Bist 100 endeksi ve Bist 100 hisseleri nelerdir?

Türkiye’de finansal piyasalara gösterilen ilginin her geçen yıl arttığı gözlemlenirken; borsada da yatırımcı sayısının hızla yükseldiği dikkatlerden kaçmadı. 2020 yılı öncesinde 1 milyon civarında bulunan borsadaki toplam yatırımcı sayısı, 2024 yılında 8 milyon kişinin de üzerine çıktı. Daha sonra bu rakamlar 7-7,5 milyon kişi aralığına oturdu. Söz konusu dönemde hem borsada yaşanan ciddi yükselişler hem de tavan serileri ile borsaya merhaba diyen halka arzlarda yaşanan patlama, borsada yatırımcı sayısının artmasında etkili oldu.

Burada kısa bir parantez açıp rakamları da tam olarak hatırlarsak;

2020 yılında 1.476 puandan kapanan borsa endeksi, 2024 yılında 11.252 ile rekor seviyeye ulaştı.
2020 yılının başında 1,2 milyon olan borsadaki toplam yatırımcı sayısı, 2024’ün ekim ayında 7 milyon 18 bin kişi olarak kayıtlara geçti.

Söz konusu borsa olunca yatırımcıların da bu konuda bilinçlenmesi önem kazanıyor. Borsaya ‘merhaba’ diyen her yatırımcının karşılaştığı ilk terim ise hiç şüphesiz “BİST 100” oluyor. BİST 100 yükseldi... BİST 100 geriledi… BİST 100’de destek ve dirençler… BİST 100’de hedef fiyat… Borsa yatırımcıları bu ifadelerin hepsi ile hemen hemen her gün karşılaşmaktadır.

Peki BİST 100 Nedir?

Bu terimde BİST, Borsa İstanbul’un kısaltması olarak bilinir. “100” ise Borsa İstanbul’da işlem gören piyasa değeri, işlem hacmi ve likiditesi en yüksek “ilk 100 hisse” olarak atfedilir. Böylece “BİST 100” terimi ortaya çıkmaktadır. Sözünü ettiğimiz kriterleri taşıyan en büyük 100 şirket buraya dahil olduğu için, “BİST 100 Endeksi” aynı zamanda Borsa İstanbul’un ve Türkiye’nin temel gösterge borsa endeksi olarak kabul edilmektedir. ‘Borsa yükseldi’, ‘borsa düştü’ gibi ifadelerin de hepsi, aslında “BİST 100” endeksinde yaşanan yükselişler veya düşüşleri anlatmaktadır.

BİST 100 Endeksi Nedir? Nasıl Hesaplanır?

BİST 100, aynı zamanda bir endekstir. Söz konusu 100 hissenin her birinin anlık fiyat performansı, işlem hacmi, endeks üzerindeki ağırlığı ve her şirketin ayrı ayrı piyasa değerleri dikkate alınarak hesaplanan ortalama endekse “BİST 100 Endeksi” denir.

BİST 100 Endeksinde Düzeltme Nasıl Yapılır?

BİST 100 kapsamındaki hisseler belli dönemlerde sermaye artırımı, temettü ödemeleri ya da bölünme gibi işlemlere gidebilir. Bu işlemler neticesinde hisse fiyatlarında teknik düzeltmeler gerçekleşmektedir. Bu gibi durumlarda BİST 100 Endeks hesaplamalarında da söz konusu hissenin borsa üzerindeki ağırlığı dikkate alınarak, küçük adımlarla da olsa “fiyat düzeltme işlemi” gerçekleşebilmektedir.

BİST 100 Hisseleri Hangileridir?

BİST 100 endeksine dahil olan hisseler, borsada, 2024 itibarıyla sayıları 500’ü aşan hisseler arasından belli kriterlere göre seçilmektedir ve her 3 ayda 1 defa bu liste güncellenmektedir.

