BİZE ULAŞIN
Emekli aylıkları kişinin yıllara göre çalışma sayısı ve ödenen prim günü gibi birçok duruma göre değişiyor. Aylık emekli maaşın neye göre artıp neye göre azaldığını Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Kaya, CNN TÜRK'te canlı yayında anlattı. Peki emekli aylığı nasıl hesaplanır?
Bir kişinin emekli aylığı hesaplanırken ödenen prim gün sayısı ve çalışanların çalıştıkları iş yerinin haklarına ödediği esas kazançlar, alınacak aylık emekli maaşını etkiliyor. Tabii bir de kişinin çalıştığı yıllar da önemli. Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Kaya, "3 dönemi ayrı ayrı değerlendirmek gerekiyor. 2000 öncesi ayrı değerlendirilir. 2000 ile 2008 arası ayrı değerlendirilir. 2008 sonrası ise ayrı değerlendirilir. 2000 öncesi aylık bağlama oranımız yüzde 75, 2000 ile 2008 arası aylık bağlama oranımız yüzde 65, 2008 sonrası ise yüzde 45" dedi.
Yıllara göre aylık emekli maaşının etkilendiği faktörler de değişiyor. Özgür Kaya, "Aylık bağlama sistemimize bakıldığında 2000 öncesi gösterge ve katsayı etkili olurken, 2000 ile 2008 arası ortalama yıllık kazanç etkili olmaktaydı. 2008 sonrası ise bu sefer ortalama aylık kazanç üzerinden hesaplamaları yapıyoruz" ifadelerini kullandı.
Peki, 6 bin 800 gün prim ödemiş ve 25 yıllık sigortalılık süresi olan 53 yaşındaki biri bu tabloya göre ne kadar aylık maaş alır? Özgür Kaya, "25 yıllık sigortalılık süresi diyelim ki 53 yaşında da emekli olacak. Bugünkü şartlara göre baktığımızda bu kişiye bağlanacak olan ortalama aylığımız 4 bin civarında olacaktır" yanıtını verdi.
2008 sonrası günü fazla olan birinin aylık bağlanacak emekli maaşının artması, kişinin ortalama aylık kazancı ile doğru orantılı. Sosyal Güvenlik Uzmanı Kaya, "Eğer bu 7 bin lira, 8 bin lira, daha yüksek 16-17 bin lira çıktığını varsayarsak, bu sefer alacağı emekli maaşı 4 bin lira, 3 bin lira yerine bu yaklaşık olarak 6 bin 500 liraya kadar çıkmış olacak" diye konuştu.
Aylık ne kadar emekli maaş alacağını merak edenler için hangi yıllar arasında ne kadar çalıştığı duruma etki ediyor. Kaya, "Sizin çalışmalarınız hangi döneme daha fazlaysa aylık bağlama oranını ona göre düşürüyor, ona göre de arttırmış oluyor" dedi.
