Haftalık analiz

Ulukartal Capital Tarafından Hazırlanan Haftalık Uluslararası Döviz Piyasaları Raporu.

"ABD'de Mayıs ayında işsizlik oranı son 26 yılın en yüksek seviyesine çıkarak yüzde 9,4 oldu. Ancak, geçen ay tarım dışı istihdamda 345 bin kişi ile Eylül ayından bu yana en ılımlı azalış meydana geldi. Çalışma Bakanlığı'nın açıkladığı veriler, işten çıkarmaların 4 aydır üst üste azaldığına işaret ediyor. Nisan ayında işsizlik oranı yüzde 8,9 olmuştu. Resesyonun başladığı 2007 yılı Aralık ayından bu yana ABD'de 6 milyon kişi işini kaybetti.

Almanya Merkez Bankası, ülke ekonomisinin 2010 yılında büyümesinin sıfır olacağını tahmin ediyor.Bankadan yapılan açıklamada, bu yıl Almanya ekonomisinin yüzde 6,2 daralacağının, 2010'da ise büyümenin sıfır olacağının öngörüldüğü belirtildi.Alman hükümeti nisan sonlarında yayımladığı raporda, Avrupa'nın en büyük ekonomisinin bu yıl yüzde 6 daralacağını, ancak 2010'da yüzde 0,5 büyüyeceğini öngörmüştü. Almanya ekonomisi 2008 yılı genelinde yüzde 1,3 büyürken, teknik olarak geçen yılın son çeyreğinde resesyona girdi. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı, dünyanın gelişmiş ekonomilerindeki gerilemenin hızının yavaşladığını bildirdi.OECD'nin üye ülkeler için hesapladığı bileşik öncü göstergeler endeksi, OECD bölgesinde nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 0,5 puan artarak, yüzde 93,2 oldu.

Ancak CLI, nisan ayında 2008'in aynı ayına göre ise yüzde 8,3 düştü.ABD için CLI, nisan ayında yüzde 0,2 puan artarken, Nisan 2008'e göre ise yüzde 10,8 puan azaldı. ABD'li ünlü yatırımcı Jim Rogers dünyanın bir dolar kriziyle burun buruna geldiğini belirterek, ''Fed o kadar çok para basıyor ki, bunun sonucunda borsalar 20 bin 30 bin seviyelerine kadar çıkabilir'' dedi. Rogers, CNBC'ye verdiği röprtajda doları son derece kusurlu bir para birimi olarak tanımladı ve bir sonraki krizin başlıca sorumlusunun dolar olacağını iddia etti. Emtia fiyatlarının küresel krizden çıkışın lokomotifi olacağını iddia eden Rogers, toparlanma olsa da olmasa da enflasyon nedeniyle emtianın getirisinin yüksek kalmaya devam edeceğini düşünüyor. Uluslararası Para Fonu Başkanı Dominique Strauss-Kahn, küresel ekonomik toparlanma için en güvenilir senaryonun 2010'un ilk yarısı olacağını belirtti. Küresel ekonomik toparlanma için dönüm noktasının Eylül-Ekim 2009 olduğunu belirten IMF Başkanı, "Toksik varlıklar banka bünyelerinden çıkarılana kadar global ekonomik toparlanma mümkün değil" dedi.