• Koç Holding
• Sabancı Holding
• Doğan Holding
• Anadolu Grubu Holding
• Akbank
• Garanti Bankası
• İş Bankası
• Yapı Kredi Bankası
• Vakıfbank
• Halkbank
• BİM Mağazacılık
• Migros
• Şok Marketler
• Ülker
• Anadolu Efes
• Türk Hava Yolları
• Pegasus Hava Yolları
• TAV Havalimanları Holding
• Tekfen Holding
• Enka İnşaat
• Ereğli Demir Çelik
• Kardemir
• TÜPRAŞ
• PETKİM
• Ford Otosan
• TOFAŞ
• Türk Traktör
• Otokar
• Arçelik
• Vestel Elektronik
• HEKTAŞ
• SASA Polyester
• Türk Telekom
• Turkcell
• Akfen Gayrimenkul
• Akfen Yenilenebilir Enerji
• Aksa Akrilik
• Aksa Enerji
• Alarko Holding
• Alfa Solar Enerji
• Ardyz Teknoloji
• Aselsan
• Astor Enerji
• Bera Holding
• Bursa Fren
• Binhoma Tarım
• Borusan Mannesmann
• Boru Yapı Endüstrisi
• Batıçim
• Çanakkale Çimento
• Çimsa
• CW Enerji
• Doğuş Otomotiv
• Eczacıbaşı İlaç
• Eczacıbaşı Yatırım
• Ege Endüstri
• Emlak Konut GYO
• Enerjisa
• Europower Enerji
• Euro Menkul Kıymet Yatırım
• Gesan Elektrik
• Göltas Çimento
• Gübre Fabrikaları
• İş GYO
• İş Yatırım
• İz Enerji
• Kayseri Şeker
• Kayseri Çelik
• Klima Teknolojileri
• Kontrplast
• Konya Çimento
• Koza Altın
• Koza Anadolu
• Katmerciler
• Limak Çimento
• Mavi Giyim
• Mia Teknoloji
• Obam Makina
• Odaş Elektrik
• Oyak Çimento
• Pekin Gayrimenkul
• Quagrus
• Reed Turizm
• SDT Uzay ve Savunma
• Şişecam
• Şekerbank
• Smart Güneş Enerjisi
• Türkiye Kalkınma Bankası
• Tukaş
• Türkiye Sigorta
• Yeşil Enerji
• Yıldızlar Yatırım Holding
• Zorlu Enerji
• Karsan Otomotiv
• Kocaer Çelik
• MLP Sağlık (Medicana Sağlık Grubu)
• Papilon Savunma
• Reeder Teknoloji
• Alfa Solar Enerji
• Binhoma Tarım

BİST 100 Endeksine Dahil Hisse Senetleri Nasıl Belirlenir?

1- Piyasa Değeri: BİST 100 endeksine alınacak hisselerin, piyasa değeri açısından, en büyük ilk 100 hisse arasında bulunması gerekmektedir.

2- İşlem Hacmi ve Likidite: Borsada işlem hacmi çok önemlidir. Bir hissenin işlem hacmi ve likiditesi ne kadar yüksek olursa, “piyasayı temsil etme yeteneği de” o kadar artar. Bu sebeple BİST 100’e dahil olacak hisselerin, işlem hacminde de ilk 100 hisse arasında yer alması gerekmektedir.

BİST 100 Endeksinin İşlem Kodu Nedir?

BİST 100 Endeksi, borsa işlem platformlarında ‘XU100’ kodu ile tanımlanmaktadır. ‘BİST 100’ endeksini takip etmek isteyen yatırımcıların, işlem platformlarda ‘XU100’ kodunu izlemeleri gerekmektedir.

BİST 100 Endeksi ile Diğer Endeksler Arasındaki Farklar Nedir?

Borsa İstanbul çatısı altında BİST 100 haricinde onlarca endeks oluşturulmuştur. Bunlar arasında BİST 30, BİST 50, BİST 500, BİST TUM gibi endeksler bulunmakla birlikte; BİST Bankacılık, BİST Mali, BİST Sınai, BİST Hizmetler, BİST Temettü, BİST Katılım gibi çok çeşitli sektör endeksleri ve ayrıca şehir endeksleri de yer almaktadır.

BİST 100 endeksi; temsil gücü en kuvvetli hisselerden oluştuğu için borsanın ve ülke ekonomisinin temel görünümünü de sergiler. Diğer endeksler ise sadece kapsadıkları hisse grubu, sektör ya da bölge hakkında performansları ortaya koymaktadır.

BİST 100’e Yatırım Yapmak İçin Hangi Adımlar İzlenir?

Borsadan hisse almak için; SPK tarafından, Borsa İstanbul’da işlem aracılığı lisansı verilmiş banka ya da aracı kurumlardan birinde yatırım hesabı açtırmanız gerekmektedir. Bankalar, çok daha geniş bir yelpazede finansal hizmet sunduğu için, borsada işlem komisyonları daha yüksek olmakta ve birebir müşteri temsilcisine ulaşmak çoğu zaman mümkün olamamaktadır. Bu sebeple aracı kurumlar üzerinden borsa işlemleri yapmak daha avantajlı olabilmektedir.

Sermaye piyasalarında 30 yılı aşkın tecrübeye sahip ALB Yatırım Menkul Değerler A.Ş. nezdinde açacağınız yatırım hesabı ile, avantajlı komisyon oranları ve birebir müşteri temsilcisi ayrıcalığına sahip olabilirsiniz.

