Borsaya İslami endeks geliyor

İMKB’de İslami endeks için çalışma başlatıldı. Bu endekste hangi şirketlerin hisse senetleri satılacak.

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Başkanı Hüseyin Erkan, borsaya son 1 ayda, 1 milyar doların üzerinde net sermaye girişinin olduğunu bildirdi. 2008 yılında ikinci el piyasadan çıkan paranın hisse senetlerinde 3 milyar dolar civarında olduğunu belirten Erkan, “Net olarak ise 1,5 milyar dolar civarında” dedi.

Erkan, AA muhabirinin sorularını yanıtlarken, 2008’de çıkan paranın 3 milyar dolar olduğunu, bunun 1,5 milyar dolarının da Türk Telekom’un halka arzından gelen paradan kaynaklandığını, net olarak bakıldığında ise hisse senetlerinde 1,5 milyar dolar civarında bir para çıkışı görüldüğünü kaydetti. Borsadan 2009’da çıkış değil, net girişlerin yaşandığına dikkat çeken Erkan, girişlerin çoğunun son 1,5 ayda gerçekleştiğini ifade ederek, “2009’da ilk başta 300-500 milyon dolarlık bir çıkış vardı. Ama son 1 ayda, tekrar 1 milyar doların üzerinde giriş oldu” diye konuştu.

İSLAMİ ENDEKS
Erkan, İslami kriterlere uygun faaliyet gösteren şirketlerin hisse senetleri üzerinde çalıştıklarını kaydederek, ancak bunun sadece İslami ülkelerden gelmek zorunda olmadığını, bütün büyük borsaların bu tip prensiplerle ya da bunlara uygun çalışan şirketlerin menkul kıymetlerine açık durumda olduğunu söyledi.

Uluslararası endeks kurucularının çıkarmış olduğu 100’ün üzerinde İslami endeks bulunduğuna işaret eden Erkan, şöyle devam etti: "Bunlar, İslami prensiplere aykırı olmadan çalışan şirketlerin hisse senetlerinin bir araya geldiği endeksler. Fakat yaptığımız çalışmada gördük ki bu endekslerin içeriğinde yüzde 90’nın üzerinde tamamen batılı ülkelerin, gelişmiş ülkelerin hisse senetleri var. Yani İslam ülkeleriyle alakası olmayan, İslami prensipleri özellikle esas edinip, çalışmayan şirketlerde var. Ama kriterlere uyduğu için gayet rahatlıkla girebiliyorlar.
Biz de dedik ki, ’biz Müslüman ülkeyiz, çevremizde İslam ülkeleri var. Bizim ülkelerimizden yeterince temsil yok o İslami endekslerde. Özellikle o tip şirketlere yatırım yapmak isteyen bir kesim de var, özellikle Ortadoğu’da. Onlara da hizmet vermesi için buna bir ön ayak olalım’ dedik. Dünyada faaliyet gösteren Dow Jones gibi kurumlarla görüşüyoruz. Endeks yapıcısıyla anlaşacağız. Endeks yapıcıya biz önerdik. Sadece Müslüman ülkelerden gelen hisse senetlerini alabileceğiniz bir endeks çıkarabilir misiniz? ’Çok rahat çıkarırız’ dediler. Yeter ki bütün borsalar bizimle işbirliği yapsınlar. Yani, ’dataya erişim konusunda sorun yaşamayalım biz çıkarırız’ dediler. Onun çalışmasını yürütüyoruz şu anda.”

Erkan, bu endekslere dayalı borsa yatırım fonları oluşturmayı düşündüklerini belirterek, söz konusu borsa yatırım fonlarının çeşitli ülkelerdeki borsalarda kote olacağını, isteyenin onlara da yatırım yapacağını söyledi.

Bu yatırım fonlarına sadece Müslüman yatırımcıların yatırım yapmadığına dikkati çeken Erkan, bu fonlara ilişkin Vatikan’ın bile açıklamasının bulunduğunu, Vatikan’ın, “bu tip prensipler bizim de prensiplerimizdir, biz de bu tip şirketlere ve menkul kıymetlere yatırım yapmak istiyoruz ve yapıyoruz da” dediğini kaydetti.

Erkan, endeks ile ilgili olarak bir endeks yapıcıyla görüştüklerini bildirerek, “Biz borsalar olarak hem fikiriz bu konuda. Ön çalışmayı yaptık, sonuçları aldık onlardan. Dolayısıyla endeks yapıcıyı belirlediğimiz andan itibaren bunu yapacağız. Bu yıl içinde, epey bir aşama kaydederiz diye düşünüyorum” dedi.

İSLAMİ ENDEKS KRİTERLERİ
İslami endeks için çeşitli kriterler bulunduğunu belirten Erkan, “Domuz eti içeren mamuller üretmeyen, ticari konularda kredi kullanıp da faiz giderleri toplam giderler içinde büyük bir rakam oluşturmayanlar, gelirleri arasında yine faize dayalı enstrümanlardan elde etmiş olduğu gelirleri toplam içindeki payının yüzde 15’i geçmemesi gibi kriterler var” diye konuştu.

ATİNA BORSASI
İMKB Başkanı Erkan, Atina Borsası ile benzer bir çalışma yaptıklarını, çalışmanın aşağı yukarı bir yıl sürdüğünü, Atina Borsası ile yapılan endeksin çok yakında bitirileceğini bildirdi ve “Kontratı birkaç hafta içinde imzalar imzalamaz, ilan etmeye başlayacağız” dedi.