ABD Hazinesi, hükümetin teşvik programından yararlanan 10 bankanın 68 milyar dolarlık geri ödeme yapmasını onayladı.Hazine'den yapılan açıklamada, ABD yönetiminin 700 milyar dolarlık Sorunlu Varlıkları Kurtarma Programı'ndan yararlanan bankaların geri ödemesine izin verildiğini bildirdi.Açıklamada, bankaların ismi yer almadı.Bazı bankalar, üst yöneticilerin maaşlarına getirilen tavan gibi bazı kısıtlamalardan kurtulabilmek için programın dışında kalmak istemişlerdi.Uzmanlar, geri ödemelerin, sağlıklı ve sağlıksız bankalar arasında zaten var olan uçurumu daha da genişletebileceği kaygılarını dile getiriyor. Dolar, Rusya'nın rezervlerindeki ABD Hazine tahvili payını azaltacağı açıklamasıyla değer kaybetti. Uluslararası piyasalarda dolar Rusya'nın rezervlerindeki ABD Hazine tahvili payını azaltacağı açıklamasının ardından değer kaybetti. Rusya Merkez Bankası Başkan Yardımcısı, ülkesinin altın ve döviz rezervinde bulunan ABD Hazine tahvillerinin payını azaltacağını ve Uluslararası Para Fonu tarafından ihraç edilen tahvillerden alacağını açıkladı. Yaklaşık 404.2 milyar dolarlık değer ile dünyanın üçüncü büyük ABD Hazine tahvili rezervine sahip olan Rusya, ulusal döviz ve altın rezervinin yüzde 30'unu ABD Hazine tahvillerinde tutuyor. ABD Hazine Bakanı Geithner, küresel resesyonun hafiflediğini ancak iyileşme karşısında risklerin devam ettiğini söyledi.

ABD Hazine Bakanı Timothy Geithner, gazetecilere yaptığı açıklamada, 10 bankanın hükümetten aldığı teşviki geri ödemesi gibi bazı işaretlerin koşulların iyileşmeye başladığını gösterdiğini belirtti. Mevcut ekonomik krizin uzun sürede meydana geldiğini ve çıkışın da uzun zaman alacağını ifade eden Geithner, ''Küresel fırtınanın gücünün biraz gerilediğine inanıyorum'' dedi. Geithner, mali krizin atlatılması için birçok şey yapıldığını, ancak ABD ve diğer ülkelerin sürdürülebilir bir ekonomik iyileşme inşa etmek ve yeni bir mali krizin yaşanmasını engellenmesi için gerekli mali reformların yapılması konusunda daha fazla çalışmaya ihtiyacı olduğunu kaydetti. Geçen yılın tüketim rakamlarına göre dünyanın petrol rezervinin 42 yıl, doğalgaz rezervlerinin 60 yıl, kömür rezervlerinin de 122 yıl sonra biteceği kaydedildi.BP tarafından Londra’da açıklanan Enerji İstatistikleri Raporu’na göre 2008’de dünyanın toplam enerji tüketimi yüzde 1.4 arttı. Bu artış, 2001 yılından beri gerçekleşen en düşük miktarlı artış oldu. Artışın en büyük kısmı da Çin’den geldi. Amerika’nın bastığı karşılıksız dolarlar Rusya’yı isyan ettirdi. 404 milyar dolara sahip ülke, ABD tahvillerinden çıkma kararı aldı.Global piyasalarda dolar Rusya'nın rezervlerindeki ABD Hazine tahvili payını azaltacağı açıklamasının ardından geniş bantta değer kaybederken, ABD Hazine tahvillerinin faizleri yükseldi. Rusya Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Alexei Ulyukayev, ülkesinin altın ve döviz rezervinde bulunan ABD Hazine tahvillerinin payını azaltacağını ve Uluslararası Para Fonu tarafından ihraç edilen tahvillerden alacağını açıkladı. UBS döviz stratejisti Geoff Kendrick, Bu gelişmenin dolar üzerinde potansiyel olarak oldukça olumsuz etkisi var... Ana sıçrama sterlinde yaşandı... Eğer biri rezerv para birimi olarak bu gelişmeden yararlanacak ise bu sterlin olacak dedi.