Bugün mobil işlem platformları da borsadaki yatırımcılar için çok önemlidir. ALB Yatırım’ın kullanıcı dostu mobil şubesi üzerinden yurt içi ve yurt dışı piyasa işlemlerini tek tuşla gerçekleştirebilirsiniz. Kolay, pratik ve hızlı işlem avantajı sunan ALB Yatırım Mobil Şubeden, tek tuşla halka arzlara da katılım sağlamanız mümkün…

Üstelik Türkiye’nin neresinde olursanız olun, “online hesap açma” seçeneği ile, ALB Yatırım hesabınızı dakikalar içerisinde bulunduğunuz yerden kolaylıkla açabilirsiniz.

BİST 100’e Yatırım Yaparken Riskler Nelerdir?

Hisse senetleri, riskli yatırım araçları arasında yer almaktadır. Hisse senetlerinde garanti getiri yoktur. Aldığınız hissenin fiyatı düşebilir. Hisse senedi yatırımcısının borsada işlem yaparken bu riskin bilincinde olması gerekmektedir.

BİST 100 yatırımcısının aldığı başlıca riskler;

• Ülke ekonomisine dair büyüme, faiz, enflasyon gibi makroekonomik veriler piyasaları etkileyebilir.
• Ekonomi dışında gerçekleşecek siyasi ve toplumsal olaylar, darbe gibi ayaklanmalar ve savaşlar da gerçekleştiği zaman borsa üzerinde risk unsuru olabilmektedir.
• Bununla birlikte yatırım yapılan hissenin dahil olduğu sektöre dahil muhtemel olumsuzluklar, risk teşkil edebilmektedir. Örneğin yüksek faiz dönemleri gayrimenkul, inşaat, çimento gibi sektörleri daha fazla etkiyebilir.
• Ve son olarak yatırım yapılan hissenin de bütün riskleri üstlenilir. Bu hisseye dair bilançoların kötü gelmesi başta olmak üzere iflasa kadar varabilecek riskler de yatırımcı tarafından göze alınmalıdır.

Bu sebeplerle borsa; doğru zamanda, doğru şartlarda ve doğru hisseleri seçmek için çok dikkat gerektiren bir yatırım enstrümanıdır.

BİST 100’e Pasif Yatırım Mı Aktif Yatırım Mı Daha Avantajlıdır?

Bu soru tamamen yatırım tercihlerinde “vade” ile alakalıdır.
Kısa Vadeli Bir Yatırımcı; borsada çok daha fazla aktiftir. Bu yatırımcı profili, piyasayı yakın takiple birlikte kısa vadeli trendleri yakalamada ne derece başarılı olursa, o kadar kazanç avantajı yakalayabilir.

Uzun Vadeli Bir Yatırımcı ise; borsada çok daha pasiftir. Bu profildeki yatırımcı, temettü ödeyen hisselere odaklanabilir. Ve uzun vadede bu hisseleri toplayarak ve bunları elinde tutarak “pasif yatırım” yapmayı tercih edebilir.

Görüldüğü üzere hem aktif hem de pasif yatırımcı olmanın kendi içinde avantajları bulunmaktadır.

BİST 100 Hangi Sektörlerdeki Şirketleri İçeriyor?

Bugün Borsa İstanbul BİST 100 endeksinde hemen hemen bütün sektörler temsil edilmektedir. Sektör endeksi olarak da gruplanan ve hesaplanan endeksleri şöyle sıralamak mümkün:

• Banka
• Bilişim
• Elektrik
• Finansal Kiralama
• Gıda
• Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı
• Holding ve Yatırım
• İletişim
• İnşaat
• Orman-Kağıt-Basım
• Kimya-Petrol-Plastik
• Madencilik
• Metal Ana
• Metal Eşya
• Sigorta
• Spor
• Taş-Toprak
• Ticaret
• Tekstil-Deri
• Turizm
• Hizmetler
• Ulaştırma
• Mali
• Sınai
• Teknoloji
• Menkul Kıymet Yatırım Ortaklığı

BİST 100 Hisseleri Değerli Midir?

BİST 100 endeksinde her günkü kapanış değerine göre Fiyat/Kazanç oranı da ortaya çıkmaktadır. Bu oran BİST 100 hisselerinin genel olarak değerini ölçer. BİST 100, tarihsel ortalamalara göre genellikle 9-10 F/K işlem ortalamasına sahip olmuştur. Endeksin bu F/K oranının altında kalması halinde, BİST 100 hisselerinin de genel olarak iskontolu işlem gördüğü ifade edilir. 10 F/K üzerine çıkıldığında ise genel anlamda “BİST 100 hisselerinin değerli olduğu” belirtilir.

BİST 100 Endeksi Hangi Dönemlerde Güncellenir?

