2007’de olduğu gibi 2008’de de rekor düzeylerde beklenen net doğrudan yabancı sermaye girişleri, Türkiye’nin son yıllarda hızla büyüyerek rekor düzeylere ulaşan cari işlemler açığına karşı büyük ölçüde can simidi olmaya devam edecek.
Ancak cari açıkta hızlı büyüme sürerken, 2006’da rekor düzeye ulaşan doğrudan sermaye girişlerinin bu yıl ve 2008’de bir miktar hız keseceği; geçen yıl cari açığın yüzde 58’i düzeyinde gerçekleşen net giriş tutarının bu yıl yüzde 56’ya gerileyeceği, 2008’de ise yüzde 42’si düzeyinde kalacağı bekleniyor.
Geçen yıl 19 milyar dolarla rekor kıran net doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının, bu yıl da 18.5 milyar dolar düzeyinde gerçekleşeceği tahmin ediliyor. 2008 yılında ise doğrudan yabancı sermaye yatırımı olarak Türkiye’ye 18.5 milyar dolarlık giriş kaydedilirken, 2 milyar dolarlık çıkışla birlikte net doğrudan yatırımın 16.5 milyar dolar olacağı öngörülüyor.
Buna göre 2005 yılında yüzde 39.4 olan, 2006’da ise yüzde 57.8’e ulaşan doğrudan yatırımların cari işlemler açığını karşılama oranı, bu yıl yüzde 55.7 düzeyinde oluşacak. Söz konusu oran net giriş tutarının azalacağı, buna karşılık cari açığın büyümeye devam edeceği 2008 yılında ise yüzde 42.1’e kadar düşecek.
2005 yılındaki 22.6 milyar dolarlık düzeyinden, 2006’da 32.9 milyar dolara çıkan cari açığın, bu yılın sonunda da 33.2 milyar dolar düzeyinde oluşması bekleniyor. 2008 yılı için öngörülen cari açık düzeyi ise 39.2 milyar.
2008 HEDEFLERİ
Cari açığın 39,2 milyar dolara yükseleceği 2008 yılında 16.5 milyar dolarlık doğrudan sermaye girişinin yanı sıra portföy yatırımları yoluyla 2.7 milyar, ağırlıkla dış kredi kullanımı olmak üzere “diğer yatırımlar” kaleminde de 23.9 milyar dolarlık giriş bekleniyor. Buna göre 2008 için öngörülen rezerv hariç net sermaye girişi 43.1 milyar dolar.
2005-2007 döneminde daha çok özelleştirme, birleşme ve satın alma şeklinde gerçekleşen doğrudan yatırımlar kaleminde, 2008 yılında ise yeni (greenfield) yatırımların oranının artması bekleniyor.
SON İKİ YILDA CAN SİMİDİ OLDU
2008 Programında, uygulanan ekonomik programla sağlanan makroekonomik istikrar ortamında, 2007 yılında Türkiye’ye gerçekleşen yüklü miktarlardaki doğrudan yabancı sermaye girişlerinin hızla büyüyen cari açığın finanse edilmesinin yanı sıra, resmi rezervlerde de önemli bir artış sağladığı vurgulandı.
2006 yılında sermaye ve finans hesabında (rezerv hariç) gerçekleşen net girişin yüzde 18,9 oranında portföy yatırımlarından oluştuğu, bu oranın 2007’de yüzde 11,4 olarak gerçekleşmesinin öngörüldüğü bildirildi.
Bankacılık dışı özel kesimin yurt dışından kullandığı kredilerde yaşanan artış sonucunda, diğer yatırımların toplam finansman içindeki payının arttığı da vurgulandı.
2006 yılı öncesine göre cari açığın finansmanında özel sektör kaynaklı kalemlerin ağırlığının arttığı, 2007 yılında kamu kesimi IMF’ye yapılan geri ödemelerle beraber net dış borç ödeyicisi konumuna geçerken, cari açık ve rezerv artışının özel kesim tarafından finanse edildiği kaydedildi.