İÇ GÜNDEM TUSİAD Başkanı Arzuhan Doğan Yalçındağ, yeni teşvik paketini olumlu bulurken, gelecek dönemde bütçe açıklarının yönetiminin, Türkiye ekonomisinin en önemli sorunu olduğuna dikkat çekti.Devlet Bakanı Zafer Çağlayan’ın da katılımıyla Ankara'da yapılan Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu Başkanlar Konseyi toplantısında konuşan TÜSİAD Başkanı Yalçındağ, Başbakan Erdoğan’ın dün açıklamış olduğu yeni ekonomik pakete ve gündemin diğer maddelerine değindi. Cari açığın hızla düştüğünü ve sonbaharda sert yükseliş gösteren döviz kurlarının da genelde istikrarlı bir seyir izlemekte olduğunu söyleyen TÜSİAD Başkanı, buna karşın ihracat pazarlarındaki küçülmenin de çok belirgin olduğunu kaydetti. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, 2008 yılında açılan 30 üretim kuyusundan, 25’inde ham petrol, 1’inde doğalgaz üretimi yapıldığını belirtti.Yıldız, MHP Hatay Milletvekili Turan Çirkin’in, Türkiye’nin petrol ve doğalgaz varlığının ne kadar olduğuna ilişkin soru önergesine verdiği yanıtta, petrol arama ve üretim kuyuları hakkında bilgi verdi. Marmara Bölgesi’nde 57, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde 26, İç Anadolu ile Akdeniz Bölgelerinde 4’er, Karadeniz Bölgesi’nde 3 ve Ege Bölgesi’nde 2 olmak üzere, 2008 yılında toplam 96 petrol arama kuyusu açıldığını bildiren Yıldız, “TPAO Genel Müdürlüğünce açılan 73 adet kuyunun 36 adedi ’petrollü kuyu’ olarak tamamlanmış olup, yıl içinde arama, geliştirme ve yeniden değerlendirme yoluyla 34,5 milyon varil rezerv eklenmiştir. 2008 yılında 400 milyon metreküp ilave doğalgaz rezervi tespit edilmiştir” bilgisini verdi. Türkiye İstatistik Kurumu , 2009 Nisan Ayı Sanayi Üretim Endeksi sonuçlarını açıkladı. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2009 yılı Nisan ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre Madencilik ve Taşocakçılığı sektörü endeksinde yüzde 5,4, İmalat Sanayi sektörü endeksinde yüzde 20,6, Elektrik, Gaz ve Su sektörü endeksinde yüzde 5,3 azalış gözlendi. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2009 yılı Nisan ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi yüzde 5,4, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 20,6, elektrik, gaz ve su sektörü endeksi ise yüzde 5,3 geriledi. Yabancı yatırımcıların İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında payı, önceki haftaya göre artarak yüzde 65,45'e yükseldi.Merkezi Kayıt Kuruluşu verilerine göre, 5 Haziran 2009 tarihinde yabancıların hisse adedi bakımından borsadaki payı yüzde 52,91 olurken, piyasa değeri açısından payı ise yüzde 65,45 olarak gerçekleşti.Yabancılar, bu tarih itibariyle 13 milyar 168 milyon 460 bin 150 adet hisse ile toplam 54 milyar 485 milyon 534 bin 656 lira tutarında piyasa değerini ellerinde bulundurdu.Yabancıların 29 Mayıs 2009 tarihinde İMKB'deki payı yüzde 64,27 seviyesindeydi. Merkez Bankasının anketine göre, 2009 yılı sonu enflasyon beklentisi, Haziran ayının ilk anketinde yüzde 6,12 oldu.Merkez Bankası, Haziran ayı ilk dönem beklenti anketi sonuçlarını açıkladı. Buna göre, Mayıs ayının ikinci anketinde yüzde 6,13 olan yıl sonu enflasyon beklentisi, Haziran ayının ilk anketinde yüzde 6,12'ye indi. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ÖTV ve KDV indiriminin devam edip etmeyeceği konusunda muhtemelen hafta sonuna kadar bir karara varacaklarını bildirdi.Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı'nda düzenlenen Avrupa Devlet Piyangoları ve Loto Birliği 5. Kongresi'ne katılan Mehmet Şimşek, gazetecilerin sorularını yanıtladı.Şimşek, ÖTV ve KDV indiriminde sürenin uzatılıp uzatılmayacağına ilişkin bir soruya, “Ekonomik Koordinasyon Kurulu olarak bu konuyu çalışıyoruz. Muhtemelen bu hafta sonuna kadar hangisinin devam edip etmeyeceği konusunda bir karara varacağız. Ama bu aşamada verilmiş bir karar yok” karşılığını verdi. Cari açık Nisan ayında 1.2 milyar dolar oldu. Dört aylık açık yüzde 85 azalarak 2.7 milyar dolara geriledi. Cari açık yıllık bazda düşmeye devam ediyor. Merkez Bankası verilerine göre, Nisan ayında cari işlemler açığı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 76.1 oranında azalarak 1.2 milyar dolara geriledi. Alt kalemler itibarıyla, ödemeler dengesindeki dış ticaret açığı yüzde 71 oranında düşerek 1.4 milyar dolara gerilemesi, hizmetler dengesi kaleminden kaynaklanan net gelirlerin yüzde 78.2 oranında artarak 727 milyon dolara yükselmesi ve gelir dengesi kaleminden kaynaklanan net giderlerin yüzde 6.8 azalarak 604 milyon dolara düşmesi, cari açığın azalmasında etkili oldu. Sanayi üretiminin öncü göstergesi kapasite kullanım oranı Mayıs'ta 12 puan azalışla yüzde 70.4 oldu. Kapasitede Nisan'a göre 3.6 puan artış yaşandı. Krizin vurduğu sanayi üretiminin öncü göstergesi olan kapasite kullanım oranı Mayıs ayında da düşüşünü sürdürdü. Ancak bir önceki aya göre toparlanma dikkat çekti. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, imalat sanayiinde kapasite kullanım oranı, geçen yılın aynı ayına göre 12 puan azalışla yüzde 70.4 oldu. Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, 2009 Mayıs ayı kapasite kullanım oranlarını değerlendirirken, hükümet olarak aldıkları tedbirlerin üretime etkilerinin görülmeye başlandığını belirtti ve olumlu gidişin sürmesini beklediklerini ifade etti.Bakan Ergün yaptığı yazılı açıklamada, imalat sanayinde kapasite kullanım oranının mayıs ayında geçen yılın aynı ayına göre 12 puan azalarak yüzde 70,4 seviyesine indiğine, ancak bir önceki aya göre 3,6 puan artarak son 6 ay itibarıyla en yüksek düzeye ulaştığına işaret etti.Şubat ayında en düşük seviyesine gelen kapasite kullanım oranında son 3 ayda ise 6,6 puanlık artış yaşandığını ifade eden Ergün, bu tablonun ortaya çıkmasında hükümetin aldığı tedbirlerin ve vergi indirimleri sonucunda stokları eriyen sektörün tekrar üretime geçmesinin önemli rol oynadığını kaydetti.

