BİZE ULAŞIN
Cumhurbaşkanı kararı ile 4,5 ay önce Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) Başkanlığı'na getirilen Naci Ağbal, görevden alınarak yerine Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu atandı. Bu değişiklik kısa sürede piyasaları hareketlendirerek döviz, altın ve borsayı da etkisi altına aldı. Yüzde 15 oranında artan dolar/TL kurunun ardından gram altında dolardaki yükselişten etkilenerek yaklaşık 45 lira civarında arttı. Borsa İstanbul'da ise sabah saatlerinde iki kez devre kesici aktif oldu. TCMB'ndaki değişikliği ve piyasaların tepkisini değerlendiren Ekonomist Mahfi Eğilmez, yaşanan durumu “Akıl Dışılık Tuzağı” olarak tanımladı.
“Bir ülkede sürekli irrasyonel kararlar alınıyorsa irrasyonellik istikrar kazanmış olur ve insanlar kendilerini bu duruma uyarlamaya çalışırlar. Türkiye, istikrarsızlığı istikrarlı hale getiren, irrasyonelliği rasyonelleştiren bir yapı içinde görünüyor” diyen Ekonomist Mahfi Eğilmez, kur ve faiz üzerinden durumu anlatan bir yazı kaleme aldı.
İlk olarak Merkez Bankası Para Politikası Kurulu’nun faizi 200 baz puan artışla yüzde 19’a çıkarması, ardından ise yayınlanan Resmi Gazete ile aniden Naci Ağbal’ın görevden alınarak yerine Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu’nun atanması... Bu gelişmelerin ardından Asya piyasalarının ilk gününde TL’nin yüksek oranlı değer kaybetmesi…
Hazine eski Müsteşarı, Ekonomist Mahfi Eğilmez, bloğundaki Kendime Yazılar’da bu durumu rasyonellik-irrasyonellik bağlamında değerlendirdi.
Türk Lirası'nın değerini kaybetmesinin 'ihracatçının, turizmle uğraşanların, gelirlerinin çoğu yabancı parayla olduğu halde giderlerinin çoğu TL ile olanların ve varlıklarını yabancı parayla saklayanların' işine gelebileceğini aktaran Eğilmez, kur yükselişlerinin halkın büyük bir çoğunluğunu olumsuz etkileyeceğini belirtti.
Enflasyon oranlarına göre faiz oranlarının daha düşük olmasının yabancı para talebini artırarak kurların yükselmesine yol açabileceğini belirten Eğilmez, bu durumda yabancı paraya dayanmayan yatırımlar yapacak olanların olumlu etkileneceğini belirtti.
Tam tersi durumda yani, enflasyon rakamlarından faiz oranlarının daha yüksek olmasında ise kurun düşebileceğini belirten Eğilmez, bu durumda yabancı paraya dayalı yatırım yapacak olanları, yabancı para cinsinden borcu olanları mutlu eder yorumunda bulundu.
Eğilmez sürekli faiz artışının sürekli kur atışı olarak değerlendirilebileceğini yorumladı.
Kur artışı ve faizi eş zamanlı düşürmenin kolay olmadığını belirten Eğilmez, her iki durum için riskleri çözmenin önemli olduğunu belirtti.
Eğilmez açıklamasında, irrasyonel yaklaşımların süreklilik kazandığı bir ekonomide, istikrarı bozacak 'akıl dışı' davranışların insanların gözünde sürpriz oluşturduğunu belirterek, bu durumda insanların irrasyonel adımları normal kabul etmeye başladığını ve kendisini bu yeni duruma uydurmaya çalıştırdığını belirtti.
Eğilmez bu durumu ise 'Toplum ‘akıl dışılık tuzağına’ düşmüş demektir' tanımıyla yaptı.
Eğilmez açıklamasına şöyle devam etti; "Türkiye, istikrarsızlığı istikrarlı hale getiren, irrasyonelliği rasyonelleştiren bir yapı içinde görünüyor. Bu durum, tıpkı yastık altı altın ve döviz varlığı gibi ülkeyi krizlerde esnek bir konuma getiriyor gibi görünse de aslında ülkenin ileri gitmesinin önündeki en önemli engeli oluşturuyor.”
YAZININ TAMAMI İÇİN TIKLAYINIZ
