Domates karaborsada

**Türkiye'de ülke genelinde örtüaltı ve açık alandaki tüm domates üretimini saran Tuta Absoluta zararlısı ve Avrupa'dan gelen talep patlaması nedeniyle, domates kıtlığı yaşanıyor. Piyasadaki domates kıtlığı ve fiyatların yüksek olması özellikle Anadolu'da domatesi karaborsaya düşürmüş durumda.

**

İstanbul'un sebze ve meyvede bir toplama merkezi haline dönüştüğünü ifade eden Türkiye Meyve Sebze Komisyoncuları Derneği (TÜMESKOM) Başkanı Burhan Er, "Anadolu'nun çeşitli illerinde yetiştirilen bütün domatesler İstanbul'a yollanıyor. Anadolu'da domates üretiminin iyi olduğu iller bile ürettikleri domatesleri İstanbul'a gönderdiği için kendi taleplerini karşılamakta zorlanıyorlar" dedi.

Aydın'da kendi ihtiyacı için bile domates bulamadığını anlatan Er, "Kendi işçilerim, eşim ve dostum için bile Aydın ve civar illerinde domates bulamadım ve İstanbul'dan getirttim. Aydın gibi domates üretiminin başarılı olduğu Ege ve Akdeniz bölgelerinde şu anda domates bulamıyorsunuz. Olan domateslerde karaborsaya düşmüş durumda" dedi.

TARIM ÜLKESİYİZ AMA POLİTİKAMIZ YOK
Aynı zamanda Dünya Haller Birliği'nin de üyesi olan Burhan Er Türkiye'de bir tarım politikasının olmadığına değinirken, "Tarım ülkesiyiz ama bir tarım politikamız yok. Tarımda planlı bir üretim ve pazarlama staratejimizin olması ve gerekli teşviklerle çiftçilere destek olunması gerekiyor. Özellikle bazı ürünlerde çiftçiler neyi ne zaman ekmesi gerektiğini bilmiyor" şeklinde konuştu.

İZLANDA'DAKİ YANARDAĞ PATLAMASI DA ETKİLİ OLDU
2010 yılının başlarında İzlanda'da meydana gelen yanardağ patlamasından Avrupa tarımının çok büyük zarar gördüğünü ifade eden Burhan Er, "Tarımda iyi olan Avrupa ülkelerinin mahsulleri büyük zarar görünce, en yakın coğrafya olarak Türkiye'ye yöneldiler. Özellikle Avrupa'dan Türkiye'ye tarım ürünleri talebinin büyük oranda artacağı daha Haziran ayından belliydi. Katıldığım uluslararası fuarlarda ülke hallerinin başkanlarının bu yönde bize talepleri oldu. Bu talepler gelince serbest piyasa koşulları gereği iyi domateslerin hepsi Avrupa'ya gitti. İhracat yapılmasın demiyorum ama yapılan ihracat sebebiyle de şimdi iç piyasada talebe cevap verilemiyor" dedi.

FİYATLAR YÜZDE 200 DÜŞEBİLİR AMA...
Seralarda bir ay geç ekilmesinin de yaşanan sıkıntıda payı olduğunu ifade eden Er,"Seralardan domatesin Kasım başında piyasaya girmeye başlayacağını düşünüyorum. Fakat seralardan gelen bu domateslerde Avrupa'ya giderse fiyatlarda çok büyük bir değişiklik olmayacaktır. Eğer seralaradan gelen domatesler iç piyasaya sürülürse fiyatlarda yüzde 200'lük bir düşüş bekliyorum" dedi.

"DOMATES ALTIN YILINDA AMA KARABORSADA"
Antalya Büyükşehir Belediyesi Toptancı Hali´nde domatesin fiyatı 3,5- 4 TL aralığında seyrederken, market ve pazarlarda ise 6 TL´ye kadar yükseldi. Antalya´da örtüaltında 1 ay gecikmeli dikim yapılması nedeniyle bugünlerde piyasaya çıkması beklenen sera domatesi 10 Kasım´a kadar beklenecek. Türkiye 1 ay boyunca domates kıtlığı yaşayacak. Zararları nedeniyle özellikle açık alanda çok ciddi rekolte düşüklüğü olduğuna dikkat çeken Antalya Ticaret ve Sanayi Odası Yaş Meyve ve Sebze Komitesi Başkanı Mustafa Küçükoğlu, "Rekolte düşüklüğü ile talebe cevap verilememesiyle fiyatlar yükseldi. 1 ay daha maalesef istenilen kalitede domates bulamayacağız. Fiyat da yükselmeye devam edecek. Domates altın yılını yaşıyor, resmen karaborsada" dedi.

Ziraat mühendisi Selçuk Usta, üretim periyodunun kaymasının yanı sıra, bir çok üreticinin zararlı yüzünden patlıcan, biber gibi farklı ürünleri seçtiğini söyledi. Tuta Absoluta zararlısı öncesinde dönümde 8 ton olarak alınan ürün miktarının şimdi 2 ton zor alınabildiğini belirten domates ihracatçısı Recep Özkul, "Bir kasa domates içinden salata yapacak iki tane sağlam domates çıkartamadık" dedi.

SON ZAM ŞAMPİYONU: DOMATES
Eylül ayında zam şampiyonu unvanı, hem üretici fiyatlarında hem de tüketici fiyatlarında domatesin oldu. Tüketici Fiyatları Endeksi kapsamındaki mal ve hizmetler içinde Eylül ayında en yüksek fiyat artışı yüzde 57.16 ile domateste yaşanırken, Üretici Fiyatları Endeksi’nde de fiyatı en çok artan ürün yüzde 36.87 ile domates oldu. (DHA)