Risk iştahı nedir? Risk iştahı nasıl belirlenir?
Uzun vadeli yatırımların gerçekleştirildiği finansal piyasalarda risklere göre farklı yatırım tercihleri yapılmaktadır. Bu tercihlerde, piyasadaki hareketlilik de yatırımlarda belirleyici olmaktadır. Finansal piyasalarda görülen bu artış ve azalış idareler ve kurumlar adına bazı kararların alınasına sebebiyet vermektedir. Bir kurumun gelişmek ve büyümek adına karşılamaya karar verdiği riskler de bu konu da önemli bir yer tutmaktadır. Buna göre risk iştahı nedir?
Uluslararası İç Denetçiler Örgütü'ne (IIA) göre risk, bir amaca ulaşmada etkisi olacak bir durumun ortaya çıkma olasılığıdır. Sözlük tanımına göreyse zarara uğrama tehlikesi olarak tanımlanmaktadır. Günümüzde risk, bazı amaç ya da hedeflerin ortaya çıkmasını olumsuz etkileyeceği öngörülen olayları ya da durumları açıklamak amacıyla kullanılmaktadır. İstenen hedeflere ve amaçlara ulaşmak amacıyla risklerin tespit edilmesi, değerlendirilmesi ve olası zararların önüne geçebilmek için çeşitli önlemlerin alınması önemlidir. Bu sürecin sistematik bir şekilde yönetilmesi ve etkin sonuçlar elde etmek için belirlenen risk iştahı ve risk iştahı endeksi nedir?
Risk iştahı nedir?
Bir şirketin edindiği misyon ve vizyon doğrultusunda şirketin onaylayabileceği geniş boyuttaki risk düzeyini ifade etmek için risk iştahı terimi kullanılır. Bu terim idarelerin ve kurumların, amaçlarına ulaşmak adına dayanabileceği, kabul edebileceği riskin düzeyini belirlemektedir. Aynı zamanda bu düzeyin üzerinde kalan risklerin onaylanamayacağını ve bu konuda önlem almanın gerekli olduğunu işaret etmektedir.
Risk iştahı belirli dönemlerde artabileceği gibi azalma da gösterebilmektedir. Ortaya çıkan olumlu beklentiler risk iştahı konusunda artışa sebep olur. Finansal piyasada yaşanan belirsizlikler ise risk iştahında azalmalara neden olmaktadır. Risk iştahı belli başlı durumlara göre değişiklik göstermektedir. Rakiplerin eylemleri ve faaliyette bulunulan sektörün farklılığı da bunlardan biridir.
Risk iştahı nasıl belirlenir?
Risk iştahından anlaşılması gereken şey, kurumun belirli bir zaman içinde kaybetmeyi kabul ettiği en üst düzeydeki kayıp olmalıdır. Risk iştahının belirlenmesi aslında risk iştahının sayısallaştırılması anlamına gelmektedir. Genel olarak kurumlar risk iştahını (risk limitini) belirlerken bazı zorluklar ortaya çıkmaktadır. Çünkü kurum hangi modeli kullanıyorsa risk iştahı da o modelin limitine göre belirlenmektedir. Risk iştahının belirlenmesi, farklı risklerden korunma oranları sonucu tekrardan hesap edilen risk değerleri karşılaştırılarak bu karşılaştırmaya yönelik bir risk iştahı endeksi oluşturulması ile yapılmaktadır.
