BİZE ULAŞIN
Dijital ve sanal para birimi olan kripto paraların üretiminde kriptoloji (şifreleme) biliminden faydalanılır. Kullanıcılar tarafından kazım yapılarak üretilirler ve bunun için internet bağlantısı ve güçlü işletim sistemi olan bilgisayarlara ihtiyaç vardır. Herhangi bir kurum tarafından yönetilemez ve merkezsizlik ilkesiyle çalışırlar. Peki bu kripto paralar nasıl üretilir, coin ve token nedir?
Bir çeşit sanal para olan bu varlık, adını kriptografi denilen şifreleme biliminden alır. Merkezi otorite tarafından yönetilemez ve merkeziyetsizdirler. Kripto para, birden çok kullanım alanına sahip olan dijital varlıklar olarak adlandırılabilir. Dijital ortamda bir anlamda değer transferi yapma yöntemidir. Transfer edilen şeyler ise oy hakkı, mülkiyet hakkı ya da maddi değer taşıyan varlıklar olabilir.
Dijital ödeme yöntemlerinden farklılaşması noktasında blockchain (blok-zincir) teknolojisi devreye girer. Kripto paralar, merkezi bir yapıda olmadıkları için blockchain sistemi tarafından işlemler gerçekleştirilir. Herhangi bir aracı, otorite olmadan tüm işlemler kişiden kişiye aktarılır. Kripto paralar arasında en bilineni Bitcoin'dir. Bitcoin dışındaki tüm kripto para çeşitleri altcoin olarak adlandırılır.
Yatırım yapmakla sınırlı kalmayıp kripto para üretmek de mümkün. Bu üretim için öncelikle coin ve token nedir öğrenerek başlamak gerekir. Kripto paralar coin ve token olarak iki kategoriye ayrılırlar. Coin'lerin kendilerine has blockchain'leri vardır. Bir coin yaratmak için öncelikle blockchain yaratmak gerekir. Ancak bu oldukça pahalı bir iş olduğundan madencilik yapacak kişilere ihtiyaç duyulur. Madencilik yapanların kullandıkları donanım pahalı ve kullanılan elektrik çok fazladır. Bu sebeple ancak büyük yatırımlar yapılarak coin yaratmak mümkün olmaktadır.
Coin'ler aslında birer akıllı kontratlardır. Bu sebeple yaratılacak olan coin ile ilgili şartların blockchain üzerinde yer alması gerekir. Bu kontrat kullanıcıların güvenini kazanmak bakımından önemlidir.
Kelime anlamı jeton olan token'lerin ise kendi blockchain'leri bulunmaz. Mevcut olan bir blockchain üzerinden yaratılırlar. Bulundukları blockchain'in güvenliğinden ve itibarından faydalanırlar. Bu sebeplerle de üretilmeleri kolaydır. Bir değeri, ürünü, hizmeti temsil edebilen tokenler, projelere finansman bulmak amacıyla piyasaya sunulurlar. Hisse senedi fonksiyonu olan bir token ile şirket ortağı olunabilir. Ancak tokenler sadece kendi faaliyetleri doğrultusunda kullanılabilir. Örneğin son dönemde herkes tarafından konuşulan NFT’ler de bir token türüdür.
Blockchain ağları, amacına ve geliştirilme biçimine göre birbirlerinden farklı şekillerde çalışır. Bu sebeple de belirli bir çalışma modeli bulunmaz. Blockchain üretmek için bir ağ tasarlanır ve bu ağ üzerinde işlemler gerçekleştirilir. Gerçekleştirilen her işlem bir blok oluşturur ve oluşan her blok zincire eklenir. Bu blok zincir, ağ üzerindeki bilgisayarlar tarafından onaylanır.
Blockchain, bir iş ağındaki varlıkların takibini kolaylaştırıp herhangi bir iş ağındaki işlemlerin kaydını sağlayan büyük bir dijital defterdir denilebilir. Bu defterler üzerinde değişiklik yapılması, blok zincir olması sebebiyle mümkün değildir. Zincirde gerçekleşen her işlem, ağdaki kullanıcıların defterine işlenir. Herhangi bir değişiklik girişiminde ağdaki diğer bloklarda uyumsuzluk gözlenir.
Blockchain sisteminde belirli bir yönetici de bulunmaz. Merkeziyetsiz yapısı gereği tüm kullanıcılar sistemde yönetici konumundadır.
