Yine yatırım yerine faiz bütçesi
Bütçedeki faiz yükü, 2008’de de ağırlığını hissettirecek. Bütçede, yatırımlara ayrılan ödenek önemli ölçüde kısılarak son dört yılın altına çekilirken, faiz yükü ise iyimser hedefe rağmen yüksek düzeyini korudu. Devlet, 2008 yılında merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki her 100 YTL’lik harcamasının 26 YTL’sini faiz ödemesine yapacak. Buna karşılık yatırımlara ise 100 YTL’nin sadece 6,2 YTL’si harcanacak.
ANKA’nın belirlemelerine göre 222.3 milyar YTL olarak bağlanan 2008 bütçesinde faiz ödeneği 56 milyar YTL düzeyinde öngörüldü. 2008 yılı faiz ödeneği belirlenirken, 2007 için başlangıçta 52.9 milyar YTL olarak öngörülen faiz ödemelerinin 49 milyar YTL’de kalacağı tahmininden yola çıkıldı. Ancak, yılın daha ilk dokuz ayında 42.8 milyar YTL’ye ulaşan faiz ödemeleri, hükümetin bu yılın tümüne ilişkin tahmininin gerçekleşme şansının düşük olduğunu gösteriyor. 2008 yılı için 56 milyar YTL olarak öngörülen faiz ödemeleri, 2007 başlangıç ödeneğine göre 5.8, gerçekleşme tahminine göre ise yüzde 14.3’lük bir artışa denk geliyor.
BÜTÇE’NİN YÜZDE 26’SI FAİZE
2008 bütçesine konulan 56 milyar YTL’lik faiz ödeneği toplam bükçe büyüklüğünün yüzde 25.5’ine denk geliyor. Buna göre yapılacak her 100 YTL’lik harcamanın 25.5 YTL’sini faiz ödemeleri oluşturacak.
Bütçede, özellikle 1990’lı yıllardan itibaren hızla artarak kriz yılı olan 2001’de yüzde 50’yi aşan faiz yükü, uygulamaya konulan ekonomik programla izleyen yıl indiği yüzde 40’lı düzeyleri 2004 sonuna kadar korumuştu. Faizin bütçe büyüklüğü içindeki payı 2005 yılında ise yüzde 31’e düşmüştü. Ancak son bu yıl ve 2008 için öngörülen yüzde 25-26 dolayındaki oran yüksek bir düzeyi ifade ediyor ve faiz yükündeki düşüşün duraksadığını gösteriyor.
YATIRIM ÖDENEĞİ YİNE KISILDI
Toplam harcamalar içinde yatırımlara ayrılan pay ise 2008 bütçesinde son dört yılın en düşük düzeyine çekildi. 2008 bütçesine sermaye giderleri olarak 11 milyar 775 milyon ve sermaye transferi olarak 2 milyar 84 milyon YTL olmak üzere toplam 13 milyar 859 milyon YTL ödenek konuldu. Söz konusu toplam yatırım ödeneği, bütçe büyüklü içinde yüzde 6.2’lik bir büyüklük oluşturdu.
Yatırım ödeneğinin 1990’lara kadar yüzde 15’lerde seyreden payı, izleyen dönemde, özellikle artan faiz yüküne bağlı olarak büyüyen kamu açıklarının da etkisiyle hızla düşerek 2000’li yıllarda yüzde 5’lere kadar inmişti. Yatırımların 2004’te yüzde 6’ya, 2005’te yüzde 7.8’e, 2006’da yüzde 8.3’e çıkan bütçedeki payı, bu yıla ilişkin başlangıç hedeflerine göre yüzde 7.7, son gerçekleşme tahminlerine göre ise yüzde 7.5 düzeyinde öngörülüyor. 2008 bütçesinde yatırımların payının yüzde 6.2’ye düşürülmesi, önemli bir kısıntıya işaret ediyor.
