BİZE ULAŞIN
Mum grafiğindeki mum çubukları, her biri belli bir zaman aralığını kapsayacak şekilde varlığın fiyatı ile ilgili birden fazla bilgi sunar. Bu bilgiler doğru okunduğunda güncel trend hakkında da fikir sahibi olmak mümkündür. Mum çubuklarında kırmızı renk fiyat düşüşünü, yeşil renk ise yükselişi gösterilir. Mumlar; gövde ve fitil, kuyruk adı verilen kısımlardan oluşur.
Mum grafikleri birçok analist tarafından kullanılır. Bu grafik ilk kez Japonlar tarafından geliştirilmiştir. Önemli bir teknik analiz yöntemi olan mum grafiği, belirli bir zaman aralığının açılış, en yüksek, en düşük ve kapanış fiyatlarını gösterir. Açılış ve kapanış fiyatları arasındaki fark borsada mum grafiği ile temsil edilir.
Mum grafiği gövde adı verilen bir kutucuktan ve bu gövdenin üstünde ve altında bulunan gölge adı verilen ince dikey çizgilerden meydana gelir. Kapanış fiyatı açılış fiyatının üzerindeyse beyaz bir gövde yeşil olur. Fiyat kapanışı açılışın altında olduğu zamanlar siyah bir gövde kırmızı olur.
Gövdenin boyutuna göre çeşitli anlamlar da yüklenebilir. Piyasada kararsızlık hali hakimse ve kapanış fiyatı ile açılış fiyatı aynı değerlerde ise bu duruma doji adı verilir.
Mum grafiklerini okumak ilk kez başlayacaklara karmaşık gelebilir. Mumların iki önemli kısmı bulunur. Bunlar; gövde (body) ve kuyruk/gölge (shadow) olarak adlandırılan alanlardır.
Mum gövdesi, sütun şeklindeki bir mum gibi görünür. Kuyruk kısmı ise mumun fitiline benzetilebilir. Kuyruk, yukarı ve aşağı uzanabileceği gibi bazen her iki uca da uzanabilir. Mumun gövdesi, belirlenen süre içindeki bazı temel bilgiler verir. Bunlar;
Borsada mumların anlamı piyasadaki çeşitli durumları ifade eder. Mumun gövdesindeki alt kısım kapanış fiyatını, üst kısım da açılış fiyatını işaret eder. Piyasadaki yükseliş ve inişler ise mum çubuğu renkleri ile temsil edilir.
Fiyat yükselişe geçtiği zaman renk yeşildir. Belirlenen zaman aralığında fiyatın düşmesi durumunda ise rengin kırmızı olduğu görülür.
Yatırımcıların bir grafik üzerinde ilgi alanlarına uygun olacak şekilde tercih edeceği çok sayıda mum formasyonu vardır.
Yatırımcının bir grafik üzerinde kullanabileceği pek çok mum grafik formasyonu bulunur. Piyasa analizi araçları gibi mum formasyonları da diğer tekniklerle birleştirildiği zaman oldukça faydalı hale gelir. Mum grafik formasyonları günlük, dalgalı ve uzun vadeli pozisyonlarda alım satımlar için kullanılır. Bazı mum formasyonları alıcılar ve satıcılar arasındaki denge hakkında bilgi verir. Bazıları ise dönüşü, devamlılığı ya da kararsızlığı gösterebilir.
Çekiç (Hammer)
Mum grafik türleri arasında bulunan çekiç, dip seviyelere inen fiyatın alımlarla yukarı çekildiği süreci tanımlamak için kullanılır. Çekiç, belirlenen aralıktaki zaman dilimine ait değişimi gösterir. Mumun altında yer alan kuyruk, yukarıdaki fitilden çok daha uzun bir çizgi çizer. Belirlenen zaman dilimi içinde yoğun satış görülmüş ve fiyatı yukarı çıkarmak isteyen yatırımcılar alımları artırmıştır.
Ters Çekiç (Inverted Hammer):
Çekiç deseninin tam tersi görünümü vardır. Yukarıda kalan fitil, mumun altındaki kuyruktan daha uzun bir çizgi çizerek hareket eder. Fiyatta düşüş görülebilir. Ancak belirlenen zaman dilimi süresince piyasanın daha yüksek seviyeleri test ettiği gözlemlenir. Artan satışlar fiyatın daha aşağıda kapandığı durumu ifade eder. Ters çekiç, fiyatın daha yüksek verilerini test etmeye istekli olduğunu gösterir.
Doji Mum Desenleri:
Mum grafik formasyonları arasında en çok rastlanan türlerden biridir. Belirlenen zaman sürecinde açılış ve kapanış fiyatları, birbirine çok yakındır. En bilinen doji mumunun dikey çizgileri uzun toplama işaretine benzer.
Ayı ve boğaların kararsızlığını işaret eden doji modelinde görülen ince çizgiler çok uzun olduğu zaman, trendin değişmeye yaklaştığı sinyalini verir.
Doji mum desenlerinde yükseliş gözlenmesi durumunda fiyatta düşüş, düşüş gözlenmesi durumunda ise yükseliş olacağı yönünde sinyal verilmek isteniyor olabilir.
Yükseliş trendi varsa düşüş, fiyatta aşağı yönlü trend gözlemleniyorsa yükseliş sinyali veriliyor olabilir. Uzun kuyruklar ise alım satım baskısıyla ilişkilendirilir. Buna göre karşı direnç geliştiği çıkarımında bulunulur.
Yusufçuk (Dragonfly) doji mumu:
Birbirine çok yakın hareket eden açılış ve kapanış fiyatları, belli bir zaman içinde yüksek fiyat dolaylarında gözlemlenir. Uzun kuyruk varsa yükseliş eğilimi olduğu yorumlanır. Grafiğin düşüş sürecinde tekrarlanması durumunda ise, fiyatın yukarı doğru yönelmesi gözlenebilir.
Mezar taşı (Gravestone) doji mumu:
Mezar taşı doji mumunda açılış ve kapanış fiyatları ya birbirine çok yakın ya da eşittir. Günün düşük seviyelerine işaret eder. Uzayan fitil düşüş eğilimini simgeler. Fiyat yükselişinin yaşandığı zamanlarda bu grafiğin gözlemlenmesi durumunda ise trendde ters dönme eylemi yaşanması muhtemeldir.
