OTC (Tezgah üstü piyasa) nedir? Tezgah üstü piyasalar nelerdir?
İngilizcede açılımı Over- the- counter olan OTC terimi (tezgâh üstü piyasa), borsaların gözetimi olmadan yatırımcıların kendi aralarında yaptıkları anlaşma olarak tanımlanır. Tezgâh üstü piyasa; borsaları merkez olarak kullanmadan iki tarafın arasında karşılıklı yapılan emtia, para ve hisse senedi ticaretini ifade eder. Tezgâh üstü piyasalarda hisse senetleri, standartların üzerinde alınır ve satılır.
İçindekiler
- Tezgâh üstü piyasalar nelerdir?
- Tezgâh üstü piyasalarda yapılan işlemler hangi piyasa işlemi olarak adlandırılır?
Geleneksel borsalardan farklı olarak OTC, merkeziyetsizdir. Tezgâh üstü piyasalarda fiziksel konum söz konusu değildir. İşlemlerin yapıldığı alan satıcı ağlarıdır. Yatırım yapmak isteyen kişi, komisyoncu gibi üçüncü taraflardan yardım talep etmediği sürece OTC işlemlerine kimse dahil olmaz. Alım- satım işleri doğrudan OTC masası ve yatırımcı arasında olur.
Tezgâh üstü piyasalar, borsaya kıyasla daha az şeffaflığa sahiptir. Aynı zamanda çok az düzenleme ihtiyacı doğar. OTC’in az düzenlemeye ihtiyaç duyması, varlıkların primle gelmesine sebep olur. Satıcı ve alıcılar; tezgâh üstü piyasalarda herhangi bir varlığın fiyatında karşılıklı anlaşmaya vararak transfer işlemini gerçekleştirir.
Tezgâh üstü piyasalar nelerdir?
Tezgâh üstü piyasalar; finansal piyasaların organize olmamış haline verilen isimdir. Tezgâh üstü piyasalarda fiziki alan söz konusu değildir. Borsanın dışındaki örgütlenmemiş piyasalar, tezgâh üstü piyasa şeklinde adlandırılır. Tezgâh üstü piyasa örnekleri;
- Serbest altın piyasası,
- Döviz alım ve satımları,
- Bankalar arasındaki repo piyasaları,
- İşlem sırası kapatılmış hisse senetleri,
- Kullanılmış krediler,
- Kapalı çarşı efektif piyasalar şeklinde sıralanır.
Tezgâh üstü piyasalarda yapılan işlemler hangi piyasa işlemi olarak adlandırılır?
Tezgâh üstü piyasalarda gerçekleşen işlemler; örgütlenmemiş ve organize olmamış piyasa işlemi şeklinde isimlendirilir. Tezgâh üstü türev ürünlerin değeri başka menkul kıymetlerin getirisiyle türetilir. Tezgâh üstü türev ürünler ile riskleri belirli seviyede tutup getirinin yükseltilmesi amaçlanmıştır. Başlıca tezgâh üstü türev ürünler şu şekildedir:
Futures
Herhangi bir finansal aracın bugünün koşullarına göre alınıp ilerleyen tarihlerde satılmasına futures işlemi adı verilir.
Forward
Forward işlemi; ürün ve hizmetlerin miktarıyla fiyatının bugün belirlenip ileri tarihlerde tesliminin gerçekleşmesidir. Forward işlemlerinde anlaşma bugünden imzalanır.
Swap
Belirli zaman dilimi içinde iki tarafın finansal piyasalarda faiz ödemeleri ve döviz cinsinin karşılıklı değiştirilmesi için yapılan sözleşmelerdir.
Opsiyon
Fiyatı belli olan bir ürünün gelecekte aynı fiyat üzerinden satımının gerçekleştirildiği sözleşmelere opsiyon adı verilir.
Piyasa üzerinde işlem yapılan finansal varlıklar
Piyasa üzerinde işlem yapılan finansal varlıklar şöyle sıralanabilir:
- Özel sektör tahvil piyasaları
- Hisse senedi piyasaları
- Türev finansal varlığa dayalı piyasalar
- Devlet tahvili piyasaları
