Eylül ayının Merrill Lynch Fon Yönetileri Araştırması'na göre küresel bazda ekonomik durgunluk beklentisi hızla tırmanırken riskten kaçış en yüksek noktaya ulaştı.
Bu ay araştırmaya katılanların yüzde 61'inin önümüzdeki 12 ay içinde durgunluk olacağına inanması, küresel ekonominin geleceğiyle ilgili korkuları açık şekilde ortaya koyuyor. Bu korkuların yansıması sonucu yatırımcılar bugüne kadar görülmemiş bir boyutta riskten kaçış psikolojisi içine girdiler ve araştırmanın Risk ve Likidite sepeti de son on yılın en düşük düzeyine indi.
ABD'de Federal hükümetin (FED'in) Fannie Mae and Freddie Mac'e el koymasının ardından ve ancak Lehman Brothers'ın çöküş haberleri piyasalara yansımadan önce yapılan araştırmanın sonuçlarına göre yatırımcılar daha korumacı (defansif) stratejilere yönelirken yatırım vade ufuklarını da kısalttılar. Araştırmaya katılanların, Ağustos ayına kıyasla ikiye katlanan yüzde 39'luk bir kesimi ortamı olumsuz olarak değerlendirirken likidite (pazar derinliği ve alım satım kolaylığı) durumu da giderek kötüleşti. Güven ortamına kaçışa dikkat çeken araştırmaya göre yatırımcıların tahvil portföyleri son on yıldır ilk kez gösterge üstü pozisyona geçti.
Merrill Lynch Avrupa Hisse Senedi Piyasaları Baş Stratejisti Karen Olney'a göre "Yatırımcılar, ortada durgunluk tehlikesi varken ve bankacılık sistemi bu kadar baskı altındayken enflasyonu önemsemiyorlar bile. Açık bir şekilde para politikalarının çok sıkı olduğunu ve faizlerin aşağı çekilmesi gerektiğini belirtiyorlar."
AVRUPA PAZARINA KARŞI TAVIR KÖTÜLEŞİYOR
Küresel varlık plasiyerlerinin, araştırma tarihindeki en negatif değeri olan yüzde 50'si Avrupa'da gösterge altı konuma kayarken yatırımcılar Euro bölgesini küresel anlamda en az favori olan bölge olarak görüyorlar. Aynı şekilde şirket karlarının beklentisi açısından da Euro bölgesinin diğer tüm bölgelere kıyasla daha az favori olduğunu söylüyorlar. Dünyanın diğer bir çok yöresindekilere kıyasla Avrupalı yatırımcılar daha büyük bir depresyonda gibi görünüyor ve geçtiğimiz üç ay içerisinde gittikçe daha temkinli (ayı piyasası) tavırları içerisine giriyorlar. Önümüzdeki 12 ay içinde Avrupa'da durgunluk yaşanacağını öngörenlerin oranı Haziran ayında yüzde 13 iken bu oran Eylül'de üçte ikiden fazla (yüzde 68).
Beklentiler 2001 yılında görülen alt seviyelere indiğinden Avrupalı yatırımcıların enflasyon konusundaki görüşleri de radikal biçimde değişti. Haziran ayında yüzde 32'lik bir kesim önümüzdeki 12 ay içinde enflasyonun artacağını öngörüyordu. Şimdi ise yüzde 69 enflasyonun düşmesini bekliyor. Dolayısıyla Avrupa Merkez Bankası'nın faizleri indirmesi yönünde iştahlar artmış durumda. Katılanların yaklaşık üçte ikisi (yüzde 65) Avrupa'daki para politikalarının çok sıkı olduğu inancında ki böyle düşünenlerin oranı Ağustos ayındaki yüzde 36'ya göre hayli artmış durumda.
Karen Olney'e göre "Bu korkular sektör popülariteleri konusunda da çok sert hareketlere neden oldu. Avrupa'lı fon yöneticileri artık düşük riskli sektörlere yöneliyorlar ve emtia pozisyonlarından çıkarak Yiyecek ve İçecekler üstüne yoğunlaşıyorlar."
Ağustos'tan Eylül'e en büyük sektörel kayma, her ikisi de gerileme dönemlerinin yüksek riskli sektörleri olarak görülen temel kaynaklar ve kimyasallar hisselerinden çıkmak oldu. Daha bir ay önce Avrupa'daki araştırmaya katılanların yüzde 11'i gösterge üstü konumdayken bugün yüzde 37'si, yüzde 47'lik bir düşüş göstererek Temel Kaynaklar'da gösterge altı pozisyona geçti. Son yirmi yıldır risk iştahına karşı en negatif korelasyonu sergileyen Yiyecek ve İçecekler sektörü güvenli bir liman olarak görüldüğünden en büyük artışı yaşadı.
Ağustos ayında, yatırımcıların yüzde 26'lık kesimi sektörde gösterge altı pozisyonda iken bugün yüzde 2'si gösterge altı konumda.
HER DÖRT HEDGE FONUNDAN BİRİ HİSSE SENETLERİNİ AÇIĞA SATIYOR
Hedge fonları, risk iştahları çok az olduğundan, hisse senetlerinde akut düzeyde ayı pozisyonu tercih etmeye başladılar. Araştırmaya katılan hedge fonlarının Ağustos ayında yüzde 6'sı hisse senetlerinde açık pozisyon taşırken bu ay her dört hedge fonundan biri (yüzde 24) hisse senetlerinde net açık pozisyon taşıdığını belirtti.
Hedge fonları aynı zamanda kaldıraçlarını da azaltıyorlar veya azaltmaya zorlanıyorlar. Brüt varlıkların borca göre ağırlıklı ortalama oranı Ağustos'taki 1.2 düzeyinden Eylül'de 1.0'a düştü. Soruyu cevaplayanların yarısından fazlasının kaldıraç oranı da 1.0'in altında.
GELİŞEN PİYASALAR REKOR DÜZEYDE GÖSTERGE ALTI POZİSYONA KAYDI
Düşen emtia fiyatları, küresel büyüme endişeleri ve gelişen piyasa ekonomilerinde ortaya çıkan enflasyon korkuları nedeniyle yatırımcılar gelişen piyasaların hisse senetlerinde 2001 yılından bu yana en düşük gösterge altı pozisyonlara kaydılar.
Merrill Lynch Küresel Gelişen Piyasalar Baş Stratejisti Michael Hartnett'e göre "bu varlık sınıfına daha olumlu yaklaşımların gelişebilmesi, emtia fiyatlarında istikrarın sağlanmasına ve özellikle gelişen piyasalarda para politikalarının gevşetilmesine bağlı."
Katılımcıların yüzde 62'si Çin ekonomisinin önümüzdeki sene zayıflamasını öngörüyor ki bu araştırma tarihin en kötü değeri.
Harnett, "Önümüzdeki dönemde gelişmekte olan piyasaların hisse senetlerinde görülecek büyük hareketler Çin hükümetinin ekonomik politikalarını ne kadar hızla gevşeteceğine bağlı", sözlerini ekledi.
Merrill Lynch Yerel Piyasalar Stratejisti Benoit Anne ise "ABD'deki finansal kuruluşların devasa boyuttaki problemleri, gelişen piyasaların para birimleri üzerinde olumsuz etki yapıyor. Bu son olaylar büyük ihtimalle daha da büyük bir riskten kaçışa neden olacak ve gelişen piyasaların para birimlerinde keskin düzeltmelere neden olacak" görüşlerini iletti.