti ve enflasyon oranlarında bulunan farklılıklar yansıtılmaz. Böylelikle satın alma gücü paritesi açısından kişi başına gayri safi yurt içi hasıla bazının kullanılması uluslararası yaşam standartlarını karıştırır. Nominal gsyih uluslararası pazarda ulusal ekonomileri karşılaştırmak için daha faydalıdır.
GSYİH, belirli zaman aralığında üretilmiş olan bütün ürünlerin piyasa değerindeki ekonomik ölçüsüne verilen addır. Belli bir zaman aralığında diye belirtilen zaman bir ay, üç ay veya bir yıl olabilir. Nihai mal ve hizmetlerden kasıt ise üretilmiş olan toplam mal ve hizmetlerden üretim için kullanılmış olan ara malların düşürülmesinin ardından kalan değerdir. Negatif dışsallıklar, ev üretimi, kayıt dışı ekonomi ve boş zamanda yapılan faaliyetler ve benzeri unsurlar hesaba katılmadan belirlenir. Gayri safi yurt içi hasılanın içerisinde bilinmesi gereken çeşitli tanımlar yer alır. Bu tanımlar ölçülen sonucu adlandırmak için kullanılır.
Diğer ölçümlerden farklı olarak enflasyon nedeniyle meydana gelmiş olan fiyatların da hesaba katılarak yapıldığı değerlendirmedir.
Reel yani gerçek gayri safi yurt içi hasıla, baz fiyatlarıyla ifade edilen ve ekonomi tarafından belirli bir yıl içinde üretilen mal ve hizmetlerin değerini yansıtan ve enflasyona göre düzenlenmiş bir ölçüdür.
Gysih, örtük fiyat deflatörü olarak da adlandırılır. Bir ekonomide bütün yeni, yurt içerisinde üretilmiş olan nihai mal ve hizmetlerin fiyat seviyelerinin bir ölçütüdür. Gayri safi yurt içi hasıla deflatörü milli gelir rakamlarıyla milli geliri enflasyondan nasıl arındırıldığını anlatan çarpana verilen addır. Deflatörün diğer tanımları şu şekilde sıralanabilir;
Deflatör aşağıdaki formül ile hesaplanabilir;
GDP Deflatör= Nominal GDP ÷ Reel GDP x 100
Formülde belirli bir yılın nominal gayri safi yurt içi hasılası o yılın fiyatları kullanılarak hesaplanır. Hesaplanan yılın reel GSYİH ise baz yılın fiyatları kullanılarak hesaplanır. Nominal GSYİH, reel GSYİH ile bölünüp sonucun 100 ile çarpılması gayri safi yurt içi hasıla deflatörü sonucunu verir.
GSYİH hesaplama yapılırken bir formül uygulanır. Bu formül ile gayri safi yurt içi hasıla hesaplama işlemi yapılabilir. GSYİH hesaplama yöntemleri:
GSYİH = tüketim + yatırım + devlet harcamaları + ithalat ihracat
Formülünden hesaplanır. GSYİH hesaplaması sırasında amortismanlar çıkarıldığında sonuca ulaşılır. Yatırım, tüketim ve devlet harcamalarına ithalatın, ihracatın farkı eklenince gayri safi yurt içi hasıla elde edilmiş olur. Yaşam standartları ölçülerinin belirlenebilmesi için GSYİH hesaplamasına gerek duyulur. Bu işlem yalnızca Türkiye’de değil neredeyse dünyanın tüm ülkelerinde yapılır. Ölçüm ve değerlendirme aynıdır. Bu şekilde ölçülen değerden elde edilen sonuçlar ile değerlendirmeler yapılabiliyor.
