Yabancılar resti çekti, BES’te hesap şaştı

Yabancı şirketlerin, “Gelirimiz düşerse Türkiye’den çıkarız” restinin etkili olduğu öğrenildi

Bireysel emeklilik sisteminde (BES) yönetim gider kesintisi ve fon işletim oranlarında yapılması düşünülen değişiklikler, yabancı şirketlerin Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’a ‘Türkiye’den çıkarız’ demesiyle yeniden şekilleniyor. Miliet'in haberine göre, Babacan’ı ziyaret eden bireysel emeklilik şirket yöneticileri, kesintilerle ilgili taleplerini iletti.
Babacan’a, katkı payının yüzde 8’i olarak uygulanan yönetim gider kesintisinin yüzde 2’ye, yüzde 3.65 olarak uygulanan fon işletim giderinin de kademeli olarak yüzde 1.8’e kadar çekilmesinin şirketlerin zararlarını artıracağı anlatıldı.

‘Zararlar artar’
Öğrenilen bilgilere göre, şirket yöneticileri Babacan’a, “Bu oranlar makul seviyelere çekilmezse şirketlerin zararları artar, dağıtım kanalları çalışamaz duruma gelir” dedi.

Yeniden hesaplanıyor
Öte yandan yabancı şirketlerin, “Türkiye’deki varlıklarımızı başka ülkelere kaydırabiliriz bu durumda” gibi söylemleri sonrasında Bakan Babacan, yabancıları ürkütmemek adına, kesintilerle ilgili olarak Hazine’ye taslak metnini yeniden şekillendirilmesi talimatını verdi.
Hazine şimdi kesintilerle ilgili olarak yeniden çalışıyor. Cari açığın azaltılması için Türkiye’deki tasarruf oranlarının artırılması gerektiğinden yola çıkan hükümet, bireysel emeklilik kanununda köklü değişiklikler yaparak, sistemi daha cazip hale getirmeyi amaçlıyor.

2011 SONU GETİRİLER
Yatırım aracı - Getiri (%)
Cumhuriyet altını 36
Dolar 22
Euro 18
Vadeli mevduat 7.9
Emeklilik fonları -0.1
İMKB -22

AMAÇ GETİRİLERİ ARTIRMAK
Fon getirilerinin artırılması amacıyla şirketlerin kesinti oranlarını müşteri lehine daha düşük seviyelere çekilmesi planlanıyordu. Ancak, bu değişiklikler emeklilik şirketlerinin gelirlerini azaltacaktı. Emeklilik şirketlerinin en büyük gelir kaynağını yönetim kesintisi, fon işletim gideri ve giriş aidatı oluşturuyor.
Yeni kurulan bir şirketin kâra geçişi 6-7 yıl olarak hesaplanıyor. Sistemin başladığı 2003 ve 2004 yılında kurulan şirketler yeni yeni kâra geçti. Ancak, daha sonra kurulan şirketler var.
Şu anda sektördeki fon büyüklüğü 18.5 milyar TL’yi, üye sayısı ise 2.9 milyonu aştı. OECD ülkelerinde bireysel emeklilik fonlarının GSMH’ya oranı yüzde 65’lerde, Türkiye’de ise yüzde 2.5 seviyesinde. Büyüme potansiyeli nedeniyle sektör, özellikle yabancıların iştahını kabartıyor.

BES’TE toplam fon tutarı 18.5 milyar TL

Şirket adı Fon tutarı (milyon TL)

Aegon Emeklilik 128
Allianz Hayat Emeklilik 649
Anadolu Hayat Emeklilik 4.000
Asya Emeklilik ve Hayat 9
Avivasa Emeklilik 3.777
Axa Hayat ve Emeklilik 3
BNP Paribas Cardif Emek. 537
Ergo Emeklilik ve Hayat 126
Finans Emeklilik ve Hayat 161
Garanti Emeklilik ve Hayat 3.102
Groupama Emeklilik 653
Halk Hayat ve Emeklilik 10
ING Emeklilik 994
Metlife Emeklilik ve Hayat 158
Vakıf Emeklilik 1.139
Yapı Kredi Emeklilik 2.983
Ziraat Hayat ve Emeklilik 144
Toplam 18.578

ŞİRKETLERİN 3 GELİR KALEMİ ETKİLENİYOR

YÖNETİM GİDER KESİNTİSİ: Fonun yönetimi karşılığında emeklilik şirketine ödenen gider kesintisinin yasal üst sınırı katkı payının yüzde 8’i olarak uygulanıyor. Şu anda sektörde yönetim gider kesintisinin ortalama uygulanma oranı yüzde 2.9 seviyesinde. Bazı şirketler, yüzde 1, bazıları ise yüzde 7’ye varan oranları kullanıyor. Hazine bu oranı yüzde 2’ye düşürmeyi planlıyordu.

FON İŞLETİM GİDERİ: Fon portföyünün giderlerini karşılamak üzere, net varlık değeri üzerinden hesaplanan fon işletim gider kesintisinin yıllık yasal üst sınırı yüzde 3.65 oranında. Bunun yıllık olarak önce yüzde 0.9 ile yüzde 2.2’ye, daha sonra ise yüzde 0.7 ile yüzde 1.8’e çekilmesi planlanıyordu. Fon işletim gider kesintisi uygulamasının 2011 yılı ortalaması yüzde 2.9 seviyesinde.

GİRİŞ AİDATI: Emeklilik şirketleri, katılımcılardan şu anda brüt asgari ücretin yarısını aşmayacak şekilde giriş aidatı alıyor. Ancak, birçok şirket bunu 5 yıla bölüyor, bazıları ise erken çıkışlarda alıyordu. Bunun brüt asgari ücretin 10’da birine düşürülmesi planlanıyordu.