EUR/USD
Geçtiğimiz haftaya 1.3943 seviyelerinden başlayan kotasyonda hafta boyunca önce satış sonrasında alış hareketleri görüldü. Hafta boyunca 1.3803-1.4176 bandında hareket eden kotasyonda haftanın ilk işlem gününde gelen satışlarla aşağı yönlü hareket yaşanırken aşağıda haftanın en düşük seviyesi olan 1.3803 seviyeleri test edildi. İkinci gün gelen alışlarla yukarı yönlü hareketlerin görüldüğü kotasyonda yükseliş 1.4101 seviyelerine kadar yaşandı. Üçüncü gün satışların tekrarlanması 1.3914 seviyelerine gerilemenin yenilenmesine sebep oldu. Perşembe günü alışların yaşanmasıyla yukarıda haftanın en yüksek seviyesi olan 1.4176 seviyeleri test edildi. Haftanın son işlem gününde 1.3935 seviyelerine doğru satışlar yaşandı. Hafta kapanışını 1.4015 seviyelerinden gerçekleştiren kotasyonda önümüzdeki hafta satış hareketleri görülebilir. Aşağı yönlü hareketlerde ilk destek seviyesi 1.3820 seviyeleri olurken bu seviyelerin kırılması durumunda bir sonraki destek seviyeler 1.3625 seviyeleri olarak karşımıza çıkacaktır. Olası yukarı yönlü hareketlerde ise ilk direnç seviyeleri 1.4193 seviyeleri olurken bu seviyelerin üzerine doğru hareketlerde 1.4371 seviyeleri takip eden bir sonraki seviyeler.

