Kanunlara göre hem ev sahibinin hem de kiracıların birçok hakkı bulunuyor. Kirada 10 yıl detayı, yeni uygulanmaya başlanan süreli yüzde 25'lik zam sınırı ve kiracı ile ev sahibinin birbirine karşı sorumlulukları da bunlara bir örnek... Aynı zamanda kiracıya yardım da yapılıyor. Üstelik iki kira bedeli ödeniyor. İşte tüm detaylar...
Arsa malikleri veya bina sahipleri, kendi olanaklarıyla yeni bina yaptırabilir veya kat karşılığı bir müteahhitlik firması ile anlaşma sağlayıp yeni bina yaptırabilirler. Bunun için riskli yapı raporu, depreme dayanıksız yapı olması durumunda, eski binanın yıkılıp yeniden yapılması söz konusudur.
Kentsel dönüşüm dahilindeki bölgeler ya da kentsel dönüşüme başvuru yapılarak kabul edilen projeler için devlet desteği bulunuyor. Bu noktada, müteahhite verilen binadaki kiracı hakları önemli bir husus. Proje, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yürütülüyor. Yani binada kiracının olması durumunda, kiracıya bazı haklar tanınıyor.
Yeniden bina yapılır ya da müteahhitle anlaşılırsa, kiracıların konutu taliye etmesi gerekiyor. Kanun esaslarına göre, Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi yapılmışsa ve kiracı konuttan çıkmayı kabul etmiyorsa, mal sahibinin dava hakkı bulunuyor.
Kiracı verilen hak ise; yeni yapılacak binadan öncelik hakkıdır. Yıkılıp yeniden yapılan binada, iskan alındıktan sonra ilk bir ay içinde kiracıya, oturum isteği sorulur. Kiracı yeni binada oturmak isterse, öncelik ona aittir. Yeni binanın kirası, eski kira bedelinden yeni binanın özelliklerine göre belirlenir. Ayrıca yeni daire için depozito, hava parası gibi ekstra tutarlar istenilemez.
Kentsel dönüşün Devlet tarafından yapılıyorsa, kiracıya veya ev sahibine kira yardımı ve taşınma masrafları ödeniyor.
Yıkılıp yeniden yapılacak olan bina için kira yardımı müteahhit tarafından yapılır. Taşıma için nakliye masraflarını da müteahhit karşılar.
Riskli bina raporu alınan binalarda iki kira bedeli kira yardımı yapılıyor. Hasar söz konusu değil ise kiracıya farklı haklar veya kontrat süresi itiraz hakkı bulunuyor.