Ekonomisi bozulan bir ülkenin para birimi diğer ülkelerin para birimleri karşısında değer kaybeder. Bazı ekonomik sıkıntılarda ise bu değer kaybettirme işlemi bilinçli olarak hükümet tarafından yapılır. Ekonomilerinde cari açıklar bulunan ülkeler, para birimlerinde değer kaybettirmeye giderler.
Kelime anlamı olarak değer düşürülmesi anlamına gelir. İngilizcede aynı anlamdaki devaluation kelimesinden dilimize geçmiştir. Hükümetler tarafından belirlenen oranlarda para birimine değer kaybettirmek anlamına gelir.
Çeşitli nedenlere bağlı olarak yabancı para yerli paradan daha değerli hale gelebilir. Sabit kur sistemi uygulanan veya istikrarlı kurları olan ülkelerde kur değişimleri hükümet tarafından alınan kararla uygulanır.
Dış ticaret açığı belirginleşen ülkeler diğer ülkelerin para birimleri karşılığında değer kaybettirmeye gider. Bir ülkenin para birimi sabit kur sistemleri doğrultusunda ödeme sıkıntısı yaşarsa devalüasyona gidilir. Bir devlet resmi para biriminin değerini bilinçli olarak düşürmek zorunda kalır.
Ülkelerin arasındaki siyasi krizler sonucu ülkeler döviz gelirlerinin artması için harekete geçerler. Bu durumlarda dış dengeyi sağlamak için döviz kurlarında değişiklik yapılmasına ihtiyaç duyulur.
İstikrarlı bir ekonomiye sahip olan ülkelerde devalüasyon görülmez. Ancak ülkelerin ekonomik durumları her zaman sabit olmaz. Daha çok ekonomisi geride kalmış ülkeler devalüasyona ihtiyaç duyar. Çünkü ithal mallara gereksinimleri vardır.
İthal edilmesi gereken ürünler pahalı ise ülke içi fiyatlar da yüksek olur. Devalüasyon ülkeler için son çarelerden biridir. Ülke içi fiyat artışlarını engellemek ya da belli bir seviyede tutmak için devlet tarafından önlemler almak gerekir.
İthalat rakamı ihracat rakamından yüksek ise ihracat arttırılır. Bu durumum ülkedeki dış ticaret açığının yaşanması anlamına gelir. Kötü giden ekonomi devalüasyon ile düzelir. Ancak başka sorunlar ortaya çıkar.
Devalüasyon yapmak durumunda kalan bir ülkede ithal malların fiyatı yükselir. Yerli malların fiyatlarında ise normalden fazla bir düşüş görülür. Devalüasyona bağlı olarak ortaya çıkan enflasyon sonucunda devletin satın alma gücü düşer.
Para talebi ve değer bedeli birbirine eşitlendiği için yabancı paralar ülke parası karşısında değer kazanır. Bu değer farkı çok yüksek rakamlarda olabilir. Ticaret dengelerinde gelişme görülse de bu gelişmeler kısa ya da uzun vadeli olabilir.