JAPON YENİ
USD/JPY kotasyonu geçtiğimiz haftaya 98.58 seviyelerinden başlarken hafta boyunca satış yönlü hareketler görüldü. Hafta boyunca 97.09-98.85 bandında hareket eden kotasyonda haftanın ilk işlem gününde yatay hareketler görülürken takip eden ikinci günde gelen sert satışlarla aşağıda 97.24 seviyelerine kadar gerileme yaşandı. Çarşamba günü ilk saatlerde satışların devam etmesiyle aşağıda haftanın en düşük seviyesi olan 97.09 seviyeleri test edilirken sonrasında gelen alışlarla 98.42 seviyelerine yükseliş yaşadı. Perşembe günü gün içi satışlarla 97.27 seviyelerine sarkmalar yaşansa da haftanın son işlem gününde alışlar tekrarlanarak 98.41 seviyelerine yükseldi. Hafta kapanışını 98.38 seviyelerinden yapan kotasyonda önümüzdeki hafta başı alış sonrasında satış hareketleri görülebilir. Aşağı yönlü hareketlerde ilk destek seviyeler 97.36 seviyeleri olurken bu seviyelerin kırılması durumunda bir sonraki destek seviyeler 96.34 seviyeleri olacaktır. Yukarı yönlü hareketlerin yaşanması durumunda ise ilk direnç seviyeleri 99.12 seviyeleri olurken bu seviyelerin üzerine hareketlerde 99.86 seviyeleri bir sonraki direnç seviyeler olarak karşımıza çıkacaktır.