LİKİDİTESİ DÜŞÜK ŞİRKETLER
Erkan, sürekli müzayede sisteminde herkesin alım ve satım emirlerini piyasaya getirdiğini, bu çerçevede likit olan ve likit olmayan hisse senetlerinin ortaya çıktığını kaydederek, likitide eksiği görülen hisse senetlerinde, birer piyasa yapıcısı önererek, piyasa yapıcılar nezdinde, piyasanın likitideye kavuşmasını öngördüklerini bildirdi.

Piyasa yapıcıların her zaman için bir alış ve bir satış emrini mutlaka bulunduracaklarını anlatan Erkan, şunları söyledi: "Bunların tabii limitleri var. Onları da zor bir duruma sokmayacak şekilde belli limitleri ve kriterleri var. Bu eğer gündeme gelir de başarılı olursa, likitidesi az olan şirketlere de belli bir likitide getireceğimizi öngörüyoruz.

Diyelim ki piyasa yapıcısı bulamadık ve hakikaten de likitidesi çok düşük. O zaman da sadece seans başında bir açılış, seanstan sonra kapanış, 2. seans başında yine bir açılış ve kapanış şeklinde. Yani günde 4 defa fiyat belirleme seansları yapacağız. O belirlenen fiyatlardan da işlemlerin gerçekleşmesini sağlayacağız. Dolayısıyla yine alım-satımlar olacak ama çok sığ olanlarda sorunlar yaşadığımız için bu sorunları da böyle müzayedelerle aşacağımızı düşünüyoruz.”

Erkan, buradaki amacın o şirketlere belli bir likitideyi getirmek ve çok sığ olan bu kağıtlarda manipülatif (yönlendirici) işlemleri engellemek olduğunu belirterek, “Çünkü gözetim faaliyetlerimizin yüzde 95’i tamamen likitidesi çok düşük olan kağıtlar üzerinde yapılan işlemlerin üzerinde. Halbuki bunların da toplam piyasa işlemleri içerisindeki ağırlığı bindelerle ölçülüyor. O kadar da düşük olmasına rağmen bütün gözetim çalışmalarımız bunlar üzerine. Böyle bir fiyat belirleme seansı yaptığımızda hiç bunlara da gerek kalmadan çok rahatlıkla fiyatlar belirlenebilecek” şeklinde konuştu.

"BANKACILIK KESİMİNİN LİKİDETESİ VE KARLILIĞI YÜKSEK"
İMKB Başkanı Erkan, küresel finansal krizin olumsuz etkilerine karşı dünyada olduğu gibi Türkiye’de de belirli paketlerin açıklandığını ve önlem paketlerinin etkilerinin yavaş yavaş görülmeye başladığını söyledi. Bu beklentiler çerçevesinde borsada da son birkaç aydır yeni alımlar geldiğini ve piyasanın yükseldiğini ifade eden Erkan, Türkiye’nin de bu krizden yine sınırlı bir şekilde etkilendiğini ve etkilerin henüz bitmediğini belirtti. Erkan, Türkiye’de bankacılık kesiminin krizin olumsuz etkilerinden fazla etkilenmediğine, bankacılık kesiminin likitidesinin ve karlılıklarının yüksek olduğuna işaret etti.

Önümüzdeki günlerde, uluslararası güven ortamının tekrar kazanılmasıyla birlikte, hem bankacılık kesiminin daha rahat hizmet verebileceğini, hem dışarıdan gerektiğinde daha rahat sendikasyon kredileri alabileceğini kaydeden Erkan, “Onları da Türkiye’deki yatırımcılara ve ihtiyacı olanlara aktarabilecek duruma gelecekler. Bu da tabii ki Türkiye ekonomisinin güçlenmesi ve hızlı bir şekilde düzelmesi için gerekli yakıtı sağlayacak” dedi.

"YATIRIMCILARIN BORSAYA GÜVENİ DEVAM EDİYOR"
Erkan, yatırımcıların borsaya güveninin devam ettiğini, sadece yerli değil, yabancı yatırımcıların da güveninin sürdüğünü bildirdi. İMKB’de yabancı yatırımcıların ağırlığının hala yüzde 63 seviyelerinde olduğunu kaydeden Erkan, "Aşağı, yukarı 1 milyar doların üzerinde yeni net sermaye girişi olmuştur son bir-1,5 ay içinde" dedi.

ANADOLU’DAKİ ŞİRKETLER
Erkan, Anadolu’daki şirketlerin borsaya getirilmesine ilişkin soruyu yanıtlarken de bu konu ile ilgili çeşitli girişimlerinin olduğunu, en son olarak şehir endeksini gündeme getirdiklerini anımsattı.

Bu kapsamda, Anadolu’daki şehirlerden asgari 5 şirketin borsaya gelmesi durumunda, o şehirle ilgili özel bir endeks kuracaklarını ve o özel endekse dayalı birer borsa yatırım fonunun kurulması için de çeşitli kuruluşlarla görüşmeler yapacaklarını anlatan Erkan, “Böylece o ilde yaşayanlar veya o ilden gelip de başka şehirlerde yaşayanlar kendi ilindeki şirketlere doğrudan yatırım yapma imkanına kavuşacaklar. Bir pay alarak belki de 5 tane asgari şirkete ortak olmuş olacaklar. Bu da yeni bir girişimdir. Dünyada pek bir benzeri yoktur. Görüştüğümüz yerlerde de kurumla ilgili olumlu geri dönüşler aldık” diye konuştu.