BİZE ULAŞIN
‘Asgari ücret zammı Ocak 2024 için ne kadar olacak’ sorusu gündemdeki sıcaklığını arttırıyor. Asgari Ücret Tespit Komisyonu Aralık ayında toplanacak. Ancak öncesinde açıklamalar ise peş peşe geliyor.
Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ) Başkanı Ergün Atalay ile İstanbul Ticaret Odası (İTO) Şekib Avdagiç, asgari ücrete ilişkin açıklamalarda bulundu. Şekip Avdagiç, “Türkiye’deki işletmelerin ciddi boyutta eleman açığı bulunuyor. Önümüzdeki dönemde işten çıkarma veya işe alımlarda durağanlık sürecine girileceğini düşünmüyorum. Asgari ücret bu konuda mevcut politikalar ve hedeflenen enflasyon olarak dikkate alınarak kurulan dengeleri bozmayacak şekilde belirlenmeli Bu alanda tabii ki çalışanlarında beklentilerini bozmayacak ama piyasanın da dengesini bozmayacak şekilde karar alınmalı” diyerek yeni asgari ücret rakamı için önerisini açıkladı.
TÜRK-İŞ Başkanı Ergün Atalay ise bu yıl ilk defa komisyondaki Türk-İş temsilcilerinin başkan hariç tamamının asgari ücretli işçilerden oluşacağını belirtti. Atalay toplantı öncesinde asla rakam konuşmayacaklarını, çünkü rakam konuştuklarında hemen zamların peş peşe gelmeye başladığını söyledi. Atalay, çalışanların en büyük sorunlarından birinin vergi olduğunu dile getirdi. Kısa zaman öncesine kadar ortalama işçi ücretlerinin yüzde 27 vergi dilimine Aralık ayında girdiğini, şimdi ise Mayıs ayında girdiğine dikkat çekti ve, “Vergi diliminde acilen işçi lehine düzenleme yapmak gerekir. Çok kazanandan çok az kazanandan az” talebinde bulundu.
Asgari ücreti, yasa gereği işçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor. Komisyon, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı tarafından toplantıya çağrılıyor ve yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında teamül üzerine aralık ayında dört kez toplanıyor. Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.
Orta Vadeli Program'daki yüzde 65 olan 2023 yılı enflasyon tahminine göre 6 aylık enflasyon yüzde 37.76 seviyesinde bekleniyor. Bu oranın yansıtılması halinde net asgari ücret 15 bin 707 lira seviyesine ulaşacak. Buna göre brüt asgari ücret 18 bin 479 liraya çıkarken, halen 15 bin 762 lira olan işverene maliyeti ise 21 bin 713 liraya yükselecek. Ancak burada yüzde 10-15 puanlık bir refah payı verilerek oranın yüzde 50’ye tamamlanması bekleniyordu. Böylece yüzde 50’lik artışla yeni asgari ücretin 17.103 TL olabileceği konuşuluyor.
Doğrudan 16 dolaylı olarak ise tüm çalışanların gelirini etkileyecek asgari ücret 2024 rakamı için son gelen kulis bilgisi ise tüm hesapları değiştirecek cinsten. Konuya ilişkin son gelişmeleri aktaran TGRT Haber Ankara Temsilcisi Ahmet Sözcan yüzde 30, 35 ve yüzde 40 zam ihtimallerini hesaplayarak, “Eğer yüzde 30'luk bir zam yapılırsa maaşlara 3.420 liralık bir fark konulacak. Şu anda net asgari ücret 11.402 lira. Bu durumda asgari ücret 14.822 liraya çıkıyor Eğer Asgari ücrete yüzde 35'lik bir zam yapılırsa maaş 3.990 lira artıyor. Asgari ücret de 15.392 liraya çıkıyor. Eğer yüzde 40 zam gelirse 4.560 lira artış ile 15.962 liraya çıkıyor. Eğer asgari ücrete yüzde 50’lik bir zam yapılırsa ki zor görünüyor, 5.701 liralık artış olacak. Rakam 17.103 liraya çıkıyor” dedi.
Zam oranlarında psikolojik sınırlar olduğunu söyleyen Tezcan, “Psikolojik sınırın da 15 bin lira olduğunu düşünüyorum. 15 bin TL civarında bir rakam olabilir ya da bunun biraz üzerine atabilir” ifadelerini kullandı.
“Ancak bunu şunun da altını çizmekte fayda var. Emekli maaşını, memur maaşını kamu işçilerinin maaşını devlet veriyor. Ancak asgari ücret işverenin cebinden çıkıyor. Bazen hükümet teşvikler veriyor ancak büyük oranda bu işverenin cebinden çıkıyor” diyen Tezcan, “Asgari ücret konuşulurken pazarlık masasının hükümet, işçi ve işveren temsilcileri ayağı bulunur. İşveren ‘gücümüzden fazla zam yaparsak, sattığımız ürünlere zam yapmak zorunda kalırız’ diyor. Burada her iki tarafı da düşünmek lazım. Bu bir kısır döngü ve bunun kırılması lazım. Zammın ‘z’si telaffuz edilir edilmez her şeye zam geliyor. Burada yapılması gereken enflasyonla mücadele. Burada enflasyon hedefleri tutmuyor. Gelecek sene Mayıs ayında pik yapacağı söyleniyor. Yüzde 74 oranları telaffuz ediliyor. Yine zamlar enflasyonun altında kalacak” şeklinde değerlendirmede bulundu.
2024 Temmuz ayında asgari ücrete ara zam yapılıp yapılmayacağı konusuna da değinen Tezcan, “31 Mart 2024 yerel seçimleri milat olacak. Şu anda bile sıkılaştırma politikası uygulanıyor. Tasarruf ediliyor. Burada en mağdur kesim emekliler oldu. Önümüzde yerel seçimler var. O sıkılaşma biraz daha gevşek yapılıyor ama sonrasında genel seçimlere kadar 3,5 yıl bu politikalar daha katı uygulanacak. Muhtemelen hem hedef enflasyona göre maaş zamları belirlenecek hem de yılda tek zam yapılması gündeme gelecek.
Asgari ücret, bir işçi için aylık brüt 13 bin 414 lira 50 kuruş, vergiler ve kesintiler düştüğünde net 11 bin 402 lira 32 kuruş olarak uygulanıyor. Asgari ücretin işverene toplam maliyeti, bir işçi için 15 bin 762 lira 4 kuruş. Bunun 13 bin 414 lira 50 kuruşu brüt asgari ücret, 2 bin 79 lira 25 kuruşunu sosyal güvenlik primi, 268 lira 29 kuruşunu işveren işsizlik sigorta primi oluşturuyor.