GBP/USD
GBP/USD parite çifti geçtiğimiz haftaya 1.5960 seviyelerinden başladı. Hafta boyunca alış hareketlerinin geldiğini gördük. Hafta içinde 1.5790-1.6620 gibi geniş bir bantta hareket eden kotasyonda haftanın ilk işlem günü satışlarla başladıktan sonra 1.5790 da satışlar kesildi ve yön yukarıya döndü. Dört gün boyunca duraksamadan yükselen parite, Pazartesiyi 1.6040, Salı gününü 1.6308, Çarşambayı 1.6335 ve Perşembe gününü de 1.6570 düzeyinden kapattı. Bu kadar yoğun alımın ardından Cuma günü ise beklenen, hatta geciken kar realizasyonu geldi ve GBPUSD paritesi haftayı 1.6442 düzeyinden kapattı. Cuma günü görülen en düşük seviyenin 1.6320 seviyesi olduğunu hatırlatmakta fayda var. Cuma günü de yaşanan satışların ardından piyasa en dibinden 120 pip yukarıya tepki vererek kapatmış oldu. Bu, piyasadaki alım iştahının gücünün görülmesi açısından önemli. Kotasyonda önümüzdeki hafta alış hareketleri devam edebilir. Ancak, hafta başında kar realizasyonlarının gelebileceğini de göz ardı etmemek gerekiyor. Yukarı yönlü hareketlerin yaşanması durumunda 1.6620 seviyeleri ilk direnç seviyesi olurken bu seviyelerin kırılması durumunda 1.6800 seviyeleri bir sonraki direnç seviyeleri olacaktır. Olası aşağı yönlü hareketlerin yaşanması durumunda aşağıda ilk destek seviyesi 1.6250 seviyeleri olurken bu seviyelerin altında bir sonraki destek seviyesi 1.6100 seviyeleri olacaktır. USD/TRY Geçtiğimiz hafta kotasyonda başlangıç 1.5380 seviyelerinden yapıldı. Haftanın ilk günü hızlı bir hareketle 1.5665 seviyesine kadar yükselen kotasyon, daha sonraki günlerde kademeli bir geri çekilmeyle haftayı başladığı seviyenin de altında, 1.5310 düzeyinden kapattı. Pazartesi günü sabah saatlerinden itibaren alımlarla 1.5665 düzeyini gören kotasyon haftanın ilk gününü akşam saatlerine doğru gelen kar satışlarıyla 1.5550 düzeyinden kapattı. Salı ve Çarşamba günü gelen satışlarla 1.5335 düzeyine kadar gevşeyen USDTRY kuru, Çarşamba günü 1.5335 seviyesinden gelen alımlarla tepki verdi ve günü 1.5510 seviyesinden kapattı. Perşembe günü yönünü yeniden aşağıya çeviren kotasyon bir önceki günün en düşüğü olan 1.5335 düzeyini de aşağıya kırdı ve 1.5290 seviyesini gördü. Perşembe gününü diplere yakın seviyelerde kapatan USDTRY kotasyonu, Cuma günü de tepkinin zayıf kalması sonucunda haftayı 1.5310 seviyesinden kapattı. Bu hafta da yatay bir seyir izlemesini beklediğimiz USDTRY kurunda yukarı yönlü hareketlerde ilk direnç seviyeler 1.5650 seviyeleri olurken bu seviyelerin kırılması durumunda bir sonraki direnç seviyeler 1.5820 seviyeleri olacaktır. Olası satış hareketlerinin görülmesi durumunda ise aşağıda ilk destek seviyeler 1.5210 seviyeleri olurken bu seviyelerin kırılması durumunda 1.4905 seviyeleri bir sonraki destek seviyeleri olarak karşımıza çıkabilir.

ALTIN
Altın fiyatlarında geçtiğimiz haftaya başlangıç 955.50 seviyelerinden oldu. Haftanın geneline baktığımızda yukarıya gidemeyen altının, gelen satışlarla yönünü aşağıya çevirdiğini gördük. Hafta boyunca 936-965 bandında hareket eden kotasyonda haftanın ilk üç işlem gününde yatay yukarı bir seyir izledik. Pazartesi gördüğü en düşük seviye olan 943 seviyesinden gelen alımlarla Çarşamba günü haftanın en yüksek düzeyi olan 965 seviyelerine kadar bir yükseliş yaşandı. 965 seviyesinin görüldüğü Çarşamba gününden sonra ise piyasada satıcılar ağırlığını hissettirmeye başladı. Perşembe günü 942 ye kadar gevşeyen altın fiyatları, buradan gelen tepkiyle günü 953 düzeyinden kapatınca yukarı trendin hala kırılmadığını düşündürdü. Ancak Haftanın son günü gelen satışlara alıcı tarafı karşılık veremeyince altın haftayı, hafta içinde gördüğü en düşük düzeye yakın yerler olan 938 düzeyinden kapattı. 945 seviyesinin aşağıya kırılmasıyla altının yönünü kısa vadede aşağıya çevirdiğini söyleyebiliriz. Altında artık yeniden yukarı trendden bahsedebilmek için 945 seviyesinin üzerinde kapanış yapıldığını görmemiz gerekecek. Bu hafta başı alış sonrasında satış yönlü hareketleri görebiliriz. Aşağı yönlü hareketlerde ilk destek seviyeler 933 Seviyeleri olurken bu seviyelerin kırılması durumunda bir sonraki destek seviyeleri 925 Seviyeleri olarak karşımıza çıkabilir. Yukarı yönlü hareketlerin yaşanması durumunda ise ilk direnç seviyeleri 945 seviyeleri olurken bu seviyelerin kırılması durumunda sonraki direnç seviyeleri 965 düzeyi olacaktır."