BİZE ULAŞIN
Borsa endeksleri, borsada işlem gören hisse senetlerinin getirilerini, rakamlarını ölçer. Ölçümler sektörel ya da bütünsel olarak yapılabilir. Farklı endeks türleri vardır. Her bir endeks türü farklı hisse senetlerinin durumlarını ifade etmek için kullanılır.
Türkçe'ye farklı dillerden gelen endeks kelimesinin tam karşılıkları gösterge, dizin, cetvel kelimeleridir. Maliyet, alış, satış, fiyat, üretim ve benzeri tüm verilerin toplanması yoluyla elde edilir. Belli bir zaman içinde bulunan oransal değişimleri ölçer.
Belirlenen hisse senetlerinin dahil olduğu ve bu hisse senetlerinin farklı şekillerde hesaplanması ile ortaya çıkan bir değerdir. Her hisse, kendi endeks değeri içinde farklı ağırlıklar gösterir.
Borsa piyasalarında endekslerin takibi yatırımcılar açısından oldukça önemlidir. Yatırımcılar borsalardaki işlem hacmi en fazla olan, mali açıdan en güçlü, en çok takip edilen hisse senetlerinin olduğu endekslerde işlem yaparlar. Bu sayede avantajlı olurlar.
Uluslararası para piyasalarında işlem hacmi en yüksek olarak ölçülen endeksler vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:
Türkiye'de ise BIST 10 BIST 30, BIST 50 gibi önde gelen bankacılık endeksleri bulunur. BIST'de çok fazla endeks vardır. Ancak en çok işlem gören endeksler bu endekslerdir.
Hisse senetleri, borsada getiri ve fiyat gibi performanslar açısından farklılık gösterir. Borsa endeksleri de bu farkları ve değişimleri takip eden bir göstergedir. Örneğin Türkiye'de BIST 30 Endeksi, işlem hacmi piyasada en yüksek olan otuz şirketin hisse senetlerini ölçer.
Borsa endekslerinin etkilendiği bazı durumlar vardır. Bunlar içsel ve dışsal faktörler olarak ikiye ayrılır. İçsel faktörler ülkelerin kendi içlerindeki ekonomik veriler, işsizlik oranı gibi durumlardır. Dışsal olanlar ise ülkeler arası ilişkilere bağlı olarak gelişir.
Temel endeksler, güncel endeksler ile birlikte fiyat farkı hesabında kullanılır. Örnek olarak BIST 100 Endeksi, piyasada hacmi en yüksek ve işlem değeri en çok olan 100 hisse senedi vardır. Aynı zamanda pay piyasasındaki temel endekstir.
