Türkiye, küresel krizin etkisinde girilen 2009'un ilk keskin virajını bu ay dönecek. IMF Heyeti, 8 Ocak sabahı hazineden sorumlu Devlet Bakanı Mehmet Şimşek'le bir araya gelecek.
Fon'la çizilecek programın içeriği ve kredi desteği ekonominin de yönünü belirleyecek. Masaya yatırılacak kritik konuların başında ise yeni teşvik paketi, vergi indirimli talepleri, kamu yatırımları, sağlık harcamalarında kısıntı, reel sektör borçlarının yapılandırılma, esnek çalışma modeli geliyor.
Türkiye ile IMF arasında "ümük sıkma" polemiğine kadar varan pazarlıkların ardından yeniden masaya oturuluyor. Piyasaların gözü kulağı Fon ile yapılacak yeni Stand-by Düzenlemesi'ne çevrildi.
İŞTE 10 KRİTİK KONU
Hükümet, IMF ziyareti öncesinde bütçede 13 milyar TL'ye varan kısıntıya giderken, perşembe günü başlayacak görüşmelerde ön plana çıkacak 10 kritik konu şöyle:
YENİ TEŞVİK PAKETİ: Hükümet, yeni bir teşvik paketi üzerinde son rötuşları yapıyor. Teşvikler kademelendirilecek ve il sayısı yeniden belirlenecek. SSK prim yükünün aşağı çekilmesi, vergilerde indirim öngörülüyor. IMF ise büyümenin yavaşlayacağı varsayımıyla reel sektöre yönelik teşviklerde temkinli davranılmasını istiyor.
ELEKTRİK TARİFELERİ: Fon, daha önceki yıllarda olduğu gibi KİT'lerin zarara uğratılmaması için elektrik ve doğalgaz zamlarının ertelenmemesi istiyor. Elektrikte maliyet bazlı tarifenin yaygınlaştırılmasını öngörüyor. Ancak, doğalgaz ve elektrik zamlarına yönelik kamuoyu tepkisi hükümeti rahatsız ediyor.
BELEDİYE GELİRLERİ: Otopark vergisi ile gündeme gelen Belediye Gelirleri Yasası konusunda Fon'un görüşü alınacak. Bu arada IMF, mahalli idarelere kaynak aktarımında 600-700 milyon TL daha kısıntıya gidilmesini istiyor. Ancak yerel seçimler öncesi Hükümet buna sıcak bakmıyor.
ESNEK ÇALIŞMA MODELİ: İşsizliğin artmasını önlemek amacıyla esnek çalışma modeli öneriliyor. IMF'nin de istediği esnek çalışma modeli konusunda sendikaların tepkisi biliniyor.
KIDEM TAZMİNATI FONU: İşverenlerin üstündeki kıdem tazminatı yükünün kaldırılıp, çalışanların kıdemlerinin garanti altına alınması için kıdem tazminatı fonu kurulması düşünülüyor.
SAĞLIK HARCAMALARININ KISILMASI: Genel Sağlık Sigortası Yasası kapsamında 1 Ocak'tan itibaren yürürlüğe giren uygulamalarla sağlıkta tasarruf dönemi başlarken, IMF yeni tedbirlerin de alınmasını istiyor. Bu kapsamda özellikle ayakta tedavi ve ilaç masraflarında kısıntı, aile hekimliğinin yaygınlaştırılması öngörülüyor.
REEL SEKTÖRÜN BORÇLARI: Hükümet, reel sektörün borçlarını yeniden yapılandırmaya hazırlanıyor. Bunun için kaynak gerekiyor.
KAMU YATIRIMLARI: Yerel seçimler öncesi yapılacak harcamalar önemli gösterge olacak. Özelikle duble yollar için yapılan harcamalar belirleyici olacak. Ulaşım, altyapı yatırımları konusunda dikkatli davranılmasını istiyor.
VERGİ İNDİRİMİ TALEPLERİ: IMF, 2009 için konulan 202 milyar TL'lik vergi hedefinin tutturulamayacağını düşünüyor. Hükümet, otomotiv sektörünün talepleri doğrultusunda ÖTV indirimini masaya yatırırken, IMF buna karşı çıkıyor.
MEMUR MAAŞ ZAMMI: IMF, kamudaki işçi, memurun maaşına enflasyon oranı dışında zam yapılmasına sıcak bakmıyor.