BİZE ULAŞIN
Sıcak para, faiz almak, borsada para kazanmak için bir ülkeye “şıp diye giren, şıp diye çıkan” paradır.
(1) Ne kadar ve ne zaman geleceği, çıkacağı belli değildir.
(2) Büyük ölçüde girince ülkede döviz fiyatını düşürür. Düşük fiyatlı döviz,ucuz ithalat kapısı açar. Ucuz ithalat üretimi bozar. Döviz açığını (cari açığı) büyütür.
(3) Ucuz döviz ihracatı zorlaştırır. Üretici malını ya düşük fiyatla ihraç eder, ya da ihracat yapamaz. Üretim geriler.
(4) Ülkeye faiz için, borsada kazanmak için fazla döviz girince, bu dövizler ülkenin alın teri karşılığı ortaya çıkan gelirine eklenir. Yenilir, yutulur. İnsanlar gelirinden fazla harcama şansı elde eder. Ülke sahte bir şekilde büyümüş görünür.
Sıcak paraya kapıları kapatabilecek durumda değiliz.
(1) Döviz gelirimiz gideri karşılamıyor. İlk 10 ayda ithalat gideri 147 milyar, ihracat geliri 92 milyar, ış ticaret açığı 55 milyar dolar.Turizm ve diğer gelirlerle azaltmışız ama, cari açık 35.7 milyar dolar. Kapatmak için döviz bulmak zorundayız.
(2) Bu açığı kapatmanın en sağlam yolu doğrudan yabancı sermaye. Bu kalıcı yabancı paradır. Fabrika yapmak, varlık satın almak için gelen paradır. 10 ay buradan 4.5 milyar dolar geldi. Açığı kapatmıyor.
(3) O zaman mecbur kalıyoruz, hisse senedi, bono satın almak için gelen dövize ve de dış borç bulmaya. Sonuçta “sıcak para” sorunu ortaya çıkıyor. Biz istiyoruz ki, borsaya, bonoya gelecek döviz zırt pırt girip çıkmasın. Kullanılan kredi uzun vadeli olsun.
(4) İlk 10 ayda portföy yatırımı olarak ülkeye 15.4 milyar dolar döviz girdi. Özel sektörde bankalar ve şirketler 25.2 milyar dolar kredi getirdi.
(5) Nereden geldiği belli olmayan döviz ile 10 ayda sermaye hareketi ile ülkeye giren toplam döviz 46.5 milyar dolar. Bizim döviz açığımız 35.7 milyar dolar. Demek ki 10 ayda ihtiyaç fazlası 10.8 milyar dolar döviz girdi. İşte bu da dolar fiyatını düşüren fazlalıktır.
Ne yapmak istiyoruz? Sıcak paraya kapıyı kapatamayız. Dünyada para bol. 46 milyar dolar dünya için fındık fıstık parası. Bizim için önemli. Ekonomi sıcak para ile ayakta, ‘gelsin de az gelsin’ diyoruz.
Bu sıcak para neden geliyor? Para kazanmak için geliyor. Döviz getirenlere başka ülkelere göre daha fazla kazandırıyoruz. ‘Gelmesinler’ diyerek borsayı kapatamayacağımız için faizi düşürmeye çalışıyoruz, ‘daha az yabancı para gelir’ diyoruz.