BİST 100 endeksindeki hisseler 1 takvim yılı içinde 4 defa güncellenir. Bu dönemler şöyle sıralanır:
Ocak-Mart
Nisan-Haziran
Temmuz-Eylül
Ekim-Aralık

BİST 100 Artarsa Ne Olur? BİST 100’ün Yüksek Olması Ne Anlama Gelir?

BİST 100 endeksinin artması demek, borsanın yükselmesi demektir. Her işlem günü sonunda BİST 100 endeksinin performansı “yüzde” olarak ifade edilir. Örneğin “BİST 100 endeksi bugünkü işlemlerde %1,5 yükseldi” şeklindeki ifade, endeksi oluşturan bütün hisselerin ortalama değer artışını ifade eder. Aynı işlem gününde endeksten fazla yükselen veya borsa yükseldiği halde değer kaybeden hisseler de sıklıkla olabilmektedir.

“BİST 100’ün Yüksek Olması” genel olarak endeksin “primli olduğu” anlamına gelmektedir.

BİST 100 Endeksinden Çıkarılan Hisse Senetlerine Ne Olur?

BİST 100 endeksinden çıkarılan bir hisse, yoluna BİST 500 ya da BİST TÜM çatısı altında aynen devam eder. Bir hissenin BİST 100 endeksine dahil olması o hisse için genellikle bir prestij göstergesi olur ve borsada bunun psikolojik etkisi vardır. Dolayısıyla yine BİST 100’deki bir hissenin endeks dışına çıkarılmasının da etkisi psikolojiktir, fiyatlamalara sınırlı etkisi olabilir.

BİST 100 kapsamındaki birçok hissenin zararda ve borçlu olduğu, aynı şekilde endeks dışındaki çok sayıda hissenin ise kârda ve pozitif bilançoya sahip sıklıkla görülmüştür. Bu sebeple hisse senetlerine bakarken “finansal göstergelerinin sağlam olması” en öncelikli kriter olarak bilinmelidir.

BİST 100 Endeksinin Performansı Hangi Faktörlere Bağlıdır?

Türkiye’de ana hatlarıyla siyasi istikrar ve jeopolitik risk unsurları, ekonomiye dair faiz, enflasyon, büyüme, cari açık, döviz kurlarının seyri gibi veriler BİST 100 endeksinin performansını da doğrudan etkilemektedir. Bunula birlikte şirket bilançolarının genel seyri, endeks fiyatlaması için kritiktir.

Örneğin; istikrarsız, jeopolitik risklerin yükseldiği, faizlerin arttığı ve bilançoların kötü geldiği bir dönem, BİST 100 endeksi için iyi olamayabilir.

BIST 100 Tarihinde Öne Çıkan Dönüm Noktaları Nelerdir?

• 1985 - İstanbul Menkul kıymetler Borsası kuruldu
• 1993 - Bilgisayar üzerinden alım-satım sistemine başlandı.
• 1995 - İMKB, Takas ve Saklama A.Ş. banka statüsünü kazandı.
• 1995 - İMKB Karaköy’den İstinye’deki merkezine taşındı.
• 1996 - Tahvil ve Bono piyasası faaliyete geçti.
• 2004 - Borsa Yatırım Fonu Pazarı hayata geçirildi.
• 2009 - Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP) devreye alındı.
• 2012 - Vadeli İşlemler ve Opsiyon Piyasasında (VİOP) işlemler başladı.
• 2013 - İMKB, Vadeli İşlemler Opsiyon Borsası ile İstanbul Altın Borsası, “Borsa İstanbul” adı altında tek çatı altında birleşti.
• 2013 - Borsa İstanbul ile Nasdaq iş birliğine ilişkin anlaşma kabul edildi.
• 2018 - Borsa İstanbul Swap Piyasası faaliyete geçti.

BİST 100 Endeksinin Türk Ekonomisine Etkisi Nedir?

BİST 100 endeksinin haftalara ve aylara yayılan şekilde istikrarlı yükselmesi, “ekonomide işlerin yolunda gittiği” yönünde güvenilir işaretlerden biri olabilir. Yükselen borsa; şirket kârlılıklarının arttığı ve beraberinde yeni yatırımların da yolda olduğu anlamına gelebilir. Böylece ülke ekonomisine dair büyümeye de işaret edebilir.

Öte yandan yükselen borsada yatırımcılar da kazanacağı için, ülke ekonomisinde ve piyasalarda yüksek moral ve canlılık hâkim olabilir.

BİST 100’ün yükselmesi, ülke endeksi olduğu için, yabancı yatırımcının ilgisi ve dış piyasalar açısından da önemli bir çekim unsuru olmaktadır.

Sonuç olarak pozitif bir BİST 100 endeksi; enflasyon ve büyüme gibi iki kritik dengede işlerin yolunda gittiğinin, ekonomiye ve siyasete duyulan güvenin arttığının bir göstergesi olabilir.