BİZE ULAŞIN
2016 yılından itibaren saniyede yirmi beş işlem gerçekleştirebilen bir hale gelen Ethereum protokolü aynı yılın sonunda ilk kez bir günde bir milyon işlem sayısının üzerine çıkmıştır. Bu sistemin kurucusu olarak anılan Buterin, Ethereum’u piyasaya sürmeden önce Bitcoin’in sanal paralarla ilgili kurumsal olarak bir altyapı oluşturmaktan çok uzak olduğunu düşününce Ethereum’u geliştirmiştir. Bu blok sisteminde çalışan bazı programlar vardır.
Ethereum akıllı sözleşme, bu blok zincirinde çalışan bir program türüdür. Blok zincirinde yer alan özel bir adreste yer alan kod ya da sözleşmenin işlevleri ve veri yani sözleşmenin durumu koleksiyonu olarak da tanımlanabilir. Akıllı sözleşmeler bir çeşit Ethereum hesabı olarak da anılır. Bu hesap denge sağlandığı ve işlemlerin hedefi olunabileceği anlamına da gelir. Akıllı sözleşme coinleri akıllı kontrat coinleri olarak da isimlendirilmiştir. Bir akıllı kontrat oluşturma imkanı veren ağların kripto para birimlerine de akıllı kontrat coini adı verilir. ETH (EThereum), BNB (Binance Coin), MATIC (Polygon ve ALGO (Algorand) en çok bilinen akıllı kontrat coinleri arasında yer alır.
Akıllı sözleşme kullanan bütün tarafların anlaşma sağlayabildiği şartları akıllı sözleşme tanımlar. Bu sayede gerekli koşullar sağlandığı durumlarda belli işlemler uygulanır. Ağda bulunan her bir bilgisayarda saklanan akıllı sözleşmeler bu yönü ile herkes tarafından aynı sonuçları vermelidir. Kripto akıllı sözleşme blok ağında depolanan bir kodun parçasıdır. Bu sözleşmeyi kullanan tüm taraflar anlaşmalıdır. Gerekli şartlar sağlanırsa belli işlemler de gerçekleştirilebilir hale gelir. Anonim olan taraflar arasındaki tüm anlaşmaları ve işlemleri tutarı ve güvenilir kılmak için akıllı sözleşme yapılır.
NFT akıllı sözleşme yapılarak her türlü sahteciliğin ve intihalin önüne geçmek hedeflenir. NFT, Non Fungible Token ifadesinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır. Değiştirilemez Token anlamına gelir. Token, genel olarak Ethereum ve Bitcoin dışındaki bütün sanal paraları ifade eden bir terimdir. Teknik anlamda kripto varlık ve kripto para ifadeleri ile aynı anlamda kullanılır. Tüm akıllı sözleşmeler blok ağı üzerinde yer alır. Bu nedenle de NFT ya da tokenin oluşturulma zamanı ve yeri yani kayıt edilmiş olan ilk mobil cüzdan adresini otomatik olarak kontrol edebilme yetkisine sahiptir.
Geliştiricilerin oluşturduğu blok zincirlerinde sunulan güvenilirlik, erişilebilirlik ve güvenlik özelliklerinden faydalanan uygulamaların oluşturulmasına imkân sağlayan akıllı sözleşmeler türlü işlevler sunar. Kredi ve lojistik, sigorta ve oyunlar da dahil olmak üzere çok yönlü olan eşler arasında geçerli işlevleri vardır. Temel amacı işlem giderlerini olabilecek en uygun duruma getirebilmek ve işlemlerin en açık biçimde izlenmesini sağlamak olan akıllı sözleşmeler bir prensibe göre imzalanır. Akıllı sözleşmelerin arkalarında “X olursa Y yapılmalı” şeklinde yönerge veren bir prensip bulunur. Bu prensibe if-then prensibi adı verilmiştir.
Sözleşme tarafları konu üzerinde bir anlaşma sağlayabildikleri zaman bu aşamadan sonra sözleşme hazırlanır ve kriptografik olarak bu sözleşme imzalanır. Bir sonraki adımda sözleşme blok zincire yüklenir.
